از آنجایی که مراقبت های بعد از اسکلروتراپی واریس به اندازه ی انتخاب پزشک مجرب و نحوه ی درمان مهم است، برآن شدیم تا در ادامه این مطلب اطلاعات جامعی در خصوص مراقبت های بعد و قبل از درمان با اسکلروتراپی را در اختیارتان قرار دهیم..
مراقبت های قبل از درمان اسکلروتراپی
- قبل از درمان بایستی اندازه گیری های لازم برای جوراب های فشرده سازی خود را انجام دهید. همچنین، این جوراب ها بدون نسخه عرضه نمی شوند.. این مسئله را باپزشک خود در میان بگذارید.
- در روز درمان، دامن یا شلوارهای گشاد و لطیف بپوشید که جای پانسمان اذیت نشود.
- قبل از درمان یک خوراکی به همراه داشته باشید تا احتمال احساس ضعف یا از حال رفتن را کاهش دهید.
- صبح روز درمان موهای زائد خود را اصلاح نکنید؛ در غیر این صورت، ماده ضد عفونی کننده باعث سوزش خواهد شد. همچنین، نباید از کرم یا روغن روی پاهای خود استفاده کرد، زیرا لغزنده شدن پوست درمان را برای پزشک دشوار می کند.
- در صورت امکان، از مصرف داروهای ضدالتهابی (مانند بروفن، نوروفن، ولتارن) و همچنین مکمل های آسپرین، امگا، آرنیکا و ویتامین E یک هفته قبل از اسکلروتراپی اجتناب کنید. این موارد خون را رقیق کرده و احتمال کبودی را افزایش می دهند. مصرف آسپرین قلبی برای مقاصد درمانی ممانعتی ندارد.
- 2 عدد قرص ضددرد استوپاین را نیم ساعت قبل از درمان مصرف کنید. مکمل های منیزیم روز قبل و صبح روز درمان نیز به کاهش درد کمک می کنند. میزان مصرف داروهای مسکن به آستانه درد هر شخص بستگی دارد.
مراقبت های بعد از درمان اسکلروتراپی
- پماد آنتی بیوتیک: پماد باکتروبان بلافاصله بعد از درمان، روی قسمت های تحت درمان اعمال می شود. در صورت قرمز یا ملتهب شدن این قسمت ها، می توان مجدداً از آن استفاده کرد.
- پانسمان: جای عمل شما با باندهای خودچسبنده الاستیکی پانسمان می شوند. این بانداژ بایستی دو روز کامل به صورت 24 ساعته باقی بماند. باندها ممکن است باعث حساسیت و ساییدگی پشت زانو شوند یا احساس تنگی بیش از حد داشته باشند؛ در صورت لزوم می توانید آنها را تنظیم کنید تا محکم اما راحت باشند. اگر این باندها باعث خارش شوند، ممکن است به لاتکس حساسیت داشته باشید. در این صورت، آنها را بردارید و مستقیماً جوراب ها را بپوشید.
- جوراب های مخصوص: بعد از برداشتن پانسمان، شروع به پوشیدن جوراب های فشرده سازی خود کنید. اگر رگ های عنکبوتی داشتید به مدت 5 روز و اگر رگ های واریسی یا تغذیه کننده داشتید، 2 هفته از این جوراب ها استفاده نمایید. می توانید شب هنگام خوابیدن جوراب ها را درآورده و صبح دوباره بپوشید.
مواردی که باید بعد از اسکلروتراپی از آنها اجتناب کرد:
- آفتاب گرفتن؛ در صورت احتمال قرار گرفتن در معرض نور خورشید در بین جلسات اسکلرو، حتماً از ضدآفتاب استفاده کنید.
- هرگونه تمرین ورزشی که خون را به پاها پمپاژ کرده و رگ ها را دوباره باز می کند؛ تا دو هفته از ورزش هایی همچون ایروبیک، پیاده روی قدرتی، اسپینینگ، دویدن آهسته، دوچرخه سواری و تمرین های شکم پرهیز کنید. انجام پیاده روی معمولی، حرکات کششی، تونینگ، پیلاتس، یوگا و غیره مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
- پوشیدن لباس های چسبان و کمربندهای پهن تنگ.
- استفاده از جکوزی یا وان آب داغ.
- پوشیدن کفش با پاشنه ی بالای 2 سانتی متر در حالت ایستاده؛ کفش های پاشنه بلند عملکرد پمپ وریدی ساق و کف پاها را مختل می کنند.
- سفر با هواپیما تا 6 هفته بعد از درمان اسکلروتراپی.
بعد از درمان با اسکلروتراپی باید منتظر چه علائمی باشم؟
وریدها قبل از خوب شدن، بدتر از قبل به نظر می رسند. نتایج حاصل از اسکلروتراپی آنی نبوده و بهبودی به مرور زمان رخ می دهد. برای دستیابی به نتایج مناسب، به سه جلسه یا بیشتر احتیاج است. سعی کنید انتظارات واقع بینانه ای نسبت به نتیجه ی درمان خود داشته باشید.
عوارض بعد از درمان شامل:
- کبودی
- خارش
- تورم خفیف
- حساسیت است که همگی موقتی هستند.
در صورت نیاز، یک آنتی هیستامین برای خارش و استامینوفن یا یک مسکن خفیف برای تسکین حساسیت مصرف کنید.
1_ تشکیل ترومبوز
هنگام درمان وریدهای تغذیه کننده بزرگتر و وریدهای واریسی ممکن است یک توده سخت (یا ترومبوز) ایجاد شود که پزشک آن را در چکاپ دو هفته ای شما تخلیه می کند. این اتفاق در روش اسکلروتراپی کاملاً طبیعی بوده و علت آن لخته شدن خون محبوس شده در سیاهرگ اسکلروزی است.
اثرات جانبی شامل هیپپرپیگمانتاسیون در ناحیه درمان است. این اتفاق به دلیل رنگدانه هموسیدرین در خون که به داخل بافت ها نفوذ می کند رخ می دهد. معمولاً موقتی است و در عرض 6 ماه محو می شود اما در موارد نادر تا 2 سال یا حتی تا آخر عمر روی پوست باقی می ماند.
2_ کدر شدن ناشی از تلانژکتازی
انواع خاصی از وریدهای شبکه ای ممکن است قبل از بهبودی، بدتر و حتی بیشتر کدر شوند. این اتفاق یک عارضه جانبی است که با درمان های بیشتر اسکلروتراپی کنترل شده و معمولاً کدر بودن نیز برطرف می‌شود.
3_ ایجاد زخم
یک عارضه نادر این روش، ایجاد ضایعات التهابی کوچک (زخم) است، زیرا تزریق اسکلروزانت باعث تحریک بافت ها می شود. در صورت بروز این اتفاق، در اسرع وقت به پزشک خود اطلاع دهید. عفونت بعد از اسکلروتراپی امری غیرعادی است، با این حال عفونت باکتریایی ویروسی یا قارچی ممکن است رخ دهد.
ویزیت تکمیلی بعد از انجام اسکلروتراپی
برای درمان واریس و وریدهای تغذیه کننده، یک ویزیت تکمیلی بعد از دو هفته لازم است. بعد از درمان وریدهای عنکبوتی نیز بایستی یک چکاپ ماهانه داشت.
چکاپ سالانه به این منظور پیشنهاد می شود که ببینید آیا رگ های جدیدی شکل گرفته اند یا خیر و پاهای خود را با سال قبل مقایسه کنید. اسکلروتراپی وریدهای فعلی را درمان می کند اما از رشد رگ های جدید جلوگیری نمی کند یا ویژگی های ارثی شما را از بین نمی برد.
اگر هر ورید جدید را نسبتاً سریع درمان کنید (یعنی هر یک یا دو سال یک بار)، جلسه درمان بسیار کوتاه تر خواهد بود و این احتمال وجود دارد که تنها به یک جلسه نیاز باشد. هر چه درمان ورید بیشتر به تعویق بیفتد، ورید بزرگ تر می شود.
دکتر آرش توفیق، جراح و فوق تخصص عروق در غرب تهران
