زمانی که رگهای پا اجازه ندهند که جریان خون به سمت قلب برگردد، نارسایی مزمن وریدی رخ میدهد. در حالت عادی دریچههایی موجود در رگ، باعث می شوند که خون به سمت قلب برگردد اما اگر این دریچهها درست کار نکنند؛ جریان خون میتواند به عقب باز گردد و در نتیجه باعث تجمع خون در پاهای فرد میشود.
اگر شما هم دچار نارسایی مزمن وریدی هستید، باید بدانید که این مشکل به دلیل آن است که دریچههای موجود در رگ و به طور معمول دریچه های رگ های پا یا بازو به درستی وظیفه خود را انجام نمی دهند. در نتیجه خون در پاهایتان جمع میشود و فشار مضاعف به دیوارههای رگها وارد میشود. این حالت ممکن است به دلیل اختلال عملکرد دریچهها (که معمولا ارثی است) یا به دلیل تخریب دریچه در اثر ترومبوز سیاهرگی عمقی یا لخته شدن خون برای فرد پیش آید.
علائم نارسایی مزمن وریدی
فشار در رگها
خونی که در پاها و رگهای پایین پا در زمان ایستادن جریان دارد؛ بر نیروی جاذبه غلبه کرده و به سمت قلب برمیگردد. به دلیل اینکه دریچههای موجود در رگهای پا از بازگشت خون در مسیر غلط جلوگیری میکند، این موضوع پیش میآید. بههرحال وارد شدن فشار مضاعف در دریچههای موجود در پا میتواند باعث گشاد شدن رگها و آسیب دیدن آنها شود. همچنین این موضوع باعث اختلال عملکرد دریچهها نیز خواهد شد. فشار مضاعف ممکن است به دلایل زیر پیش بیاید:
- ترومبوز سیاهرگی عمقی: در این اختلال، ایجاد لخته خون باعث انسداد جریان خون در پاهای فرد میشود
- انجام عمل جراحی روی پا یا زخم شدن آن میتواند جریان خون جاری در یکی از رگهای پا را مسدود کند
- ورزش نکردن و اضافه وزن
- ایستادن یا نشستن طولانی مدت
همچنین ممکن است به دلایلی رگها و دریچههای پا آسیب ببینند یا نتوانند به خوبی کار کنند. ممکن است با افزایش سن، دیوارههای رگها ضعیف شوند یا زمینههای ژنتیکی و ارثی باعث بروز نارسایی مزمن وریدی شوند. همچنین سیگار کشیدن نیز باعث آسیب دیواره رگها خواهد شد.
نشانهها
بیشتر نشانههای این بیماری خفیف است و هیچکدام از اندامهای بدن را به خطر نیانداخته و تهدید نمیکند.
احساس سنگینی، تورم و درد
ممکن است در اندام تحت تاثیر؛ احساس سنگینی، تورم و درد داشته باشید. بعضی وقتها پوست ناحیه مورد نظر نیز تیره میشود. همچنین گاهی ناحیهای از بدن دچار جراحت شده و به سختی بهبود می یابد (اگر ناحیه بیمار، پای فرد باشد؛ معمولا چنین زخمی روی قوزک فرد ایجاد میشود).
براق بودن پوست پای خود را جدی بگیرید!
علت اصلی براق بودن پوست پا، کشش پوست است که ممکن است مربوط به جمع شدن مایع در اندام های تحتانی بدن باشد. از آنجا
علت زخم شدن ناگهانی پوست ساق پا چیست؟
زخم ساق پا به زبان ساده به شکستگی پوست پا گفته می شود که امکان نفوذ هوا و باکتری را به بافت زیرین پوست می
رگهای واریسی
رگهای پیچخورده و انبساطیافتهای که نزدیک به سطح پوست هستند، یکی از نشانههای این بیماری خفیف وریدی هستند. در چنین حالتی ممکن است فرد احساس سوزش، درد و سنگینی داشته باشد.
عوامل خطر نارسایی مزمن وریدی
اگر موارد زیر در شما صدق کند، احتمال بیشتری وجود دارد که به این نوع نارسایی وریدی مبتلا شوید:
- داشتن وزن بالا
- باردار بودن
- زمینه ارثی
- اگر به دلیل انجام عمل جراحی یا تشکیل لختههای خونی یا جراحت خاصی، دچار آسیب پا شده باشید.
از دیگر دلایل ابتلا به نارسایی مزمن وریدی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- به دلیل نشستن یا ایستادن به مدت طولانی، با گذشت زمان؛ فشار خون در رگهای پا افزایش مییابد
- ورزش نکردن
- سیگار کشیدن
- ایجاد لخته خون در یکی از رگهای عمقی که به آن ترومبوز سیاهرگی عمقی گویند و بیشتر در ماهیچه ساق پا یا ران پای فرد ایجاد میشود
- تورم و التهاب یکی از رگهای نزدیک به پوست که به آن التهاب وریدی گویند و معمولا در ناحیه پا رخ میدهد
تشخیص نارسایی مزمن وریدی
شما باید ابتدا به یک جراح عروق مراجعه کنید. جراح عروق درباره سابقه بیماری ها، سابقه ابتلا به این بیماری در اعضای خانواده و نشانهها و علائم فعلیتان، از شما سوالاتی خواهد پرسید. همچنین انجام چند آزمایش پزشکی را نیز برایتان تجویز خواهد کرد.
آزمایشهایی که ممکن است تجویز شوند، شامل موارد زیر هستند:
سونوگرافی داپلر
با انجام این آزمایش، میتوان دریچههای رگها را بررسی کرد و فهمید که آیا این دریچهها به خوبی کار میکنند یا نه.
سی تی اسکن
در مواردی که فرد دچار تورم حاد شده باشد و درمان آن دشوار شود، از رگهای خونی فرد سیتیاسکن گرفته میشود تا بتوان منشاء انسداد یا باریک شدن رگهای شکمی را تشخیص داد.
🛑 در این باره بیشتر بدانید: آزمایش دی دایمر چیست و چه کاربردی دارد؟
درمان نارسایی مزمن وریدی
پزشک با توجه به موارد زیر، برنامه درمانی مناسبی برای شما تجویز خواهد کرد:
- سن، وضعیت سلامت کلی و سابقه پزشکی
- میزان حاد بودن بیماری
- چگونگی سازگاری شما با داروها و روشهای درمانی خاص
- نشانهها و علائم
- احتمال بدتر شدن شرایط بیماری
- ترجیح بیمار
روشهای درمانی مختلف میتوانند شامل موارد زیر باشند:
بهبود جریان خون در رگهای پا
بالا نگه داشتن پاها میتواند به کاهش تورم و بهبود جریان خون کمک کند. پوشیدن جوراب واریس نیز میتواند به بهتر شدن وضعیت رگها کمک کند. از موارد موثر دیگر نیز انجام حرکات ورزشی منظم است.
مصرف دارو
برای کمک به بهبود زخمهای پا میتوان دو روش درمانی مصرف دارو (به منظور افزایش جریان خون) و کامپرشنتراپی را ترکیب کرد. برای کمک به بهبود زخمها، میتوان آسپرین مصرف کرد. معمولا برای درمان این اختلال داروهایی تجویز نمیشوند که باعث شوند مایعات بدن از طریق کلیهها خارج شوند اما اگر ابتلا به بیماریهای دیگری مانند نارسایی قلبی یا بیماریهای کلیوی منجر به تورم شود، ممکن است چنین داروهایی برای فرد تجویز شود.
ابلیشن داخلوریدی یا رادیوفرکوئنسی
این روش درمانی از جمله روشهای جراحی با حداقل تهاجم است. با استفاده از یک لوله (کاتتر)، رگ بیمار را گرم میکنند. این کار باعث انسداد رگ میشود. وقتی رگ بیمار مسدود شود، خون کمتری در پا جمع میشود و روند کلی جریان خون فرد بهبود مییابد.
اسکلروتراپی
اگر بیماری شما جدیتر از حد معمول باشد، امکان تجویز اسکلروتراپی برای شما وجود خواهد داشت. یک ماده شیمیایی در رگهای بیمار فرد تزریق میشود. این ماده شیمیایی باعث ایجاد زخم در رگها میشود و این رگها دیگر نمیتوانند خون را حمل کنند. از آن به بعد، خون از طریق رگهای دیگر به سمت خون حرکت میکند. بدن رگهای آسیبدیده را جذب میکند.
عمل جراحی
در موارد حاد، عمل جراحی انجام میشود. یکی از روشهای جراحی مورد استفاده، بستن رگهای بیمار است. جراح رگهای آسیبدیده را مسدود میکند تا دیگر خون در این رگها جریان نیابد. اگر این رگها یا دریچههای آنها شدیدا آسیبدیده باشند، آنها را از بدن خارج میکنند. به این روش «برش وریدی» میگویند.
تغییر سبک زندگی
- داشتن وزن ایدهآل
- ورزش منظم
- پوشیدن جورابهای واریس
- مراقبت از پوست
- اگر مبتلا به ترومبوز سیاهرگی عمقی باشید؛ مهم است که به مصرف داروهای ضدانعقادی که برایتان تجویز شده است، ادامه دهید.
دکتر آرش توفیق
فوق تخصص جراحی عروق و درمان واریس