بیماری برگر چیست؟
بيماري برگر عبارت است از مسدود شدن سرخرگ هاي كوچك و متوسط معمولاً در زير زانوها، ناشي از التهاب رگ هاي خوني كه دراين شرايط خون در عروق لخته مي گردد. این بیماری باعث تشکیل لخته میشود. سیگار کشیدن یک عامل بسیار مهم در بروز بیماری برگر است. به واقع، این بیماری در افراد غیرسیگاری بسیار نادر است. حداکثر شیوع این بیماری در مردان سیگاری ۴۰-۲۰ ساله است.
یکی از واکنشهای ایمنی بدن، ورم است. در بیماری برگر پا رگهای خونی فرد ورم میکند. این امر باعث تشکیل تودههای سلولی میشود، در نتیجه در خون فرد لختههایی به وجود میآید.
لختههای ایجادشده میتوانند سرعت جریان خون رگها را کاهش دهند یا کلا باعث انسداد این رگها شوند. در نتیجه خون و اکسیژن نمیتوانند به راحتی به انتهای دستها و پاهای فرد برسند.
نرسیدن خون و اکسیژن به این اعضا میتواند به انگشتها و پنجهها آسیب برساند و این آسیب میتواند بسیار دردناک باشد. در موارد بسیار وخیم احتمال از بین رفتن بافت نیز وجود دارد.
علائم بیماری برگر (Buerger disease)
علائم بیماری برگر شامل موارد زیر است:
- احساس سوزن شدن یا بی حسی در دست یا پا.
- دست و پاهایی رنگ پریده، قرمز یا متمایل به آبی.
- دردی در دست یا پا یا در بازوها موقتی بوده و هنگام فعالیت با دست یا پا ها ظاهر شده و در زمان استراحت آرام شود
- التهاب در امتداد ورید زیر سطح پوست.
- کمرنگ شدن انگشتان پا و دست در معرض سرما.
- زخم های دردناک و باز روی انگشتان دست و پا.
از رایجترین نشانههای بیماری برگر پا میتوان به تغییر رنگ انگشتان و پنجهها و درد اشاره کرد. ممکن است بیمار چه در زمان استراحت و چه در هنگام فعالیت احساس درد شدیدی داشته باشد. احساس سرما میتواند باعث دردناک شدن و کرختی اعضای او شود. همچنین ممکن است پوست فرد به رنگ زرد یا بنفش دربیاید.
احتمالا روی انگشتها و پنجههای بیمار زخمها و جراحتهای پوستی دردناکی وجود خواهد داشت. البته برخلاف زخمهای دیگر، چنین زخمهایی بهبود نمییابند و حتی ممکن است باعث از بین رفتن بافت هم شوند. به این حالت قانقاریا میگویند.
ترومبوز وریدی عمقی (DVT) از علائم تا درمان
علل بیماری برگر (beurger) چیست؟
علل بیماری برگر ناشناخته است، اما این بیماری احتمالاً در اثر نیکوتین ایجاد میشود. سیگار کشیدن باعث بروز اسپاسم در رگهای خونی میشود، که در اثر آن، رگهای خونی مهم پا انسداد مییابند.
استعمال دخانیات میتواند منجر به ابتلا به بیماری برگر شود. تقریبا بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، دخانیات مصرف میکنند. البته احتمال بسیار کمی نیز وجود دارد که فردی در این دسته جای نگیرد اما به بیماری برگر مبتلا شود.
آیا بیماری برگر واگیر دار است؟
تقریباً اکثر دانشمندان بر این باور هستند که بیماری برگر در شرایط عدم تنباکو و دخانیات به وجود نمی آید. برخی نیز معتقدند این بیماری ممکن است به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن به وجود آید. اما هنوز هیچ اطلاعات موثقی درباره واگیردار بودن یا نبودن این بیماری ثبت نشده است.
درمان قطعی بیماری برگر
موثرترین راه برای درمان بیماری برگر، ترک مصرف همه محصولات دخانیات است. حتی چند نخ سیگار در روز می تواند بیماری را بدتر کند.
پزشک به شما مشاوره می دهد و داروهایی را برای کمک به شما در ترک سیگار و جلوگیری از تورم در رگ های خونی توصیه کند. شما باید از محصولات جایگزین نیکوتین اجتناب کنید زیرا آنها نیکوتین را تأمین می کنند که بیماری Buerger را فعال می کند. محصولات غیر نیکوتینی وجود دارد که می توانید استفاده کنید.
برطرف کردن علائم و نشانههای بیماری برگر پا و دست، بازگرداندن گردش خون در دستها و پاهای فرد و جلوگیری از وارد شدن آسیب به بافت بدن؛ از اهداف درمانی این بیماری هستند. ترک مصرف هر گونه دخانیات تنها راه درمانی است که نشانههای بیماری را برطرف میکند و از پیشرفت آن جلوگیری میکند. به علاوه به این ترتیب خطر از بین بردن بافت آسیبدیده نیز تا حد زیادی کاهش مییابد.
ممکن است پزشک درمانهای دیگری برای کاهش درد و کمک به بهبود زخمهای ایجاد شده برای شخص در نظر داشته باشد. مثلا ممکن است او برای از بین بردن درد بیمار داروهای مسکن تجویز کند. داروهایی که از ایجاد لخته در خون جلوگیری میکنند نیز از گزینههای دیگر درمان هستند.
اگر آسیب وارد شده به انگشتها یا پنجههای بیمار بسیار شدید باشد، ممکن است فرد مجبور به قطع عضو آسیبدیده شود.

پیشگیری از ابتلا به بیماری برگر
- سیگار نکشید. این کار میتواند باعث پیشرفت بیماری شود. اگر باید ترک کنید، بهتر است با پزشک معالج خود راجع به برنامههای ترک اعتیاد و داروهای موردنیاز مشورت کنید. این موارد میتوانند روند ترک را برایتان آسانتر کنند.
- اگر توصیه پزشکتان انجام فعالیتهای جسمانی و ورزش کردن است، حتما این کار را انجام دهید. ورزش باعث بهبود گردش خون در بدن می شود. پیادهروی گزینه مناسبی است. هر روز کمی بیشتر از روز قبل راه بروید. سعی کنید حداقل در هفته حدود دو ساعت و نیم پیادهروی داشته باشید.
- از دستها و پاهای خود مراقبت کنید.
- اگر پوست دستها یا پاهایتان زخم یا خراش برداشت، به سرعت آن را درمان کنید. گردش خون ضعیف بهبود سریع زخمها را کند میکند (یا حتی مانع بهبود زخم میشود)؛ حتی اگر زخم یا خراش ایجادشده بسیار سطحی باشد.
- سعی کنید کفشهای پنجه تنگ یا کفشهایی که به پاهایتان آسیب میرساند، نپوشید.
- سعی کنید جورابهایی نپوشید که روی پایتان رد باقی بگذارند. جورابهای تنگ میتوانند روند گردش خون را کندتر کنند.
- برای پیشگیری از خشک یا زخم شدن پوست دستها و پاهایتان، آنها را همیشه پاکیزه و مرطوب نگاه دارید.
- برای پیشگیری از زخم شدن انگشتانتان، دستکش بپوشید.
- بین انگشتان پای خود پنبه یا پشم بره قرار دهید تا مانع از ساییدگی و جذب رطوبت آنها شوید.
- اگر دست یا پایتان زخم شد، آن را خشک نگاه دارید و روی آن یک باند نچسب ببندید و در سریعترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.
دکتر ارش توفیق فوق تخصص جراحی عروق