رگهای واریسی، به رگ های بسیار واضح و قابل مشاهده ای گفته می شود که درست در زیر سطح پوست قرار گرفته اند. از فواید جوراب واریس یا جوراب های فشاری میتوان به کاهش علائم ظاهری و دردناک مربوط به رگ های واریسی در برخی از افراد اشاره کرد. رگ های واریسی زمانی ایجاد می شوند که خون به جای برگشتن به قلب، در پشت دریچه های کوچک رگ ها جمع شوند.
این رگها در پاها شایع تر هستند، زیرا خونی که باید به قلب برگردد، مسیر طولانی تری را باید طی کند. اغلب اوقات، پزشکان جوراب های فشاری را برای بهبود گردش خون، جلوگیری از بدترشدن رگ های واریسی و کاهش درد یا ناراحتی توصیه می کنند. در ادامه مطلب، ما به بررسی این جوراب ها و خطرات احتمالی مرتبط با آنها می پردازیم. همچنین در مورد نحوه انتخاب اندازه و شکل مناسب جوراب ها صحبت خواهیم کرد.
فواید استفاده از جوراب واریس
جوراب واریس می تواند برای بسیاری از شرایط مفید باشد. پزشک ممکن است به شما توصیه کند از جوراب های فشاری برای موارد زیر استفاده کنید:
- تقویت گردش خون در پاها
- کاهش تورم در پاها و مچ پا
- بهبود درناژ لنفاوی
- مدیریت افت فشار خون ارتواستاتیک یا فشار خون پایین هنگامی که بعد از مدتی نشستن از جای خود بلند می شوید
- جلوگیری از تجمع خون در رگهای پا
- جلوگیری از ترومبوز ورید عمقی در پاها
- پیشگیری از زخم وریدی
- کاهش درد ناشی از واریس
- معکوس کننده فشار خون وریدی
جوراب های فشرده می توانند برای استفاده در موراد زیر نیز مفید واقع شوند:
1_ بهبود جریان خون در ورزشکاران
ورزشکاران گاهی اوقات جوراب های فشاری را روی بازوها یا دست های خود می پوشند تا به بهبود جریان خون و اکسیژن رسانی در حین تمرین، تمرین یا در طول مسابقه کمک کند. برخی از ورزشکاران نیز برای کمک به تسریع ریکاوری بعد از تمرین از روکش های فشرده استفاده می کنند.
2_ بهبود جریان خون در معلولان
برای افرادی که روی صندلی چرخدار نشسته اند، جوراب های فشاری می توانند به بهبود جریان خون و کاهش تورم در پاها کمک کنند.
3_ زنان باردار
زنان بارداری که مستعد تورم در پاها، پاها یا مچ پا هستند، ممکن است بخواهند از جوراب های فشاری استفاده کنند تا احتمال تورم کاهش یابد. اکثر زنان باردار بهترین نتایج را با پوشیدن جورابهای فشاری در صبح به عنوان یک اقدام پیشگیرانه در مقایسه با پوشیدن آنها پس از ایجاد تورم مشاهده میکنند.
4_ افرادی که پیش زمینه ابتلا به واریس را دارند.
مسافران یا خدمه هواپیما در پروازهای هوایی طولانی یا مکرر ممکن است بخواهند برای کمک به افزایش گردش خون و کاهش خطر ابتلا به ترومبوز ورید عمقی یا لخته شدن خون، جوراب فشاری بپوشند.
برای افرادی که در تمام روز در محل کار پا به پا هستند، جوراب های فشاری می توانند با افزایش جریان خون و اکسیژن در پاها و پاها، به کاهش خستگی، درد یا تورم کمک کنند.
عملکرد جوراب واریس به چه صورت است؟
جوراب های فشاری به طور سنتی برای بهبود گردش خون استفاده می شوند. جوراب های واریس مدرن، پیچیده تر بوده و برای حفظ فشار مداوم در پاها و کمک به بازگشت خون به قلب، طراحی شده اند. جوراب های فشاری معمولاً به مچ پا فشار بیشتری وارد می کنند و جریان خون را بهبود می بخشند. تحقیقات نشان می دهد که جوراب های فشاری می توانند برخی از علائم رگ های واریسی را بهتر کنند، اما از این نظریه که جوراب های فشاری به تنهایی می توانند رگ های واریسی را از بین ببرند، تحقیقات اندکی پشتیبانی می کنند.
از چه نوع جوراب فشاری باید استفاده کنم؟
مقدار مناسب فشار و نوع مناسب جوراب های فشاری به نوع رگ های واریسی، تعداد آنها و مشکلات زمینه ای افراد مبتلا به رگ های واریسی بستگی دارد. سه نوع جوراب واریسی عبارتند از:
1_ جوراب شلواری های پشتیبانی کننده
این جوراب ها کمترین مقدار فشار را اعمال می کنند.
2_ جوراب های فشاری
این جوراب ها با محدوده فشارهای مختلف در بسیاری از داروخانه ها، لوازم پزشکی ها و مراکز خرید آنلاین موجود هستند. این جوراب ها نسبت به جوراب شلواری ها پشتیبانی بیشتری ایجاد می کنند.
3_ جوراب های فشرده کننده تجویزی
این جوراب ها بیشترین مقدار فشار را ایجاد می کنند و متخصص آنها را تنظیم می کند تا از اثربخشی آنها مطمئن شود، اما نباید به قدری تنگ باشند که گردش خون فرد را دچار مشکل کنند. جوراب های فشاری معمولاً تا زانو یا تا ران هستند، جوراب های تا زانو، گردش خون را در پایین پاها و به هنگام ورزش تقویت می کنند.
پزشک ممکن است برای درمان رگ های واریسی، استفاده از جوراب های بالا زانو را توصیه کند، گرچه این جوراب ها اغلب اوقات پس از جراحی های مختلف به ویژه جراحی تعویض مفصل زانو، برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می شوند.
چه زمانی باید جوراب فشاری بپوشم؟
افراد معمولاً از جوراب های فشاری در طول روز استفاده می کنند، زیرا صاف نشستن و ایستادن بیشتر موجب مشکلات گردش خون می شود. افراد مبتلا به رگ های واریسی ممکن است برای بهبود گردش خون، پاهای خود را در شب بالا نگه دارند. گرچه پزشک ممکن است پوشیدن جوراب های فشاری را در طول شب نیز توصیه کند.
خطرات احتمالی جوراب های فشاری
از آنجا که جوراب های فشاری تنگ هستند، ممکن است پوشیدن آنها سخت باشد. پاها به هنگام پوشیدن این جوراب ها باید تمیز و خشک باشند. قبل از پوشیدن جوراب ها باید صبر کنید تا هرگونه لوسیون یا کرم موجود روی پاها خشک شود. استفاده از جوراب های فشاری می تواند عوارض جانبی داشته باشد که برخی از آنها عبارتند از:
- شکسته شدن پوست
- تحریک پوست
- ناراحتی
- فرو رفتگی های موقتی در پوست
جوراب هایی که چین بخورند، اندازه نامناسب داشته باشند و یا اشتباه پوشیده شوند، بیشتر ممکن است باعث بروز مشکل شوند. زمانی که گردش خون بر اثر شرایطی مانند نفروپاتی محیطی (آسیب به عصب های پا) دچار مشکل شود، فرد ممکن است تنگ بودن جوراب را تشخیص ندهد.
اگر فرد جوراب را برای مدتی طولانی بپوشد، بیشتر ممکن است عوارض منفی را تجربه کند. هر روز جوراب ها را از پا خارج کنید و در صورت لزوم، با استفاده از یک آینه پاهای خود را برای وجود هرگونه علائم آسیب چک کنید. برای این کار می توانید از یک آینه دسته بلند استفاده کنید یا آینه را روی زمین قرار دهید. اگر نواحی جدیدی از پا دچار آسیب شود، با پزشک تماس بگیرید.
دکتر آرش توفیق جراح عروق در تهران