بیماری برگر Buerger یک بیماری نادر در رگ های بازو و پاها است. در بیماری برگر پا که به آن ترومبوآنژییت اوبلیترانس نیز گفته می شود، رگ های خونی ملتهب و متورم شده و ممکن است به دلیل ایجاد لخته خون مسدود شوند.
در نهایت باعث آسیب یا تخریب بافت های پوستی می شود و ممکن است منجر به عفونت و گانگرن شود. بیماری برگر معمولاً ابتدا در دست ها و پاهای شما ظاهر می شود و در نهایت ممکن است مناطق بزرگتری از بازوها و پاها را تحت تأثیر قرار دهد.
🛑 تقریباً همه کسانی که به بیماری برگر پا و دست مبتلا هستند سیگار می کشند. ترک همه انواع توتون و تنباکوها، راه جلوگیری از بیماری برگر است. برای کسانی که سیگار را ترک نمی کنند، ممکن است منجر به قطع عضو یا بخشی از اندام شود.
بیماری برگر چیست؟
بيماري برگر پا عبارت است از مسدود شدن سرخرگ هاي كوچك و متوسط معمولاً در زير زانوها، ناشي از التهاب رگ هاي خوني كه دراين شرايط خون در عروق لخته مي گردد. این بیماری باعث تشکیل لخته میشود. سیگار کشیدن یک عامل بسیار مهم در بروز بیماری برگر است. به واقع، این بیماری در افراد غیرسیگاری بسیار نادر است. حداکثر شیوع این بیماری در مردان سیگاری ۴۰-۲۰ ساله است.
یکی از واکنش‌های ایمنی بدن، ورم است. در بیماری برگر پا رگهای خونی فرد ورم می‌کند. این امر باعث تشکیل توده‌های سلولی میشود، در نتیجه در خون فرد لخته‌هایی به وجود می‌آید.
علائم بیماری برگر (Buerger disease)
علائم بیماری برگر شامل موارد زیر است:
- احساس سوزن شدن یا بی حسی در دست یا پا.
- دست و پاهایی رنگ پریده، قرمز یا متمایل به آبی.
- دردی در دست یا پا یا در بازوها موقتی بوده و هنگام فعالیت با دست یا پا ها ظاهر شده و در زمان استراحت آرام شود
- التهاب در امتداد ورید زیر سطح پوست.
- کمرنگ شدن انگشتان پا و دست در معرض سرما.
- زخم های دردناک و باز روی انگشتان دست و پا.
احتمالا روی انگشت‌ها و پنجه‌های بیمار زخم‌ها و جراحت‌های پوستی دردناکی وجود خواهد داشت. البته برخلاف زخم‌های دیگر، چنین زخم‌هایی بهبود نمی‌یابند و حتی ممکن است باعث از بین رفتن بافت هم شوند. به این حالت قانقاریا می‌گویند.
ترومبوز وریدی عمقی (DVT) از علائم تا درمان
علل بیماری برگر (beurger) چیست؟
علل بیماری برگر ناشناخته است، اما این بیماری احتمالاً در اثر نیکوتین ایجاد میشود. سیگار کشیدن باعث بروز اسپاسم در رگهای خونی میشود، که در اثر آن، رگهای خونی مهم پا انسداد می‌یابند.
استعمال دخانیات می‌تواند منجر به ابتلا به بیماری برگر شود. تقریبا بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، دخانیات مصرف میکنند. البته احتمال بسیار کمی نیز وجود دارد که فردی در این دسته جای نگیرد اما به بیماری برگر مبتلا شود.
آیا بیماری برگر واگیردار است؟
تقریباً اکثر دانشمندان بر این باور هستند که بیماری برگر در شرایط عدم تنباکو و دخانیات به وجود نمی آید. برخی نیز معتقدند این بیماری ممکن است به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن به وجود آید. اما هنوز هیچ اطلاعات موثقی درباره واگیردار بودن یا نبودن این بیماری ثبت نشده است.
درمان قطعی بیماری برگر
موثرترین راه برای درمان بیماری برگر، ترک مصرف همه محصولات دخانیات است. حتی چند نخ سیگار در روز می تواند بیماری را بدتر کند.
پزشک به شما مشاوره می دهد و داروهایی را برای کمک به شما در ترک سیگار و جلوگیری از تورم در رگ های خونی توصیه کند. شما باید از محصولات جایگزین نیکوتین اجتناب کنید زیرا آنها نیکوتین را تأمین می کنند که بیماری Buerger را فعال می کند. محصولات غیر نیکوتینی وجود دارد که می توانید استفاده کنید.
برطرف کردن علائم و نشانه‌های بیماری برگر پا و دست، بازگرداندن گردش خون در دست‌ها و پاهای فرد و جلوگیری از وارد شدن آسیب به بافت بدن؛ از اهداف درمانی این بیماری هستند. ترک مصرف هر گونه دخانیات تنها راه درمانی است که نشانه‌های بیماری را برطرف می‌کند و از پیشرفت آن جلوگیری می‌کند. به علاوه به این ترتیب خطر از بین بردن بافت آسیب‌دیده نیز تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
ممکن است پزشک درمان‌های دیگری برای کاهش درد و کمک به بهبود زخم‌های ایجاد شده برای شخص در نظر داشته باشد. مثلا ممکن است او برای از بین بردن درد بیمار داروهای مسکن تجویز کند. داروهایی که از ایجاد لخته در خون جلوگیری میکنند نیز از گزینه‌های دیگر درمان هستند.
اگر آسیب وارد شده به انگشت‌ها یا پنجه‌های بیمار بسیار شدید باشد، ممکن است فرد مجبور به قطع عضو آسیب‌دیده شود.
سایر درمان ها
سایر روشهای درمانی برای بیماری برگر وجود دارد، اما نسبت به ترک سیگار موثرتر نیست. گزینه ها عبارتند از:
- داروهایی برای اتساع رگ های خونی، بهبود جریان خون یا حل شدن لخته های خون
- فشرده سازی متناوب بازوها و پاها برای افزایش جریان خون در اندام های شما
- تحریک نخاع
- در صورت بروز عفونت یا گانگرن، قطع عضو
شیوه زندگی و درمان های خانگی
برای جلوگیری از ابتلا به بیماری برگر اقدامات زیر را می توانید انجام دهید:
✅ ورزش
انجام فعالیت بدنی منظم می تواند از جهات مختلفی از جمله کمک به تسکین بخشی از درد بیماری برگر برای شما مفید باشد. سعی کنید در اکثر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه فعالیت هوازی متوسط مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری داشته باشید.
✅ مراقبت از پوست
در صورت ابتلا به بیماری برگر از پوست انگشتان خود مراقبت کنید. روزانه پوست دست ها و پاها را از نظر بریدگی و خراش بررسی کنید، به خاطر داشته باشید که اگر احساس انگشت انگشت خود را از دست داده اید، به عنوان مثال ممکن است در صورت بروز بریدگی آن را احساس نکنید. از قرار گرفتن انگشتان دست و پا در معرض سرما خودداری کنید.
✅پیشگیری از عفونت
جریان کم خون در اندام های شما بدان معنی است که بدن شما نمی تواند به همین راحتی در برابر عفونت مقاومت کند. بریدگی ها و خراش های کوچک می توانند به راحتی به عفونت های جدی تبدیل شوند.
هر برش را با آب و صابون تمیز کنید، پماد آنتی بیوتیک بزنید و آن را با باند تمیز بپوشانید. هرگونه بریدگی یا خراش را زیر نظر داشته باشید تا از بهبودی آن اطمینان حاصل کنید. در صورت بدتر شدن یا بهبودی آهسته، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
✅ مراقبت از لثه
به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا از سلامت لثه ها و دندان های خود مطمئن شوید و از بیماری لثه که به صورت مزمن با بیماری برگر در ارتباط است خودداری کنید.
✅ پرهیز از قرار گرفتن در معرض دود
علاوه بر اینکه خودتان سیگار نمی کشید، مهم است که از قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز خودداری کنید.
عوامل افزایش دهنده خطر بیماری برگر
برخی از عواملی که خطر ابتلا به بیماری برگر را افزایش می دهند عبارت انداز:
✅ مصرف دخانیات
استعمال دخانیات خطر ابتلا به بیماری برگر را بسیار افزایش می دهد. اما بیماری برگر می تواند در افرادی که از هر نوع تنباکو استفاده می کنند، از جمله سیگار برگ و تنباکو جویدنی نیز رخ دهد.
افرادی که سیگارهای دستی را با استفاده از تنباکو خام می کشند و کسانی که بیش از یک بسته و یا نیمی از بسته سیگار را در روز می کشند ممکن است بیشترین خطر ابتلا به بیماری برگر را داشته باشند. میزان مبتلایان به بیماری برگر در مناطقی از مدیترانه، خاورمیانه و آسیا که سیگار کشیدن بینشان رواج است بیشتر اتفاق می افتد.
✅ بیماری مزمن لثه
عفونت طولانی مدت لثه با ایجاد بیماری برگر مرتبط است، هر چند دلیل این ارتباط هنوز مشخص نیست.
✅ ارتباط جنسی
بیماری برگر در مردان به مراتب بیشتر از زنان است. با این حال، این تفاوت ممکن است به میزان بالای سیگار کشیدن در مردان مرتبط باشد.
✅ سن
این بیماری اغلب اولین بار در افراد کمتر از 45 سال ظاهر می شود.
عوارض بیماری برگر پا
برای برخی از بیماران این سوال پیش می آید که آیا بیماری برگر کشنده است؟ در پاسخ می توان گفت خیر بیماری برگر کشنده نیست ولی عوارض احتمالی دارد که در ادامه توضیح می دهیم:
اگر بیماری برگر بدتر شود، جریان خون به بازوها و پاها به دلیل انسدادهایی که رسیدن خون به نوک انگشتان و انگشتان پا را دشوار می کند، کاهش می یابد. بافتهایی که خون کافی دریافت نمی کنند اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای زنده ماندن را نیز نمی توانند دریافت کنند.
این امر می تواند باعث از بین رفتن پوست و بافت انتهای انگشتان پا (گانگرن) شود. علائم و نشانه های گانگرن شامل پوست سیاه یا آبی، از دست دادن احساس انگشت و بوی بد دهان از ناحیه آسیب دیده است. گانگرن یک بیماری جدی است که معمولاً به قطع انگشت آسیب دیده منجر می شود.
متخصص عروق چگونه بیماری برگر را تشخیص می دهد؟
اگرچه هیچ آزمایشی نمی تواند تایید کند که شما به بیماری برگر مبتلا هستید یا خیر، اما پزشک احتمالاً آزمایشاتی را برای رد موارد شایع یا تأیید سوظن بیماری برگر تجویز می کند. آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آزمایش خون
آزمایش خون برای جستجوی برخی از موارد می تواند شرایطی را که ممکن است علائم و نشانه های مشابه ایجاد کنند، رد کند. به عنوان مثال، آزمایش خون می تواند بیماری های خود ایمنی مانند اسکلرودرمی یا لوپوس، اختلالات لخته شدن خون و دیابت را رد کند.
آزمایش آلن
پزشک شما ممکن است یک آزمایش ساده به نام آزمایش آلن برای بررسی جریان خون از طریق شریان های منتقل کننده خون انجام دهد. در آزمایش آلن، مشت خود را محکم می کنید تا از شما خون گرفته شود. دکتر با فشار بر عروق در دو طرف مچ دست شما جریان خون را دوباره به داخل دست شما کاهش می دهد و باعث می شود دست شما رنگ طبیعی خود را از دست بدهد.
در مرحله بعدی، دست خود را باز می کنید و پزشک فشار بر روی یک سرخرگ و سپس دیگری را انجام می دهد. سرعت بازگشت رنگ به دست شما می تواند نشانه ای کلی در مورد سلامت عروق باشد. آهسته بودن جریان خون در دست شما ممکن است مشکلی مانند بیماری برگر را نشان دهد.
آنژیوگرافی
آنژیوگرافی به شما کمک می کند تا وضعیت عروق را ببینید. با استفاده از اسکن CT یا MRI می توان آنژیوگرافی را به صورت غیر تهاجمی انجام داد.
در طی این روش، یک رنگ مخصوص به سرخرگ تزریق می شود و پس از آن عروق شما تحت یک سری اشعه ایکس مورد بررسی قرار می گیرد. این رنگ کمک می کند تا انسداد رگ ها در تصاویر آسان تر دیده شود.
پزشک ممکن است آنژیوگرافی از بازوها و پاها را تجویز کند. حتی اگر علائم و نشانه های بیماری برگر را در تمام اندام های خود نداشته باشید. بیماری برگر تقریباً همیشه بیش از یک اندام را تحت تأثیر قرار می دهد، بنابراین حتی اگر در سایر اندام های خود علائم و نشانه هایی نداشته باشید، این آزمایش ممکن است علائم اولیه آسیب رگ را تشخیص دهد.
پیشگیری از ابتلا به بیماری برگر
- سیگار نکشید. این کار می‌تواند باعث پیشرفت بیماری شود. اگر باید ترک کنید، بهتر است با پزشک معالج خود راجع به برنامه‌های ترک اعتیاد و داروهای موردنیاز مشورت کنید. این موارد می‌توانند روند ترک را برایتان آسان‌تر کنند.
- اگر توصیه پزشکتان انجام فعالیت‌های جسمانی و ورزش کردن است، حتما این کار را انجام دهید. ورزش باعث بهبود گردش خون در بدن می شود. پیاده‌روی گزینه مناسبی است. هر روز کمی بیشتر از روز قبل راه بروید. سعی کنید حداقل در هفته حدود دو ساعت و نیم پیاده‌روی داشته باشید.
- از دست‌ها و پاهای خود مراقبت کنید.
- اگر پوست دست‌ها یا پاهایتان زخم یا خراش برداشت، به سرعت آن را درمان کنید. گردش خون ضعیف بهبود سریع زخم‌ها را کند می‌کند (یا حتی مانع بهبود زخم میشود)؛ حتی اگر زخم یا خراش ایجادشده بسیار سطحی باشد.
- سعی کنید کفش‌های پنجه تنگ یا کفش‌هایی که به پاهایتان آسیب می‌رساند، نپوشید.
- سعی کنید جوراب‌هایی نپوشید که روی پایتان رد باقی بگذارند. جوراب‌های تنگ می‌توانند روند گردش خون را کندتر کنند.
- برای پیشگیری از خشک یا زخم شدن پوست دست‌ها و پاهایتان، آنها را همیشه پاکیزه و مرطوب نگاه دارید.
- برای پیشگیری از زخم شدن انگشتانتان، دستکش بپوشید.
- بین انگشتان پای خود پنبه یا پشم بره قرار دهید تا مانع از ساییدگی و جذب رطوبت آنها شوید.
- اگر دست یا پایتان زخم شد، آن را خشک نگاه دارید و روی آن یک باند نچسب ببندید و در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.
دکتر ارش توفیق فوق تخصص جراحی عروق
مجتبی
جمعه ۱۴ آبان ۰( 2 ماه پیش)
تعداد بازدید: 27
مشاهده پرسش
