علت درد پای چپ در زنان می تواند ناشی از سندروم مِی ترنر (MTS)، که گاهاً به آن سندروم فشردگی رگ ایلیاک هم گفته می شود، باشد و بیشتر زنان 20 تا 45 ساله را تحت تأثیر قرار می دهد. زنان مبتلا به MTS، گرفتگی رگ ایلیاک چپ را خواهند داشت که منجر به کاهش میزان تخلیه پای چپ می شود. این مسئله در صورت عدم درمان، ممکن است باعث تشکیل ترومبوز عمیق رگی شود (لخته خون).
ترومبوز عمیق رگ (DVT) می تواند جریان خون را محدود کند که باعث درد، ورم و گاهی اوقات رگ های واریس در پای چپ می شود. MTS در پای چپ ظاهر می شود، البته در بعضی موارد علائم سمت راست نیز مشاهده شده اند.
علائم سندروم فشردگی رگ
علائم متداول این سندروم علاوه بر درد پای چپ شامل موراد زیر است:
- درد کلی لگن
- ورم پا همراه با درد
- رگ های واریس (معمولاً روی پای چپ)
این بیماری پس از بی تحرکی طولانی مدت یا بارداری رایج است. افراد مبتلا ممکن است علائم سندروم پس از ترومبوز را نیز داشته باشند، مانند: تغییر رنگ پوست، واریس، درد پای مزمن، فلبیت و زخم های پوستی مکرر. در بیمارانی که رگ به میزان کمی تنگ می شود، معمولاً علائم مشاهده نمی شود. با پیشرفت MTS، علائم زیر متداول اند:
- درد کلی ناحیه پایینی شکم و لگن
- رگ های واریسی در قسمت بالایی پا (معمولاً پای چپ)
- ورم پا (معمولاً پای چپ)
- درد مضمن پا که با گذر روز شدیدتر می شود
- هموروئید مزمن
سندروم می ترنر هنگامی رخ می دهد که رگ ایلیاک راست، رگ ایلیاک چپ را تحت فشار قرار می دهد و باعث محدود کردن خروجی خون از اندام های پایین می شود. MTS بیشتر در زنانی اتفاق می افتد که باردار بوده اند و به ندرت در زنانی که زایمان نکرده اند، رخ می دهد. مردان نیز، البته با احتمال کمتری، می توانند به این بیماری مبتلا شوند.
درمان درد پای چپ در زنان
سندروم می ترنر در صورت عدم معالجه ممکن است در 3 سطح پیشرفت کند. درمان بسته به شدت و سطح این بیماری متفاوت است:
سطح 1⇐ گرفتگی رگ ایلیاک:
سطح 1 MTS زمانی است که گرفتگی رگ شناسایی شده است، گرچه بیمار ممکن است بدون علائم یا تنها دارای علائم خفیف باشد. در صورتی که علائم شدت نداشته باشند، پزشک معالج می تواند جوراب فشاری یا جوراب پشتیبان تجویز کند. جوراب های پشتیبان روی قسمت پایینی پا فشار ایجاد می کنند که باعث حفظ جریان خون، همراه با کاهش ورم و سایر علائم مرتبط می شوند.
سطح 2⇐ تشکیل خار سیاهرگی:
MTS می تواند در حالی به سطح 2، تشکیل خار وریدی، پیشرفت کند که بیمار همچنان بدون علائم باشد. با افزایش احتمال DVT، افزایش جریان خون در رگ ایلیاک چپ فوریت بیشتری می یابد. معالجه در این سطح ممکن است عمل های جراحی باز را شامل شود، مانند عمل بای پس، آنژیوپلاستی، استنت گذاری یا تغییر موقعیت رگ ایلیاک راست.
سطح 3⇐ ترومبوز عمیق رگ (DVT) یا تشکیل لخته در خون:
در صورت پیشرفت سندروم می ترنر به سطح 3، DVT، بیمار نیازمند معالجه تهاجمی می شود. علاوه بر عمل های جراحی ذکر شده، پزشک مربوطه می تواند یک یا چند مورد زیر را نیز تجویز کند:
- رقیق کننده خون
- از بین برنده لخته
- فیلتر ونا کاوا
در صورت عدم معالجه، DVT می تواند باعث حرکت لخته خون در جریان خون و گیر کردن آن شود، سرانجام با قطع کردن منبع خون شش ها، سبب تشکیل آمبولی ریه گردد. در این سطح، بیمار ممکن است درد قفسه سینه، سرفه خونی، ضربان تند قلب و مشکلات تنفسی داشته باشد. از آنجا که DVT کشنده است، بسیار مهم است که بیمار فوراً به پزشک مراجعه کند.
درمان MTS بستگی به وضعیت بیماری دارد. در مرکز بیماری های عروقی، در تلاشیم که بی خطر ترین روش های درمانی را به کار ببریم که تسکین طولانی مدتی دارند. بیشتر روش های درمانی کم تهاجم اند و بدون بستری بیمار انجام می شوند. زنان زیادی که به سندروم می ترنر مبتلا می شوند، برای قرار دادن استنت درون رگ ایلیاکی تحت فشار، عمل جراحی کم تهاجمی قرار می گیرند.
پزشک مربوطه، با استفاده از ترکیبی از سونوگرافی درون رگی و ونوگرافی، بخش های بیمار رگ و شدت آن را به طور دقیق مشخص می کند. بسته به طول و شدت مجرای مسدود شده، می توان برای بازگشت جریان خون از بالن و استنت استفاده کرد.
تشخیص سندروم فشردگی رگ ایلیاک
بیماران معمولاً پس از تجربه چند ماهه تا چند ساله علائم، برای تشخیص سندروم می ترنر به مراکز عروقی مراجعه می کنند. بسیاری اوقات، پزشک شخصی عمومی یا پزشک بانوان بیمار، ایشان را معرفی می کند. در صورت عدم معالجه، MTS ممکن است پیشرفت کند و به ترومبوز عمیق رگ (لخته خون) تبدیل شود. ما در شیوه کار بدون بستری، انواعی از تست های غیر تهاجمی و کم تهاجمی را به کار می گیریم؛ مانند:
- سونوگرافی لگن
- سی تی ونوگرام
- سونوگرافی درون عروقی (IVUS) با ونوگرافی
جلوگیری از ابتلا سندروم می ترنر
در حالی که می توان برای کاهش خطر MTS اقداماتی انجام داد، رهایی کامل از آن ممکن نیست. برخی از راه های کاهش خطر این بیماری شامل موارد زیر است:
- استفاده از جوراب شلواری های فشاری مخصوص در دوران بارداری
- استفاده مرتب از جوراب های فشاری هنگام ایستادن، نشستن و سفرهای طولانی مدت
- حفظ وزن یا BMI سالم
- جلوگیری از اضافه وزن بیش از حد در دوران بارداری
- ورزش های روتینی که با فعالیت ماهیچه های ساق پا، به جریان خون درون سیاهرگ ها کمک می کنند
با توجه به اینکه MTS یک بیماری تصاعدی است، تشخیص زود هنگام و معالجه برای نتایج طولانی مدت بهتر، ضروری اند. این مقاله نگاهی کلی به بیماری MTS است. با این وجود، نباید جایگزین مراجعه به پزشک شود.