شایع‌ترین انواع گرفتگی رگ پشت ساق پا، موقع خواب اتفاق می‌افتد و معمولا به‌خاطر درد وحشتناکی که دارد، شما را از خواب بیدار می‌کند. گرفتگی عضلات پا دقیقا چیست و چه کسانی ممکن است به آن دچار شوند و علت گرفتگی رگ پشت پا در خواب و گرفتگی ماهیچه ساق پا چیست؟
بیماری عروق محیطی پا
علت گرفتگی عروق پا
بیماری عروق محیطی به دلیل آرترواسکلروز رخ می دهد. آرترواسکلروز زمانی اتفاق می افتد که مواد چرب (پلاک) بر روی دیواره رگ ساخته شده و باعث باریک شدن یا به اصطلاح گرفتگی عروق شود. دیواره رگ ها ضخیم شده و نمی توانند به جریان خون بیشتری اجازه عبور دهند.
در نتیجه، ماهیچه های پا، زمانی که تحت فشار هستند (مانند زمان ورزش یا راه رفتن)، مقدار کافی خون و اکسیژن دریافت نمی کنند. اگر گرفتگی عروق شدیدتر شود، حتی در زمان خواب و استراحت نیز خون و اکسیژن کافی به ماهیچه های پشت ساق پا نمی رسد.
گرفتگی عروق، یک مشکل رایج و جدی است. این مشکل اغلب در سنین بالای 50 سال اتفاق می افتد اما زنان بیشتر به آن دچار می شوند. افرادی که دارای مشکلات زیر هستند، بیشتر در معرض گرفتگی عروق قرار دارند:
- کلسترول غیر نرمال
- دیابت
- بیماری قلبی (بیماری عروق کرونر)
- فشار خون بالا (هایپرتنشن)
- بیماری های کلیوی شامل همودیالیز
- مصرف دخانیات و سیگار
- سابقه سکته قلبی و مغزی
گرفتگی رگ پشت ساق پا چیست؟
گرفتگی عضلات پا، انقباض قوی و دردناک ماهیچه‌های پا است که شما هیچ نقشی در به وجود آمدن آن ندارید. این گرفتگی کاملا ناخواسته ایجاد می‌شود. به‌طور کلی دو نوع گرفتگی عضلات داریم:
1- گرفتگی ساق پا به علت ورزش
گرفتگی رگ پشت پا زمانی اتفاق می‌افتد که در حال ورزش‌کردن هستید. ماهیچه‌ای در پا وجود دارد که موقع دویدن می‌گیرد. این اتفاق برای دونده‌های خیلی سریع، به‌طور کلی دونده‌ها و بازیکنان فوتبال اتفاق می‌افتد. دلیل این اتفاق این است که ماهیچه‌ها نسبت به میزان اکسیژنی که رگهای خونی به آنها می‌رسانند، خون بیشتری نیاز دارند.
2- آسیب ستون فقرات
بعضی از افراد به‌دلیل آسیب‌رسیدن به ستون فقرات، شیمی‌درمانی یا دیگر بیماری‌ها، عصب‌هایشان دچار آسیب می‌شود. آسیب عصب ها می تواند در نهایت منجر به گرفتگی عضلات شود. شایع‌ترین نوع گرفتگی، گرفتگی رگ پشت پا در شب مخصوصا زمان استراحت است.
علت درد ماهیچه پا در شب
گرفتگی ماهیچه در خواب معمولا دردی است که حدود چند دقیقه طول می‌کشد و به‌دلیل انقباض ناگهانی، ناخواسته و شدید ماهیچه‌ها اتفاق می‌افتد. گرفتگی عضلات در هنگام شب معمولا شامل، عضلات ساق پا و عضلات پا می‌شود. گرفتگی رگ پشت پا اگرچه بیشتر در افراد بالای 50 سال شایع است ولی می‌تواند در افراد جوان‌تر و کودکان هم اتفاق بیفتد.
اگرچه گرفتگی عضلات پا یا ضعف پا در هنگام خواب برای مدتی دردناک است، اما به خودی خود خیلی خطرناک نیست. بنابراین، ماهیچه پشت ساق پا به این معنی نیست که شما ممکن است دچار حمله قلبی، سکته یا مریضی دیگری شده باشید.
درمان قطعی زخم پای دیابتی به کمک دارو و جراحی
علت درد و گرفتگی عضلات پا در خواب
بیشتر گرفتگی‌های عضلات که در هنگام شب اتفاق می‌افتند، هیچ دلیل مشخصی ندارند. با این حال عدم فعالیت کافی و یا استفاده از توالت های ایرانی می تواند از علت گرفتگی رگ پشت پا به حساب آید.
مطالعات نشان می‌دهند که انجام چند حرکت کششی قبل از خواب، منجر به کاهش میزان گرفتگی عضلات پا می‌شود.
همچنین داروها و بعضی شرایط پزشکی هم باعث گرفتگی عضلات پا می‌شوند. داروهای ادرار‌آور (دیورتیک) و بعضی از قرص‌های فشار خون باعث درد ماهیچه پشت ساق پا می‌شوند. علاوه بر این، مصرف قرص‌های استاتین (statins) هم منجر به گرفتگی رگ پشت پا در خواب می‌شود که به نظر می‌آید امروزه بیشتر افراد بالای 60 سال برای درمان کلسترول بالا این قرص را مصرف می‌کنند.
درمان گرفتگی رگ پشت پا در خواب
✅ زمانی‌که دچار گرفتگی رگ پشت پا در خواب می‌شوید، انجام حرکات کششی برای ماهیچه منقبض‌شده می‌تواند درد را از بین ببرد. می‌توانید پنجه پای خود را به سمت زانویتان بکشید یا اگر در توان‌تان هست، روی لبه یک استپ ورزشی یا پله بایستید و پاشنه پایتان را به سمت پایین هل دهید.
✅ اگر خیلی دچار گرفتگی عضلات پا می‌شوید، باید با جراح عروق خود صحبت کنید. ممکن است اگر تحت درمان هستید، با تعویض داروهایتان مشکل برطرف شود.
✅ ممکن است برای تشخیص میزان پتاسیم، منیزیم و کلسیم لازم باشد تا آزمایش خون انجام دهید. همچنین باید برای انجام حرکات کششی و قدرتی نیز برنامه‌ای داشته باشید.
✅ سعی کنید همیشه آب کافی بنوشید تا بدن کم آب نشود. موردی که من خودم آن را خیلی دوست دارم قرار دادن ملحفه و پتو در انتهای تخت است تا پاهایتان فضای کافی برای کشش داشته‌باشند و چیزی مزاحم آنها نباشد.
در گذشته گرفتگی عضلات در شب با دارویی به اسم کینین (quinine) درمان می‌شد، دارویی که شهرتش به این خاطر بود که در دوزهای کوچک در آب کینین همراه با نوشیدنی تونیک وجود داشت ولی امروزه این دارو خیلی توصیه نمی‌شود زیرا دوزهای سنگین کینین، عوارض جانبی شدیدی را به همراه دارد.
درمان گرفتگی عضلات پا در بارداری
اگر حامله هستید و مشکلات گرفتگی عضلات پا در شب دارید، چون در سه ماه سوم بارداری هستید، بسیار طبیعی است ولی باید سعی کنید مرتب ورزش کنید و حرکات کششی انجام دهید. معمولا در سه ماه سوم بارداری نمی‌توانید سریع حرکت کنید، پاهایتان کمی پف می‌کند و دوست ندارید راه بروید. باید تلاش کنید مرتب حرکت کنید، عضلات‌تان را کشش دهید و آب کافی بنوشید.
در مورد مصرف مکمل‌های کلسیم و منیزیم هم با پزشک خود صحبت کنید زیرا کمک بزرگی به شما می‌کند.
درد رگهای پشت پا
اگر شریان های پای شما مسدود شده باشند، ممکن است در هنگام استراحت دچار درد پا شوید. در این حالت، به جراحی برای رفع انسداد نیاز دارید. اما معمولاً افراد مبتلا به درد رگهای پشت پا نیازی به عمل ندارند. به همین دلیل است کسانی که علائم دارند ممکن است هنگام راه رفتن احساس سنگینی، خستگی یا گرفتگی در پاها داشته باشند که فقط با قطع راه رفتن از بین می رود. مصرف دارو و پیاده روی بیشتر می تواند علائم شما را کاهش داده و از بدتر شدن درد رگهای پشت پا جلوگیری کند.
درمان درد رگهای پست پا
روش هایی ساده برای جلوگیری از بدتر شدن درد رگهای پشت پا وجود دارد. برای کنترل درد رگهای پشت پا، باید سیگار را کنار بگذارید و هر روز راه بروید. همچنین باید برای کنترل سایر عوامل خطرزا مانند دیابت ، فشار خون و کلسترول بالا با پزشک خود کار مشورت کنید. مطالعات نشان می دهد که پیاده روی هر روز می تواند علائم و درد را در بعضی موارد تسکین دهد.
جراحی و آنژیوپلاستی خطراتی دارد و بهتر شدن آن نیز به زمان نیاز دارد.
✅ جراحی بای پس روی پاها همه خطرات جراحی را به همراه دارد. دو تا سه هفته طول می کشد تا زخم بهبود یابد. خطرات شامل عفونت خونریزی از زخم و عوارض ناشی از بیهوشی، مانند مشکل تنفس یا ذات الریه است. از هر 100 نفری که جراحی بای پس دارند، سه نفر دچار حمله قلبی می شوند یا می میرند.
✅ آنژیوپلاستی عروق پا به اندازه جراحی خطر ندارد. اما ممکن است درمانی پایدار ارائه ندهد و علائم اصلی ممکن است در عرض یک سال برگردند.
هر دو روش می تواند در موارد نادر باعث بسته شدن کامل شریان شود. در این صورت ممکن است به یک اقدام اضطراری نیاز داشته باشید. اگر بلافاصله درمان نشود، ممکن است پای شما قطع شود.
چه زمانی به جراحی یا آنژیوپلاستی نیاز دارید؟
- علائم شما به حدی شدید است که سبک زندگی یا توانایی کار شما را محدود می کند.
- درمان های ساده تر، مانند ورزش و دارو کمکی نکرده اند.
بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا در صورت داشتن هر یک از علائم زیر، برای انجام عمل ارزیابی شوید:
- درد پا هنگام استراحت، به ویژه شب.
- زخم هایی روی انگشتان پا یا پا که بهبود نمی یابد.
- انگشتی که به نظر می رسد آبی یا سیاه شده است
گرفتگی عضلات و بیماری کرونا
همانطور که می دانید بیماری کرونا چند ماهی است که زندگی و روند طبیعی افراد را تحت تاثیر قرار داده است. اگر شما به علت کرونا، مجبور به دورکاری از جمله پشت میز نشینی هستید، در نظر داشته باشید که برای جلوگیری از کوتاه شدن عضلات پشت ساق پا، نیاز است که روزانه نیم ساعت ورزش هایی مانند پیاده روی و حرکات کششی مخصوصا در قسمت پا را انجام دهید.
فراموش نکنید که اگر گرفتگی عضلات خیلی زیاد برایتان اتفاق می‌افتد و اجازه نمی‌دهد خواب راحتی داشته‌باشید، باید با پزشک خود صحبت کنید.
دکتر آرش توفیق فوق تخصص جراحی عروق
فاطمه
جمعه ۱۶ دی ۱( 4 ماه پیش)
تعداد بازدید: 46
مشاهده پرسش
