کمبود ویتامین D عموماً ناشی از عدم قرار گرفتن در معرض نورخورشید می باشد. برخی از اختلالات نیز می توانند موجب این کمبود شوند. در ادامه مطلب به توضیح ارتباط بین کمبود ویتامین و درد ساق پا می پردازیم.
کمبود چه ویتامینی باعث ضعف پا می شود؟
کمبود ویتامین دی می‌تواند باعث درد استخوان و ضعف عضلات پا شود. البته کمبود خفیف این ویتامین الزاماً علامتی ایجاد نخواهد کرد.
معمولاً زمانی که یک رژیم غذایی کمبود ویتامین D داشته باشد، شایع ترین دلیل، عدم قرار گرفتن در معرض نورخورشید می باشد، اما اختلالات خاصی نیز می توانند موجب این کمبود شوند. بدون ویتامین D کافی، عضلات و استخوان ها ضعیف می شوند و موجب بروز درد می شود.
نوزادان دچار راشیتیسم یا نرمی استخوان می شوند. جمجمه نرم است، استخوان ها به صورت ناهنجاری رشد می کنند و نوزادان در نشستن و خزیدن به کندی عمل می کنند.
آزمایش های خون و گاهی اوقات پرتونگاری برای تأیید تشخیص انجام می شوند. از زمان تولد، نوزادان شیرخوار باید مکمل های ویتامین D دریافت کنند، چرا که شیرمادر حاوی ویتامین D اندکی می باشد.
✔ ویتامین D2 (ارگوکالسیفرول): این نوع ویتامین ترکیبی از گیاهان و پیش سازهای مخمر است. همچنین، این ماده معمولاً در مکمل هایی با دوز بالا نیز استفاده می شود.
✔ ویتامین D3 (کلکلسیفرول): این نوع ویتامین فعال ترین نوع ویتامین D می باشد، که در زمانی که پوست در معرض نورخورشید مستقیم قرار می گیرد، در پوست تشکیل می شود. رایج ترین منبع غذا، غذاهای غنی شده، غلات اصلی و لبنیات هستند. ویتامین D همچنین در روغن های کبدماهی، ماهی های چرب، زرده تخم مرغ و کبد وجود دارد.
آیا کمبود ویتامین دی باعث پا درد می شود؟
شیر سینه انسان حاوی مقادیر اندکی از ویتامین D می باشد. ویتامین D عمدتاً در کبد ذخیره می شود. ویتامین D2 و D3 در بدن فعال نیستند. هر دو نوع باید توسط کبد و کلیه ها به شکل فعالی به نام ویتامین D فعال یا کلسیتریول پردازش (متابولیزه) شوند.
این نوع فعال، جذب کلسیوم و فسفر را از روده انجام می دهد. کلسیم و فسفر، که مواد معدنی هستند در استخوان ها جای می گیرند تا آنها را قوی و متراکم (فرایندی به نام کانی سازی) سازند. از اینرو، کلسیترول برای تشکیل، رشد و ترمیم استخوان ها مورد نیاز است.
کمبود کدام ویتامین باعث درد مفاصل می شود؟
در کمبود ویتامین D، بدن کلسیم و فسفات کمتری را جذب می کند. به این دلیل که کلسیم وفسفات کافی برای حفظ استخوان های سالم، به اندازه کافی موجود نیستند، کمبود ویتامین D ممکن است منجر به اختلال استخوان به نام راشیتیسم در کودکان و یا استئومالاسی در بزرگسالان شود.
در استئومالاسی، بدن کلسیم و دیگر مواد معدنی را در استخوان ها جذب نمی کند که منجر به استخوان هایی ضعیف می شود.
در خانم های باردار، باعث کمبود ویتامین D در جنین می شود و نوزاد در خطر ابتلا به راشیتیسم قرار می گیرد. گاهی اوقات، کمبود ویتامین D به اندازه ای شدید می باشد که منجر به استئومالاسی در زنان می شود. کمبود ویتامین D، پوکی استخوان را تشدید می کند.
کمبود ویتامین D منجر به سطح کلسیم پایین در خون می شود. بدن، با سعی در افزایش سطح کلسیم پایین، ممکن است هورمون پاراتیروئید بیشتری را تولید کند.
گرچه، زمانی که سطح هورمون پاراتیروئید بالا می رود (شرایطی که هایپرپاراتیروئیدیسم نامیده می شود)، هورمون کلسیم را از استخوان جذب می کند تا سطح کلسیم در خون را افزایش دهد. هورمون پاراتیروئید همچنین موجب می شود که فسفات بیشتری از طریق ادرار حذف شود. هم کلسیم و هم فسفات برای حفظ استخوان های سالم ضروری هستند. در نتیجه، استخوان ها ضعیف می شوند.
درد استخوان اغلب با درد عضله اشتباه گرفته می شود. یکی از عوارض اصلی کمبود ویتامین D پا درد و درد ساق پا است که درواقع نوعی درد استخوانیست.
مکمل ویتامین D به طور مؤثر از افسردگی و یا بیماری های عروقی و از شکستگی یا آسیب ناشی از زمین خوردن جلوگیری نمی کند.
گرچه، برخی از شواهد نشان می دهند که مصرف توصیه شده روزانه ترکیبی از ویتامین D و کلسیم، خطر ابتلا به شکستگی لگن را در افرادی که در معرض خطر بالایی هستند، کاهش می دهد. با بالا رفتن سن، نیاز به ویتامین D افزایش پیدا می کند.
ویتامین D، مانند ویتامین E ، A و K، یک ویتامین قابل حل در چربی می باشد که در چربی حل می شود و زمانی که با مقداری چربی خورده شود، به بهترین شکل جذب می شود.
کمبود ویتامین D در سراسر جهان رایج می باشد. عموماً کمبود ویتامین D زمانی به وجود می آید که فرد به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نگرفته باشد. غذاهای طبیعی (غیرغنی شده) به ندرت به تنهایی ویتامین D کافی برای جلوگیری از کمبود آن را فراهم می کنند.
در زمانی که فرد به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نگیرد، غذاهایی که با ویتامین D و مکمل های ویتامین D غنی شده اند، می توانند به پیشگیری از کمبود آن کمک کنند.
علت بروز کمبود ویتامین دی
✔ در معرض نور خورشید قرار نگرفتن به اندازه کافی
شایع ترین دلیل کمبود ویتامین D، به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نگرفتن است.
از این رو، کمبود ویتامین D عمدتاً در زمانی رخ می دهد که افراد مدت زمان زیادی را در فضای باز نگذرانند: افراد مسن تر و افرادی که در آسایشگاه ها زندگی می کنند.
✔ کمبود ویتامین D می تواند در زمستان در مناطق شمالی و جنوبی یا در افرادی رخ دهد که بدن های خود را با لباس زیادی می پوشانند.
✔ از آنجا که شیر سینه مادر حاوی تنها مقادیر اندکی از ویتامین D می باشد، نوزادان شیرخواری که در معرض نورخورشید قرار نمی گیرند، در خطر کمبود ویتامین D و راشیتیسم قرار می گیرند.
استخوان درد کمبود کدام ویتامین است؟
✅ کمبود ویتامین D در تمام گروه های سنی ممکن است باعث درد عضلانی، ضعف و استخوان درد و گرفتگی عضلات شود.
اسپاسم ها (گرفتگی) عضلانی ممکن است اولین نشانه ی راشیتیسم در نوزادان باشد. آنها ناشی از سطح کلسیم پایین در خون در افراد مبتلا به کمبود ویتامین D شدید می باشند. اگر زنان باردار کمبود ویتامین D داشته باشند، نوزادان آنها ممکن است دچار اسپاسم عضلانی شوند. اسپاسم ها ممکن است صورت، دستان و پاها را تحت تأثیر قرار دهد. اگر اسپاسم ها شدید باشند، ممکن است باعث تشنج شوند.
✅ در نوزادان مبتلا به راشیتیسم، تمام جمجمه ممکن است نرم باشد.
✅ در کودکان کم سن، ممکن است نشستن و خزیدن به آهستگی صورت گیرد و فضاهای بین استخوان های جمجمه (فونتانل های نوزاد -ملاج) ممکن است به آهستگی بسته شوند.
✅ در کودکان بین 1 تا 4 سال، رشد استخوان ممکن است غیر طبیعی باشد که موجب تشکیل انحنای غیر طبیعی در ستون فقرات (اسکولیوز) و زانوها می شود. استخوان های لگن ممکن است صاف باشند و باعث تنگی کانال زایمان در دختران نوجوان شود.
✅ در بزرگسالان، استخوان ها، به ویژه ستون فقرات، لگن و استخوان های پا ضعیف می شوند. لمس نواحی مبتلا ممکن است درد ناک باشد و شکستگی ممکن است اتفاق بیفتد.
✅ در افراد مسن تر، شکستگی های استخوان، مخصوصاً شکستگی های لگن، ممکن است منجر به تنها یک سقوط جزئی شود.
کمبود ویتامین D معمولاً در افرادی رخ می دهد که در معرض نور خورشید قرار نمی گیرند و ویتامین D کافی در رژیم غذایی خود مصرف نمی کنند.
زمانی که پوست در معرض نور خورشید کافی قرار بگیرد، بدن معمولاً ویتامین D کافی را تشکیل می دهد. گرچه، موارد خاصی می توانند خطر کمبود ویتامین D را حتی با وجود نور خورشید نیز افزایش دهند.
✅ پوست در واکنش به نورخورشید در گروه های خاصی از افراد ویتامین D کمتری را تشکیل می دهد. آنها شامل افرادی با پوست تیره تر (به ویژه سیاه پوست ها)، افراد مسن تر و افرادی که از ضدآفتاب استفاده می کنند، می باشند.
✅ بدن ممکن است قادر به جذب ویتامین D کافی از غذاها نمی باشند. افراد مبتلا به سوء جذب نمی توانند چربی ها را به طور طبیعی جذب کنند. آنها همچنین نمی توانند ویتامین D را جذب کنند، چرا که یک ویتامین قابل حل در چربی می باشد که به طور طبیعی با چربی ها در روده کوچک جذب نمی شود. زمانی که سن افراد بالا می رود، ممکن است ویتامین D کمتری از روده جذب شود.
✅ ممکن است بدن قادر نباشد که ویتامین D را به یک نوع فعال تبدیل کند. اختلالات خاص کبد و کلیه و چندین اختلال ارثی نادر (مانند راشیتیسم های هیپوفسفاتمیک)، همچنین برخی از داروهای خاص از جمله داروهای ضد تشنج و ریفامپین، ممکن است در این تبدیل تداخل ایجاد کنند.
چگونه کمبود ویتامین دی را تشخیص دهم؟
- آزمایش خون
- پرتونگاری اشعه ایکس
پزشکان ممکن است در افراد زیر مشکوک به کمبود ویتامین D شوند:
- افرادی که یک رژیم غذایی ناکافی یا قرار گرفتن در معرض خورشید ناکافی را گزارش می کنند.
- نوزادانی با اسپاسم های عضلانی
- کودکانی با علائم راشیتیسم
- افراد مسن تر ، به ویژه افرادی با کاهش چگالی استخوان یا استخوان های شکسته شده
درمان کمبود ویتامین D
- مکمل های ویتامین D
- گاهی اوقات مکمل های فسفات و کلسیم
درمان ویتامین D شامل مصرف دوز بالایی از ویتامین D معمولاً به صورت خوراکی به مدت 1 ماه می باشد. پس از 1 ماه، دوز مصرف دارو تا یک دوز توصیه شده به تدریج کاهش پیدا می کند.
اگر اسپاسم های عضلانی وجود داشته باشند یا فرد دچار کمبود کلسیم باشد، مکمل های کلسیم تجویز می شوند. اگر فرد کمبود فسفات داشته باشد، مکمل های فسفات توصیه می شوند. معمولاً این نوع درمان منجر به بهبودی کامل می شود. افرادی با اختلال کلیه یا کبد مزمن ممکن است به فرمول های خاصی از مکمل های ویتامین D نیاز داشته باشند.
دکتر آرش توفیق
فوق تخصص جراحی عروق و درمان واریس
علی
جمعه ۷ مهر ۲( 1 سال پیش)
تعداد بازدید: 124
مشاهده پرسش
