توصیه می‌کنیم که مانند جک علت درد ناگهانی پای خود را نادیده نگیرید! جک یک مرد 62 ساله بسیار فعال بود که علاقه زیادی به ماهیگیری و بازی شطرنج داشت. او ابتدا متوجه شد که ماهیچه‌های پایش وقتی از ماشین به سمت ورودی خواربارفروشی می‌رود، شروع به درد گرفتن می‌کنند.
به‌مرور گرفتگی عضلات پا نیز در زمان پیاده‌روی روزانه جک در محله با دوستانش ظاهر شد. در این شرایط او باید به‌ازای هر 9 متر پیاده‌روی توقف می‌کرد تا کمی تسکین پیدا کند. با گذشت زمان و بدتر شدن درد پا، جک متوجه شد که باید بعد از هر 5 پله بالا یا پایین رفتن، توقف و کمی استراحت کند.
در حال حاضر میلیون‌ها نفر در جهان چنین علائمی را تجربه می‌کنند، بدون آنکه متوجه عواقب احتمالی درد ناگهانی پا باشند. در این مطلب به انواع پا درد که نباید آن‌ها را نادیده بگیرید و دلایل این مسئله خواهیم پرداخت.
درد ناگهانی پا نشانه ی چیست؟
درد پا می‌تواند نشان‌دهنده ابتلا به ناهنجاری‌های شریانی وریدی باشد. اگرچه اغلب درد ناگهانی پا به اشتباه به‌عنوان درد عضلانی یا آرتریت تشخیص داده می‌شود، اما واقعیت این است که درد پا و گرفتگی عضلات آن ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی باشد. بنابراین، باید در مورد علل درد پای خود با یک متخصص عروق صحبت کنید. در اکثر موارد، درد یا ناراحتی پا هنگام ورزش یا استراحت در نواحی مانند ماهیچه‌های ساق پا یا ران ظاهر می‌شود.
1_ بیماری شریان محیطی و درد پا
بیماری شریان محیطی (PAD)، یک بیماری شایع پزشکی است که بر جریان خون در ناحیه تحتانی بدن تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث بروز درد پا شود. مشکلات مربوط به سیستم گردش خون علاوه‌بر ناراحتی و درد پا می‌توانند باعث ریزش مو، تغییر رنگ و خستگی، تغییرات دما و بروز ضایعات یا زخم‌های پوستی در پاها نیز شوند. مشاهده بسیاری از این علائم همراه با ناراحتی پا، می‌تواند نشانه‌ای از وجود ناهنجاری دیگری در رگ‌های شما باشد که به‌عنوان بیماری نارسایی وریدی شناخته می‌شود.
هر ساله میلیون‌ها نفر مبتلا به بیماری شریان محیطی تشخیص داده می‌شوند. اغلب این وضعیت به‌عنوان «گردش خون ضعیف» اطلاق می‌شود زیرا تجمع پلاک در شریان‌ها باعث کاهش جریان خون (خونرسانی) در آن‌ها می‌شود. اساسا افرادی که سیگار می‌کشند، دیابت یا سابقه خانوادگی بیماری عروقی، حمله قلبی یا سکته مغزی دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری شریان محیطی هستند.
اگر دارای هریک از این فاکتورهای خطر هستید و مدام درد پا را تجربه می‌کنید، لطفاً یک آزمایش تشخیصی در یک مرکز معتبر انجام دهید.
2_ نارسایی مزمن وریدی و درد پا
اصولا نارسایی مزمن وریدی (CVI) زمانی رخ می‌دهد که خون در پاهای شما بدلیل عملکرد ضعیف دریچه‌های موجود در وریدهای اصلی، بدرستی نمی‌تواند به قلب بازگردد. این مسئله ممکن است باعث جمع شدن خون، ایجاد فشار در رگ‌های شما و در نهایت بروز علائمی مانند تغییر رنگ، خستگی، تورم یا ناراحتی پا (به‌خصوص از ناحیه مچ پا تا انگشتان) شود.
اگر سن شما بیش از 50 سال است، اضافه وزن دارید یا چاق هستید، سیگار می‌کشید، زندگی کم‌تحرکی دارید، باردار هستید، شغلی دارید که نیاز به نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت دارد یا سابقه خانوادگی بروز بیماری واریس را دارید، احتمالا شما در معرض خطر بروز نارسایی مزمن وریدی هستید.
3_ دیابتی‌ها نباید درد پا را نادیده بگیرند.
متاسفانه اغلب بیماران دیابتی درد پا را به‌حساب نوروپاتی یا روند افزایش سن می‌گذارند، درحالی‌که این احساس سوزش یا ناراحتی دردناک در ناحیه مچ پا به پایین یا ران می‌تواند نشانه وجود مشکلات جدی‌تری باشد. اگر شما یا عزیزانتان مبتلا به دیابت هستید، لطفاً درد یا «سفتی» پا را به‌عنوان نشانه طبیعی پیری نگذارید. ممکن است نشانه ناهنجاری‌های شریانی وریدی باشد.
پا دردهایی که نباید دست کم گرفته شوند.
توصیه می‌کنیم برای بررسی دقیق‌تر علائم زیر تحت نظر پزشک اقدام کنید:
- درد پایی که با توقف یا اتمام ورزش کردن از بین نمی‌رود
- احساس سنگینی یا خستگی در ناحیه پا
- زخم‌های پا که بهبود نمی‌یابند
- قرمزی، گرمی یا حساسیت غیر طبیعی پاها
- سردی نواحی بالا یا پایین پا در مقایسه با سایر قسمت‌های بدن
- تورم یا تغییر رنگ در پاها
- احساس درد در ماهیچه ساق پا پس از نشستن طولانی‌مدت در اثر سفر با ماشین، رانندگی در مسافت‌های طولانی و سفر با هواپیما بیش از دو ساعت
- ریزش موهای پا
- تنگی نفس یا درد قفسه سینه
اگر شما یا عزیزتان درد مکرر پا یا هر یک از علائم بالا را دارید، در اسرع وقت با متخصص عروق مشورت کنید. پزشک می‌تواند تشخیص دهد که شما مبتلا به چه نوع ناهنجاری شریانی وریدی مانند نارسایی مزمن وریدی، بیماری شریان محیطی یا ترومبوز ورید عمقی (DVT) شده‌اید. سپس یک برنامه درمانی مناسب را برای شما تجویز می‌کند.
موارد احتیاط در صورت ابتلا به بیماری شریانی
- سیگار کشیدن را ترک کنید. اگر سیگاری هستید، اکنون زمان ترک آن فرا رسیده است. زیرا سیگار کشیدن یک فاکتور خطر اصلی برای ابتلا به ناهنجاری‌های شریانی وریدی است.
- فشار خون خود را کنترل کنید. بیماری فشار خون بالا «قاتل خاموش» است. زیرا هیچ علامتی ندارد، اما می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به نارسایی مزمن وریدی یا بیماری شریان محیطی شود.
- فشار خون خود را کنترل کنید. بیماری فشار خون بالا «قاتل خاموش» است. زیرا هیچ علامتی ندارد، اما می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به نارسایی مزمن وریدی یا بیماری شریان محیطی شود.
- میزان کلسترول خون خود را چک کنید. نگهداشتن کلسترول خون در محدوده خوب به جلوگیری از تجمع پلاک در شریان‌ها کمک می‌کند. همانطورکه ذکر شد، این مسئله باعث کاهش خونرسانی می‌شود.
- میزان وزن خود را مدیریت کنید. اگر شاخص توده بدنی (BMI) شما 25 یا بالاتر باشد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی هستید. با یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا با روش‌های صحیح مدیریت وزن آشنا شوید.
- فعالیت روزانه داشته باشید. ورزش کردن می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته را کاهش دهد. آیا می‌دانستید که 15 دقیقه پیاده‌روی روزانه می‌تواند سال‌ها به طول عمر شما بیافزاید!
دکتر آرش توفیق متخصص و جراح عروق
