بیماری های عروق وریدی در اثر گرفتگی وریدهای بدن یا تغییر شکل و پارگی و آسیب به آنها ایجاد می شود. وریدها، رگ‌هایی با دیواره‌های نازک هستند که درون آنها مجموعه ای از دریچه‌ها وجود دارد و این دریچه‌ها جریان خون یک طرفه در درون بدن را ممکن می‌سازند.
قلب، خون سرشار از اکسیژن را از طریق شریان‌ها (که دیواره ضخیم تری دارند) به بافت‌های بدن می‌رساند، وریدها نیز خون را در ادامه به سمت قلب باز می‌گردانند. وریدهای که در نزدیک سطح پوست قرار دارند، وریدهای سطحی نامیده می‌شوند و وریدهای موجود در عضلات دست‌ها و پاها، وریدهای عمقی نامیده می‌شوند.
اگر دیواره وریدها آسیب ببیند، سیستم گردش خون دچار مشکل می‌شود و این موضوع باعث پس رفت خون (حرکت برخلاف مسیر گردش خون) در زمان استراحت ماهیچه‌ها می‌شود. این موضوع افزایش فشار غیرعادی در وریدها را باعث می‌شود.
انواع بیماری های وریدی
بیماری های وریدی، مشکلات بسیار شایعی هستند. رگهای واریسی، خطری جدی برای سلامتی افراد محسوب می‌شوند. بیماری‌هایی نظیر ترومبوفلبیت‌ها، حتی ممکن است خطر جانی برای افراد به همراه داشته باشند.
بیماری های وریدی عبارتند از:
لخته شدن خون
می تواند در پاها، بازوها، وریدهای اندام های داخلی (کلیه، طحال، روده، کبد، اندام های لگن)، در مغز (ترومبوز ورید مغزی)، در کلیه ها (ترومبوز ورید کلیوی) یا در ریه ها دیده شود.
ترومبوز ورید عمقی
ترومبوز ورید عمقی (DVT) یک لخته خون است که در یک ورید عمیق (شامل اندام فوقانی – بازوها – و اندام تحتانی) پاها رخ می دهد. حتی اگر ترومبوز ورید عمقی خود تهدید کننده زندگی نباشد، لخته خون می تواند آزاد شود و از طریق جریان خون حرکت کند و در رگهای خونی ریه قرار گیرد (عنوان آمبولی ریوی) که یک بیماری تهدید کننده زندگی است.
ترومبوز وریدی سطحی یا فلبیت
ترومبوز وریدی سطحی یا فلبیت لخته خونی است که در سیاهرگ نزدیک به سطح پوست ایجاد می شود. این نوع لخته های خون معمولاً به ریه ها منتقل نمی شوند مگر اینکه ابتدا از سیستم سطحی به داخل سیستم وریدی عمیق بروند. اما به طور معمول باعث درد می شوند.
نارسایی مزمن وریدی
نارسایی مزمن وریدی با جمع شدن خون، تورم مزمن پا، افزایش فشار، افزایش رنگدانه یا تغییر رنگ پوست و زخم های پا شناخته می شود که به عنوان زخم استاز وریدی شناخته می شود.
زخم استاز وریدی
زخم ناشی از جریان خون استاتیک یا زخم استاز وریدی است. زخم ها زخم ها یا زخم های باز هستند که بهبود نمی یابند. زخم های استاز وریدی در زیر زانو قرار دارند و در درجه اول در قسمت داخلی پا، دقیقاً بالای مچ پا دیده می شوند.
رگ های واریسی
رگهای واریس، وریدهایی پیچ خورده و ورم کرده در نزدیکی سطح پوست هستند و زمانی ایجاد می‌شوند که دریچه‌های ضعیف یا معیوب به خون اجازه حرکت معکوس و یا جمع شدن در وریدها را می‌دهند.
انسداد مزمن وریدها نیز می‌تواند به ایجاد رگهای واریس منجر شود، با این حال در بیشتر موارد هیچ حالت زمینه ای غیرعادی ای قابل تشخیص نخواهد بود.
رگهای واریس بسیار شایع هستند. زنان دو برابر مردان با این مشکل مواجه هستند. این رگ‌ها معمولا بر روی پای افراد ایجاد می‌شوند با این حال این رگ‌ها ممکن است در مقعد نیز ظاهر شوند، در این صورت به آنها هموروئید گفته می‌شود. كليه موارد فوق نياز به درمان تخصصی توسط جراح عروق دارند.
ترومبوفلبیت وریدهای عمقی
ترومبوفلبیت ورید عمقی مشکل حاد تری است و بر رگهای بزرگتری تاثیر می‌گذارد که در نواحی دورتری نسبت به سطح پوست قرار دارند. این بیماری ممکن است عوارض کمتر قابل مشاهده ای به همراه داشته باشد (نیمی از تمامی بیماران بدون علائم هستند)، اما خطر آمبولی ریوی (در آمبولی ریوی، لخته‌ها از محل اولیه خود جدا می‌شوند و به سمت شش‌ها می‌روند و در آن انسداد ایجاد می‌کنند و می توانند باعث تنگی نفس و مرگ شوند) و نارسایی وریدی مزمن (نقص در خروج خون از وریدها) را برای بیمار به همراه دارد.
این مسائل می‌توانند درماتیت یا التهاب پوست، افزایش رنگدانه‌های سطح پوست، ورم كردن، زخم وريدی و عوارض بسيار شدیدی بهمراه داشته باشد.
زمان مناسب برای مراجعه به متخصص عروق
بهتر است زمانی که وریدهای شما دردناک و متورم هستند و بعد از چند روز همچنان در همان حالت باقی مانده اند یا اگر ورم غیر قابل توضیح در دست و پای خود دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
علائم بیماری های وریدی
هر یک از بیماری های وریدی علائم مختلفی دارند.
علائم رگ های واریسی
خارش پوست بالای وریدهای درگیر، تغییر رنگ پوست و زخم در بخش‌های داخلی زانوها (در موارد حاد)
از مشکلاتی که بیماران مبتلا به رگهای واریس با آن مواجه هستند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
✔ توده‌هایی متورم، بزرگ شده و در هم تنیده از وریدهای پرخون
✔ ادم یا ورم پا
✔ درد یا احساس سنگینی در پا
✔ خارش پوست بالای وریدهای درگیر
✔ تغییر رنگ پوست
✔ زخم در بالای غوزک های داخلی پا
علائم ترومبوفلبیت سطحی
ایجاد وریدی قرمز، متورم و طناب مانند، که با ورم موضعی، درد و حساسیت به برخورد همراه است.
علائم ترومبوفلبیت ورید عمقی
از علائم ترمبوفلبیت ورید عمقی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
✔ ورم عمومی
✔ گرما و قرمزی غیرعادی در ناحیه درگیر
✔ محو شدن وریدهای سطحی
✔ کبود شدن رنگ پوست در دست، پا و انگشتان (سیانوز)
✔ در موارد نادر تب و لرز
✔ درد و عدم توانایی راه رفتن
دلایل ابتلا به بیماری های وریدی
دلایل مختلفی برای ابتلا به بیماریهای وریدی وجود دارند. در این جا بعضی از این دلایل فهرست شده اند:
- ایستایی جریان خون به دلیل عدم تحرک. این موضوع خصوصا در بیماران بستری (نظیر بیماران قلب و افرادی که در معرض عمل‌های مهم یا ارتوپدی بوده اند، خصوصا عمل‌هایی که در لگن یا زانو انجام می‌شوند) و افراد سالمی که برای مدت طولانی می‌ایستند یا می‌نشینند (برای مثال افرادی که به انجام سفرهای طولانی می‌پردازند)، شایع است.
- آسیب به رگهای خون که به واسطه ضربه، استفاده از کاتترهای درون رگی یا سوزن‌ها، مواد موجود در شیمی درمانی یا ارگانیزم‌های عفونی ایجاد می‌شود.
- بیماری‌هایی که احتمال انعقاد خون را افزایش می‌دهند، مسائلی نظیر کمبود ارثی عوامل ضد انعقاد خون یا اختلالاتی نظیر لوپوس منتشر یا لوپوس اریتماتوس سیستمیک خطر ابتلای فرد به بیماریهای وریدی را افزایش می‌دهند.
- بارداری و رگهای واریس نیز با افزایش خطر ابتلا به ترومبوفلبیت سطحی در ارتباط هستند. ترومبوفلبیت ورید عمقی نیز با ابتلای افراد به تعدادی از سرطان‌های مختلف مرتبط است.
پیشگیری از بیماری های عروق وریدی
پیگیری توصیه‌های پزشکان برای کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای وریدی اهمیت دارد. این توصیه‌ها معمولا شامل پیاده روی، کنترل وزن، استفاده از کفش‌های مناسب و پرهیز از نشستن و ایستادن طولانی مدت در یک موقعیت می‌شود.
بهتر است افراد در هنگام سفر توجه زیادی به ایستادن و نشستن خود داشته باشند. بعد از عمل‌های سنگین یا حملات قلبی، استفاده از دوزهای پایین داروهای ضد انعقاد (نظیر هپارین یا وارفارین) برای بیماران توصیه می‌شود. فعالیت و پیاده روی نیز در سریع ترین زمان ممکن بعد از بهبود از عمل جراحی توصیه می‌شوند.
تشخیص بیماری های عروق وریدی
تشخیص رگ های واریسی
تشخیص این رگ‌ها می‌تواند با مشاهده فرد صورت گیرد و در بیشتر موارد نیاز به پزشک ندارد. در بعضی موارد، متخصص بیماری وریدی برای تشخيص محل دقیق رگهای واریسی نياز به سونوگرافی رنگی يا داپلر عروقی دارند.
تشخیص ترومبوفلبیت سطحی
در اغلب موارد متخصص بیماری وریدی می‌تواند ترومبوفلبیت سطحی را بر اساس تاریخچه سلامتی فرد و با معاینه بدنی تشخیص دهد.
تشخیص ترومبوفلبیت ورید عمقی
تشخیص ترومبوفلبیت ورید عمقی کار دشوارتری است، بنابرین متخصص بیماری وریدی ممکن است آزمایش‌های دیگری را برای فرد مشخص کند. برای این كار سونوگرافی رنگی يا داپلر وریدی برای دیدن کارآیی وریدها در زمان انتقال خون به قلب استفاده می‌شود. این آزمایش لخته‌های خونی موجود در پا را نیز نشان می‌دهد.
در این روش تصویربرداری، زمانی که شما بر روی کمر خود دراز می‌کشید، یک پروب سونوگرافی کوچک بر روی پوست و وریدهای اصلی پا قرار می‌گیرد و به تکنسین اجازه می‌دهد به مشاهده وریدها بپردازد و جریان خون آنها را رصد کند. در این حالت تصاویری از موقعیت‌های مختلف برداشته می‌شود.
درمان بیماریهای وریدی
در مقاله درمان بیماری های وریدی به انواع روش های درمان این نوع از بیماری ها اشاره شده است. در اینجا به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
درمان رگهای واریس
روش‌های مختلفی برای درمان رگهای واریس توصیه می‌شوند.
- پاهای خود را بالا نگه دارید. در زمان خواب پاهای خود را با کمک بالشتک‌های مخصوص در ارتفاع پنج تا ده سانتی متری نگه دارید تا به جریان خون در زمان خواب کمک کنید.
- از خاراندن پوست حساس بالای رگهای واریس پرهیز کنید، زیرا این موضوع می‌تواند به ایجاد زخم یا خون ریزی اضافی منجر شود.
- از پوشش‌های کشسان ویژه استفاده کنید، جوراب‌های فشرده سازی واریس معمولا توسط پزشکان پیشنهاد می‌شوند تا از جمع شدن خون در وریدها جلوگیری کنند.
متخصصین بیماری های وریدی می توانند از روش های جراحی برای درمان واریس استفاده کنند. گزینه‌های جراحی برای درمان رگهای واریس شامل موارد زیر هستند:
اسکلروتراپی
اسکلروتراپی یکی از روش های درمانی است که برای درمان رگهای واریس سطحی به کار می‌رود. در این عمل سرپایی، پزشک محلول‌هایی را به درون رگهای واریس کوچک و متوسط تزریق می‌کند. این محلول موجب زخمی شدن این وریدها و در نهایت بسته شدن آنها می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود خون مسیر خود را به رگهای سالمتر تغییر دهد.
درمان واریس با لیزر
از لیزر و فناوری‌های دیگر برای درمان واریس استفاده می‌شود.
جراحی باز واریس
از این عمل برای درمان موارد حاد استفاده می‌شود. در این شرایط با برداشتن رگهای معیوب، رگهای دیگر وظایف آن را عهده دار می‌شوند.
درمان ترومبوفلبیت
ترومبوفلبیت درمان‌های متفاوتی دارد. در ادامه بعضی از این درمان‌ها فهرست شده اند:
- اگر تشخیص وضعیت بیمار، ابتلا به ترومبوفلبیت سطحی است، پزشک فعالیت و ورزش را برای بیمار توصیه می‌کند. بیمار باید به طور مستمر مورد بررسی قرار گیرد تا از عدم پیشرفت لخته‌های خونی اطمینان حاصل شود.
- بیمارانی که به ترومبوفلبیت ورید عمقی مبتلا هستند ممکن است به بستری نیاز پیدا کنند، با این حال درمان بعضی از بیماران به صورت سرپایی امکان پذیر است. استراحت و بالا بردن عضو درگیر برای درمان این مشکل ضروری است. پزشکان به طور معمول استفاده از داروهای ضد انعقاد خون درون وریدی نظیر هپارین را برای مدت هفت تا ده روز تجویز می‌کنند. برای بیماران سرپایی نیز قرص‌های ضد انعقاد خون تجویز می‌شود.
- از مواد حل کننده لخته، نظیر اوروکیناز یا فعال‌کننده بافتی پلاسمینوژن نیز ممکن است برای برطرف کردن مشکل استفاده شود.
- ممکن است استفاده از پوشش‌های ویژه الاستیک برای کمک به جریان خون در بخش‌های پایینی پا تجویز شود.
- پزشک ممکن است جراحی برای قرار دادن یک فیلتر کوچک در ورید اصلی شکم برای جلوگیری از حرکت لخته‌های پا به سمت ریه را تجویز نماید.
دکتر ارش توفیق فوق تخصص جراحی عروق
محسن
جمعه ۱۶ مهر ۰( 2 سال پیش)
تعداد بازدید: 220
مشاهده پرسش
