به رگ ها یا ورید های پیچ خورده و بزرگ شده، واریس گفته می شود. تمام رگ های سطحی ممکن است واریسی شوند، اما وریدها یا رگ های پا بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند. طبق یک مطالعه اخیر، یکی از مهم ترین عوارض عدم درمان واریس این است که می تواند منجر به ایجاد لخته در عمق رگ یا ترومبوز ورید عمقی شود. ترومبوز ورید عمقی خطرناک است و به درمان فوری نیاز دارد.
به حالتی که وریدهای واریسی باعث ایجاد لخته می شوند، فلبیت سطحی گفته می شود و معمولاً بسیار دردناک است، اما لزوماً خطرناک نیست. اما مهم است که چگونه لخته خون را از بین ببریم؟ واریس در برخی افراد نیز می تواند درد و ناراحتی ایجاد کند. گاهی واریس می تواند منجر به مشکلات جدی تری شود.
برخی افراد از ظاهر وریدهای واریسی و رگ های عنکبوتی رضایت ندارند. درمان شامل اقدامات مراقبتی در خانه و یا توسط پزشک می باشد.
وریدهای واریسی می توانند باعث درد، تورم، سندرم پای بی قرار و علت خستگی در پاها نیز شوند. این علائم می توانند به طور مستقیم بر روی فعالیت های روزمره و کیفیت زندگی تأثیر بگذارند. عوارض عدم درمان واریس، می تواند خطرناک باشد زیرا خونی که در این وریدها جمع می شود می تواند باعث ایجاد لخته گردد.
آیا واریس خطرناک است؟
اکثر افراد مبتلا به وریدهای واریسی دچار مشکلات جدی نمی شوند. عوارض آن ها نادر است، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:
- لخته شدن خون (ترومبوفلبیت)
- خونریزی جزئی نزدیک به پوست
- زخم های پوستی نزدیک به وریدهای واریسی
- تحقیقات نشان می دهند که افراد مبتلا به واریس در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به موارد زیر می باشند:
- ترومبوز ورید عمقی. حالتی که لخته خون در یک ورید عمقی ایجاد می شود، معمولاً در ران یا پایین ساق پا، ترومبوز ورید عمقی نامیده می شود.
- علائم آمبولی ریه حالتی است که لخته خون کنده شده و به ریه ها برود، می تواند تهدید کننده زندگی شود.
🛑 برای تعیین ارتباط بین این شرایط با عوامل خطر مشترک، مطالعات بیشتری لازم است.
درمان وریدهای واریسی
واریس ها همیشه به درمان نیاز ندارند. با این حال، گاهی با تشدید واریس ها، خطر عوارض افزایش می یابد.
استفاده از جوراب های فشاری می تواند عملکرد وریدها و عضلات پا را بهبود بخشد و به تسکین علائم کمک کند. جوراب های فشاری را می توانید بدون نسخه در اکثر داروخانه ها و تجهیزات پزشکی ها خریداری کنید، یا پزشک می تواند نسخه ای برای نوع خاصی برایتان بنویسد.
مواردی که باید بخاطر بسپارید عبارتند از:
- وریدهای واریسی که در دوران بارداری ایجاد می شوند، اغلب خود به خود بهبود می یابند
- حتی اگر فقط نگران ظاهر این وریدها هستید، بهتر است آن ها را درمان کنید
- اقدامات مراقبت از خود، مانند ورزش منظم یا پوشیدن جوراب های فشاری، برای تسکین درد، ناراحتی یا سایر علائم کافی نیست
علائم واریس
واریس ممکن است هیچ دردی ایجاد نکند. علائم ابتلا به واریس شامل موارد زیر است:
- نمایان شدن رگ های قرمز روی ران پا: وریدهایی که به رنگ قرمز، بنفش تیره یا آبی هستند
- وریدهایی که ظاهر پیچ خورده و برآمده دارند.
علائم و نشانه های دردناک ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- احساس درد یا سنگینی در پاها
- سوزش، ضربان، گرفتگی عضلات و تورم در پایین پاها
- درد پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
- خارش در اطراف یک یا چند ورید
- تغییر رنگ پوست اطراف وریدهای واریسی
وریدهای عنکبوتی مشابه وریدهای واریسی می باشند اما کوچکتر هستند. وریدهای عنکبوتی نزدیکتر به سطح پوست دیده می شوند و اغلب قرمز یا آبی رنگ هستند.
برای واریس به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای درمان واریس به چه دکتری مراجعه کنیم؟ بهترين كار مراجعه به پزشك متخصص واريس است.
مراقبت از خود مانند ورزش، بالا بردن پاها یا پوشیدن جوراب های فشاری می تواند به شما در کاهش درد واریسی کمک کرده و از تشدید آن ها جلوگیری کند. اما اگر نگران ظاهر و درد وریدهای واریسی هستید و اقدامات مراقبت از خود از تشدید علائم جلوگیری نکردند، به متخصص واریس مراجعه کنید.
واریس چگونه به وجود میآید؟
دریچه های ضعیف شده یا آسیب دیده می توانند منجر به ایجاد وریدهای واریسی شوند. شریان ها خون را از قلب به سایر بافت ها می رسانند و وریدها خون را از بافت های بدن به قلب برمی گردانند، بنابراین خون می تواند مجدد گردش خون کند. برای بازگشت خون به قلب، وریدهای پاها باید بر خلاف نیروی جاذبه عمل کنند.
انقباضات عضلانی در پایین ساق پا به عنوان یک پمپ عمل می کنند و دیواره های وریدی الاستیک به برگشت خون به قلب کمک می کنند. دریچه های ریز داخل وریدها باز می شوند زیرا خون به سمت قلب جریان می یابد و سپس بسته می شوند تا جریان خون به سمت عقب متوقف شود. اگر این دریچه ها ضعیف شوند یا آسیب ببینند، ممکن است خون به عقب جریان یابد و در ورید تجمع یابد و باعث کشیدگی یا پیچ خوردگی وریدها شود.
عوامل خطر ابتلا به واریس
این عوامل خطر ابتلا به واریس را افزایش می دهند:
1_ سن. خطر ابتلا به واریس با افزایش سن بیشتر می شود. پیری باعث سایش دریچه های وریدها که به تنظیم جریان خون کمک می کند، می گردد. در نهایت، این سایش باعث بازگشت مقداری خون به داخل وریدها می شود.
2_ رابطه جنسی. ابتلا به واریس در زنان بیشتر است. تغییرات هورمونی قبل از قاعدگی یا در دوران بارداری یا یائسگی ممکن است عامل آن باشند زیرا هورمون های زنانه باعث شل شدن دیواره های ورید می شوند. درمان های هورمونی، مانند قرص های جلوگیری از بارداری، ممکن است خطر ابتلا به واریس را افزایش دهند.
3_ بارداری. در دوران بارداری، حجم خون در بدن افزایش می یابد. این تغییر حجم باعث پشتیبانی از جنین در حال رشد می شود، اما می تواند یک عارضه جانبی ناخوشایند، بزرگ شدن وریدهای پا، نیز ایجاد کند. تغییرات هورمونی در دوران بارداری نیز ممکن است در ابتلا به واریس در بارداری نقش داشته باشد.
4_ سابقه خانوادگی. اگر سایر اعضای خانواده مبتلا به واریس باشند، احتمال ابتلا به واریس در شما نیز بیشتر می شود.
5_ اضافه وزن. اضافه وزن فشار بیشتری به وریدها وارد می کند.
چاقی یکی از عوامل اصلی ایجاد وریدهای واریسی است، اما بسیاری از بیماران از تاثیر وزن بر سلامت بدن، آگاهی ندارند.
6_ ایستادن یا نشستن طولانی مدت. اگر برای مدت طولانی در یک وضعیت بنشینید یا بایستید، خون به خوبی جریان نمی یابد.
عوارض خطرناک بی توجهی به واریس
عوارض عوارض عدم درمان واریس، نادر می باشند، اما می توانند شامل موارد زیر باشند:
زخم
ممکن است زخم های دردناکی روی پوست در نزدیکی وریدهای واریسی، به ویژه در نزدیکی مچ پا ایجاد شود. تغییر رنگ نقطه ای پوست معمولاً قبل از تشکیل زخم شروع می شود. در صورت شک به زخم، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
لخته شدن خون
گاهی وریدهای عمقی پاها بزرگ می شوند. در چنین مواردی، ممکن است پای آسیب دیده دچار درد و تورم شود. هرگونه درد یا تورم پا به طور مداوم نیاز به مراقبت پزشکی دارد زیرا ممکن است نشان دهنده لخته شدن خون یا ترومبوفلبیت باشد.
خونریزی
گاهی وریدهای نزدیک به پوست ممکن است ترکیده شوند. این حالت معمولاً فقط باعث خونریزی جزئی می شود ولی هرگونه خونریزی نیاز به توجه پزشکی دارد.
جلوگیری از ایجاد وریدهای واریسی
برای پیشگیری کامل از ایجاد واریس هیجچ راهی وجود ندارد. اما بهبود گردش خون و تون عضلات ممکن است خطر ابتلا به واریس و تشدید واریس را کاهش دهد. اقداماتی که می توانید برای بهبود ناراحتی ناشی از واریس و پیشگیری از واریس در خانه انجام دهید، عبارتند از:
- ورزش کردن
- حفظ وزن سالم
- رژیم غذایی با فیبر بالا و نمک کم
- پرهیز از پوشیدن کفش پاشنه بلند
- بالا بردن پاها
- تغییر وضعیت نشستن یا ایستادن به طور منظم
🛑 این مقاله را حتما بخوانید: ورزش های مضر برای واریس
خطرات واریس برای کدام افراد بیشتر است؟
واریس ها، وریدهای غیرطبیعی هستند که به طور معمول در پاها ایجاد می شوند. این وریدها به شکل خوشه های برجسته و پیچ خورده به رنگ آبی یا بنفش به نظر می رسند. آسیب و ضعف دریچه های وریدها و افزایش فشار در پاها باعث ضعف دیواره وریدها و تورم و بیرون زدگی وریدها می شود.
خطر واریس در صورت عدم درمان به موقع
تحقیقات اخیر نشان می دهند افرادی که مبتلا به وریدهای واریسی هستند، بیشتر دچار ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریوی می شوند.
ترومبوز ورید عمقی باعث ایجاد لخته در یکی از وریدهای عمقی می شود. این وضعیت می تواند باعث درد و تورم پا شود، یا ممکن است هیچ گونه ناراحتی ایجاد نکند.
اگر لخته خون کنده شود و به ریه ها برسد، به عنوان آمبولی ریوی شناخته می شود. این وضعیت تهدید کننده زندگی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. علائم آن ممکن است شامل درد قفسه سینه و تنگی نفس باشد.
فوق تخصص عروق و درمان واریس پا