طی عمل واریس پا، بیهوشی عمومی یا بیحسی موضعی انجام می شود و سپس رگهای سطحی بیرون کشیده می شوند. معمولاً در این جراحی برش هایی در کشاله ران یا پشت زانوها و همچنین چند برش ریز برای بیرون کشیدن رگها از پایین پاها ایجاد می شود. این رویکرد بسته به پیچیدگی رگهای واریسی و درگیر بودن یک یا هردو پا، بین یک تا دو ساعت طول میکشد. معمولاً این عمل به صورت جراحی سرپایی انجام می شود، اما گاهی اوقات ممکن است لازم باشد بیماران یک شب در بیمارستان بمانند.
فرآیند انجام عمل واریس پا
این عمل بسته به محل نشت دریچه ها در افراد مختلف اندکی متفاوت است. به طور معمول، یک برش مورب به اندازه ی حدوداً 4 تا 6 سانتی متر در چین کشاله ران ایجاد می شود. از طریق این برش، انتهای بالای رگ معیوب یا رگ صافن بزرگ بسته می شود تا جریان خون درون آن متوقف شود. سپس یک سیم وارد رگ می شود و تا زانو عبور داده می باشد. در زانو، یک برش دیگر ایجاد می شود و رگ همراه با سیم بیرون کشیده می شود.
بیرون کشیدن رگ صافن بزرگ به علت ابتلا به واریس بستگی دارد و باید از وقوع مجدد آن پیشگیری کنید. در موارد نادر، زمانی که در رگ اصلی پشت زانو، یک دریچه ی نشت کننده داشته باشد، به عمل واریس نیاز است. برای انجام این کار یک برش افقی به اندازه حدوداً 3 cm روی پشت زانو ایجاد شود. سپس رگ بیرون کشیده می شود.
رگ صافن کوچک به ندرت از پا برش داده می شود، زیرا نزدیک به عصب قرار دارد. نهایتاً در اکثر موارد، رگهای واریسی قابل مشاهده از طریق برش های ریز حدود 2 تا 3 میلی متر طول از پا خارج می شوند. اگر رگهای واریسی وسیع باشند، ممکن است تعداد زیادی برش ریز ایجاد شود. هرچه برش ها بزرگتر باشند با بخیه در زیر پوست بسته می شوند و نیازی به خارج شدن ندارند. هرچه برش ها کوچکتر باشند نیازی به بخیه ندارند، زیرا خود به خود بهبود پیدا می کنند. در پایان عمل، از انگشت پا تا کشاله ران محکم باندپیچی می شود.
عوارض جراحی واریس پا
لطفاً به یاد داشته باشید که این عوارض، احتمالی هستند و ممکن است که هیچ یک از آنها برای شما اتفاق نیفتند:
1_ خونریزی
گاهی اوقات ممکن است در 24-12 ساعت اول، مقداری خون از زخم ها ترشح کند. این خونریزی معمولاً خود به خود متوقف می شود. در صورت لزوم دراز بکشید، پاهای خود را بالا بیاورید و به مدت ده دقیقه روی زخم ها را فشار دهید. اگر بعد از دوبار انجام دادن این کار، خونریزی ادامه پیدا کرد، با پزشک یا جراح خود تماس بگیرید.
2_ کبودی یا توده ی حساس به لمس
گاهی اوقات، نزدیک به اسکارهای جراحی یا در مسیر رگهای برداشته شده، توده های حساس ظاهر می شود. این توده ها حتی چند هفته بعد از جراحی نیز ممکن است وجود داشته باشند و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. گرچه، اگر این توده های حساس با ورم، قرمزی و درد زیاد همراه باشند، ممکن است نشانه ی عفونت باشد و باید با جراح یا پزشک ملاقات کنید.
3_ ترومبوز ورید عمقی
احتمال ابتلا به ترومبوز ورید عمقی بسیار کم است. بهترین راه برای پیشگیری از این شرایط، فعالیت داشتن است. پیاده روی بهترین تمرین است. بعد از جراحی شما باید روزانه حداقل 30 دقیقه راه بروید.
4_ احساس بی حسی
در موارد نادر بی حسی ممکن است در بخش پایین پا یا کف پا ایجاد شود. این شرایط معمولاً به علت کشیده شدن عصب در طول جراحی اتفاق می افتد. اگر پوست کاملاً بی حس نشود، معمولاً علائم بعد از چند هفته یا چند ماه فروکش می کنند. زخم های روی پاها بعد از چندین ماه محو می شوند.
5_ ابتلای مجدد
به شما هشدار داده می شود که هر رگ قابل مشاهده ای با عمل ناپدید نمی شود و احتمال دارد در آینده رگ های واریسی بیشتری تشکیل شوند. ورزش منظم، جلوگیری از چاق شدن و پوشیدن ساپورت یا جوراب مخصوص همگی به پیشگیری از مشکل ساز شدن رگ های واریسی در آینده جلوگیری می کنند. هیچ راهی برای پیشگیری از رگهای واریسی وجود ندارد که عاری از خطا و شکست باشد.
مراقبت های بعد از عمل واریس
بعد از بی حسی حداقل به مدت 24 ساعت نباید کارهای زیر را انجام دهید:
- نوشیدن الکل
- کار کردن با دستگاههای خطرناک
کنترل عوارض بعد از جراحی واریس پا
- درد: در اولین هفته بعد از عمل برای تسکین ناراحتی باید مسکن هایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن مصرف کنید. شما ممکن است متوجه شوید که قسمت داخلی ران های شما بعد از عمل کبود شده است. این ناحیه جایی است که رگ آن بریده می شود و به تدریج رفع می شود. کبودی ممکن است 3 تا 4 هفته بعد برطرف شود.
- باندپیچی: باندها ممکن است 24 ساعت بعد خارج شوند و بیمار قبل از ترک بیمارستان باید جوراب فشاری بپوشد. شما باید به مدت 2 هفته روز و شب جوراب بپوشید. بعد از این دوره برخی از بیماران ممکن است لازم باشد دو هفته دیگر نیز در طول روز از جوراب استفاده کنند.
- تحرک کافی داشتن: بعد از 24 ساعت اول به اندازه ی کافی پیاده روی کنید و در دو هفته ی اول بعد از جراحی حداقل 20 دقیقه پیاده روی منظم داشته باشید. شما باید از نشستن با پای آویزان خودداری کنید. در هفته ی اول باید طوری بنشینید که پاشنه ی پاهای شما از سطح باسنتان بالاتر باشد تا به تخلیه مایع اضافه از بافت ها و بهبودی سریعتر کمک کنید. به طور کلی سعی کنید در حالت ایستاده به تحرک خود ادامه دهید، زیرا این کار به کاهش فشار به رگها کمک می کند و خطر وقوع مجدد ترومبوز را به حداقل می رساند.
- حمام کردن یا دوش گرفتن: در 72 ساعت اول بعد از جراحی، زخم خود را تا حد امکان خشک نگه دارید. گاهی اوقات دوش گرفتن یا حمام کردن بلافاصله بعد از جراحی ممکن است باعث خونریزی برش های کوچکتر شود. حداقل به مدت دو هفته بعد از جراحی و کامل خوب شدن زخم های خود، شما باید از استخر رفتن خودداری کنید. اگر از نوارهای چسبی استفاده می کنید، می توانید بعد از 72 ساعت آن ها را بشویید.
- رانندگی کردن: تا زمانی که توان یک توقف اضطراری بدون درد را داشته باشید، از رانندگی خودداری کنید یا با انجام ندادن این کار از پای خود محافظت کنید. در برخی از بیماران این زمان ممکن است چند روز بعد از عمل طول بکشد و اگر هردو پا جراحی شده باشند، حدود یک هفته طول می کشد.
- کار: زمانی که فکر می کنید به اندازه کافی خوب و راحت هستید، می توانید به محل کار خود برگردید. این مدت زمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما به طور کلی شما باید بتوانید 10 روز بعد از جراحی با توجه به نوع شغل خود، به سر کار برگردید.
- بلند کردن: هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد.
- مراقبت های بعدی: 3 تا 4 روز بعد برای بررسی پانسمان خود به پزشک مراجعه کنید.
دکتر آرش توفیق، جراح و فوق تخصص عروق
