گرفتگی رگ قلب ناشی از تجمع یک ماده به نام پلاک روی جداره داخلی شریان است. گرفتگی عروق قلب احتمال سکته قلبی، مغزی و حتی مرگ را به شدت افزایش می‌دهد. بنابرین در هر سنی که هستید باید از علائم گرفتگی رگ قلب و عوامل ایجادکننده پلاک شریانی و روشهای درمانی آن آگاهی داشته باشید تا بتوانید از پیامدهای جدی این بیماری پیشگیری کنید.
گرفتگی رگ قلب چیست؟
شریان‌ها رگهایی هستند که خون سرشار از اکسیژن را به تمام بدن می‌رسانند. این رگها از مغز تا نوک انگشتان پا در جریان هستند. شریان‌های سالم جداره داخلی صافی دارند و خون به راحتی در آنها جریان می‌یابد اما در برخی افراد این شریان‌ها مسدود می‌شوند. پلاک ها می‌تواند جریان خون را کاهش دهد و در برخی موارد آن را کاملاً مسدود کند.
علائم گرفتگی رگ قلب در زنان
همه زنان با خطر بیماری قلبی روبرو هستند. برخی از علائم گرفتگی رگ قلب در خانم ها عبارتند از:
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه به خصوص در زمان نفس عمیق
- سرفه همراه با خون
- درد دائمی پا
- تورم و قرمزی و داغ شدن پایین پا (به خصوص در یک پا)
این نشانه ها می تواند علائم گرفتگی عروق قلب در زنان باشد که نباید نادیده گرفته شود. تنها موردی که باید خانم ها دقت کنند این است که در بسیاری از موارد بانوان به دلیل اهمیتی که به وزن خود می دهند تنگی نفس را در اثر افزایش وزن می دانند و آن را جدی نمی گیرند. در حالیکه نفس تنگی ممکن است یکی از علائم گرفتگی عروق باشد و باید سریعاً پیگیری شود.
علائم کلی گرفتگی رگ قلب
همان طور که گفتیم احساس درد و ناراحتی در قفسه سینه یکی از شایع ترین علائم گرفتگی عروق قلب و بیماری عروق کرونر است. آنژین یا همان درد در قفسه سینه زمانی به وجود می آید که پلاک تا حد زیادی در داخل شریان های خونی انباشته شود و در نتیجه عروق قلبی تنگ شده باشند.
گرفتگی عروق به مرور و آرام آرام شکل می گیرد. گرفتگی عروق خفیف معمولا علائم خاصی همراه خود ندارد تا زمانی که به یک مشکل بزرگ منجر شود مانند: سکته قلبی یا مغزی! در موارد دیگر، به ویژه زمانی که شریان تا هفتاد درصد یا بیشتر مسدود شده باشد، تجمع پلاک شریانی ممکن است علائمی مانند موارد زیر را داشته باشد:
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- افزایش ضربان قلب
- ضعف یا سرگیجه
- حالت تهوع
- تعریق
گرفتگی عروق در بیماری عروق کاروتید ممکن است منجر به علائم اولیه سکته مغزی با عنوان حمله ایسکمی گذرا یا TIA شود.
حمله ایسکمی گذرا ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- حس ضعف یا بی‌حسی در یک سمت بدن
- ناتوانی در حرکت دادن یک دست یا پا
- از دست دادن دید یک چشم
- بریده بریده حرف زدن
گرفتگی عروق در بیماری عروق محیطی باعث علائم زیر می‌شود:
- درد پا
- تاخیر در بهبود آسیب های پا
- سردی در پاها
- قانقاریا
عوامل ایجادکننده گرفتگی رگ قلب
پلاکی که روی جداره داخلی عروق قلب تشکیل می‌شود، متشکل از مواد مختلفی است که در خون جریان دارند. این مواد شامل کلسیم، چربی، کلسترول، ضایعات سلولی و فیبرین می‌شود. فیبرین ماده‌ای است که در انعقاد خون نقش دارد.
در واکنش به تشکیل پلاک، سلول‌ها در جداره شریان چند برابر می‌شوند و مواد اضافی را ترشح می‌کنند که می‌تواند وضعیت گرفتگی عروق را بدتر کند. وقتی پلاک بیشتر شود، یک بیماری به نام آترواسکلروز (سخت شدن رگها) ایجاد می‌شود. این بیماری منجر به سخت شدن و باریک شدن عروق می‌شود.
هر چند متخصصان عروق هنوز به درستی علت آترواسکلروز را نمی دانند، اما به نظر می‌رسد که این فرایند ناشی از ایجاد آسیب در جداره داخلی شریان است.
این آسیب که باعث رسوب پلاک می‌شود، می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
✔ بالا بودن کلسترول بد و پایین بودن کلسترول خوب
سطوح بالای کلسترول بد یا لیپوپروتئین کم‌چگالی (LDL)، مهم‌ترین عامل تشکیل پلاک شریانی است. اما این همه ماجرا نیست! همه افراد کلسترول خوب، یا لیپوپروتئین پرچگالی (HDL) هم در خون خود دارند. اچ دی ال بخشی از کلسترول بد را از پلاکهای درون رگها برمی دارد و به کبد بازمی‌گرداند که در آنجا از بین می‌رود.
✔ فشار خون بالا
بالا بودن فشار خون هم نرخ تشکیل پلاک شریانی را افزایش می‌دهد. همچنین فرایند سخت شدن شریان مسدود را نیز تسریع می‌کند.
✔ مصرف سیگار
به نظر می‌رسد مصرف سیگار نرخ آترواسکلروز در شریان‌های قلب، پا و آئورت (بزرگ‌ترین شریان بدن) را افزایش می‌دهد.
✔ دیابت
دیابت یا افزایش سطح قند خون هم یک عامل مهم در گرفتگی عروق است. حتی افرادی که سطح بالای قند خون دارند اما هنوز به حد دیابت نرسیده است، مثل سندروم متابولیک، هم در معرض خطر تشکیل پلاک شریانی هستند.
✔ سابقه خانوادگی
دیگر ریسک فاکتورها شامل سابقه خانوادگی، استرس، تحرک نداشتن و چاقی هستند. حتماً باید سابقه خانوادگی خود را در این زمینه بدانید.
عوارض گرفتگی عروق قلب
تجمع پلاک رگ قلب را باریک کرده و باعث کاهش جریان خون در قلب شما می شود. در نهایت، کاهش جریان خون ممکن است باعث درد قفسه سینه (آنژین)، تنگی نفس یا سایر علائم و نشانه های بیماری عروق کرونر شود. انسداد کامل می تواند باعث حمله قلبی شود.
بیماری عروق کرونر
وقتی در شریان حمل‌کننده خون به قلب، پلاک تشکیل می‌شود، بیماری عروق کرونر یا بیماری قلبی رخ می‌دهد. بیماری عروق کرونر منجر به درد قفسه سینه یا تنگی نفس می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به حمله قلبی شود.
بیماری شریان کاروتید
شریان‌های کاروتید در دو طرف گردن قرار دارند. این عروق اکسیژن را به مغز می‌رسانند. تجمع پلاک شریانی در عروق کاروتید می‌تواند منجر به سکته مغزی شود.
بیماری شریان محیطی
اگر در رگهایی که خون را به پا می‌رسانند، پلاک ایجاد شود، می‌تواند میزان اکسیژن‌رسانی را کاهش دهد. به دنبال آن، کاهش جریان خون در پا می‌تواند منجر به درد، بی حسی یا عفونت شدید در پا شود. در مطلب بیماری DVT بیشتر درباره لخته شدن خون در پا توضیح داده ایم.
انواع بیماریهای عروق وریدی چگونه درمان می شوند؟
راههای تشخیص گرفتگی رگ قلب
برای تشخیص گرفتگی عروق قلب چندین آزمایش وجود دارد. متخصص عروق، بر اساس علائم و سابقه پزشکی تشخیص می‌دهد که کدام آزمایشات را تجویز کند. این آزمایشات شامل موارد زیر می‌شود:
- آزمایش کلسترول
- رادیولوژی قفسه سینه
- سی تی اسکن
- اسکن فرا صوت
- اکوکاردیوگرافی یا تست ورزش
- الکتروکاردیوگرافی
- آنژیوگرافی
- ام آر آی یا پت اسکن
درمان گرفتگی رگ قلب
برای پیشگیری و درمان گرفتگی عروق قلب روشهای مختلفی وجود دارد. تجویز پزشک برای کاهش پلاک شریانی و پیشگیری از گرفتگی رگ قلب به شدت بیماری و سابقه پزشکی بیمار بستگی دارد.
درمان تصلب شرایین ممکن است با تغییراتی در سبک زندگی، دارو ها و پروسه های درمانی پزشکی یا عمل جراحی امکان پذیر باشد. هدف از درمان گرفتگی رگ قلب شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از بیماری های مرتبط با آترواسکلروز
- کاهش عوامل خطر در متوقف کردن انباشته شدن پلاک
- تسکین علائم
- باز کردن شریان های خونی بسته شده در اثر انباشته شدن پلاک
درمان خانگی گرفتگی عروق قلب
داشتن یک سبک زندگی سالم برای مدیریت پلاک شریانی و درمان گرفتگی عروق قلب ضروری است. کارهای زیر برای داشتن سبک زندگی سالم ضروری هستند:
✔ رژیم غذایی کم چربی و کلسترول، با کاهش مصرف شکر و کربوهیدراتهای ساده و غنی از میوه و سبزیجات
✔ حفظ وزن متعادل
✔ مصرف نکردن سیگار
✔ ورزش منظم
✔ کنترل استرس
✔ کاهش فشار خون
✔ کاهش کلسترول
✔ پایین نگه داشتن سطح قند خون
روش های درمان گرفتگی عروق قلب
در برخی موارد، ممکن است برای درمان گرفتگی عروق و پیشگیری از تجمع بیشتر پلاک، جراحی لازم باشد. عمل‌های جراحی عروق شامل موارد زیر می‌شوند:
✔ قرار دادن استنت
استنت یک لوله کوچک حاوی دارو است که در شریان قرار داده می‌شود تا جریان خون تنظیم شود. در استنت گذاری، یک میله، از شریان پا رد می‌شود تا به قلب برسد و استنت را از طریق آن در ناحیه مسدود شده قرار می‌دهند.
✔ عمل بای پس
در این عمل جراحی، شریان‌ها از دیگر قسمت‌های بدن گرفته می‌شوند تا شریان‌های مسدود شده را دور بزنند و به خون سرشار از اکسیژن کمک کنند تا به مقصد خود برسد.
✔ آنژیوپلاستی با بالون
یکی از راههای موثر برای یافتن موقعیت دقیق انسداد شریان ها، آنژیوگرافی است که آزمایشی تهاجمی محسوب می شود.
جایگزین غیر تهاجمی این روش، آنژیوگرافی به دست آمده از توموگرافی کامپیوتری یا CT است که نوعی تصویربرداری پیشرفته‌ی اشعه‌ی ایکس به شمار می‌رود. این آزمایش با نام سی تی آنژیو کرونری شناخنه می شود.
این عمل به باز کردن شریان‌های مسدود شده کمک می‌کند. این کار از طریق یک وسیله انجام می‌شود که پلاک را به کناره رگ ها هل می دهد و رگ را باز می‌کند.
تاثیر ورزش در كاهش بيماری قلبی عروقی
• ورزش منظم به افزايش قطر عروق كرونر قلب کمک می کند.
• با ورزش کردن عضله قلب قوي می شود و پمپاژ آن افزايش می يابد.
• سبب کاهش چربي هاي مضر خون می شود.
• در صورت تنگي در عروق كرونر اصلي قلب، عروق فرعي افزايش مييابد.
دارو برای گرفتگی رگ قلب
تعدادی از داروهای مختلف به کنترل عوامل تجمیع پلاک شریانی و گرفتگی رگ قلب کمک می‌کنند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
✔ داروهای کاهنده کلسترول
✔ داروهای کاهنده فشار خون
✔ آسپرین و دیگر داروهای رقیق کننده خون که احتمال ایجاد لخته‌های خونی خطرناک را کاهش می‌دهند.
دکتر ارش محمدی توفیق فوق تخصص جراحی عروق
امینی
سه شنبه ۱۸ آبان ۰( 3 سال پیش)
تعداد بازدید: 250
مشاهده پرسش
