شریان پوپلیته منبع اصلی تامین کننده خون در قسمت پایینی پاهاست. اگر خود شریان پوپلیته و مجموعه ماهیچههای پشت پا رشد نابهنجار داشته باشند، این شریان فشرده شده و جریان خون جاری در آن کاهش مییابد.
نتیجه گردش خون کاهش یافته در اثر انقباض ماهیچههای پشت پا خیلی سریع خودش را نشان میدهد و در هنگام ورزش کردن این ماهیچهها دچار گرفتگی و دردناک میشوند.
دومین اثر مشکل شرح داده شده این است که آسیبهای پی در پی شریان پوپلیته در اثر رشد نابهنجار در دراز مدت، باعث آسیب دیدن دیواره رگ شده و کمکم رگ تنگ میشود، به این حالت تنگی مجرا میگویند. در موارد حاد ممکن است ماهیچهها و اعصاب پا برای همیشه آسیب ببینند.
علت سندرم فشردگی شریان پوپلیته
ممکن است از همان بدو تولد تغییری در میزان رشد شریان پوپلیته بیمار مبتلا به PAES ایجاد شود. به نظر میرسد دلیل اصلی ابتلا به این بیماری این باشد که هنگامی که دست و پاهای شخص در دوران جنینی رشد میکنند، ماهیچههای پشت پا دور سیستم آوندی بدن بیش از حد رشد کنند.
از آنجایی که نوجوانان و جوانان به ورزش کردن و انجام تمرینهای کاهش وزن علاقه دارند و در این سن درگیر چنین فعالیتهایی میشوند؛ عجیب نیست که سندرم فشردگی شریان پوپلیته دیرتر (بین ده تا سی سالگی فرد) خودش را نشان دهد و رشد نابهنجار ماهیچههای پشت پا باعث ایجاد مشکل شود.
در ضمن این بیماری برای هر دو جنس مونث و مذکر پیش میآید اما به نظر میرسد آقایان بیشتر مبتلا به PAES میشوند. احتمالا به این دلیل که در هنگام بلوغ مردان، ماهیچهها به سرعت رشد کرده و حجیم میشوند.
تشخیص سندرم فشردگی شریان پوپلیته
در بسیاری از موارد میتوان با انجام تست اولتراسوند غیرتهاجمی روی فرد، این بیماری را تشخیص داد اما ممکن است در بعضی موارد علاوه بر روش ذکر شده، از اندام مورد نظر عکس هم گرفته شود. از آنجایی که بهتر است بیماران کم سن و سال تحت تابش اشعه قرار نگیرند؛ شدیدا توصیه میکنیم که اگر نیاز به عکسبرداری بود آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی یا MRI را انتخاب کنید.
درمان سندرم فشردگی شریان پوپلیته با استنت گذاری
معمولا از استنتهای فلزی برای درمان بیماریهای عروقی استفاده میشود. در بیشتر مواقع این بیماریها در اثر آتروسکلروز (سخت شدن رگها) ایجاد میشود. در بیشتر موارد وضعیت رگهای بیماران مبتلا به PAES عادی است. در نتیجه استنتگذاری، عملی موفقیتآمیز یا همیشگی نخواهد بود. در واقع بهتر است عمل استنتگذاری برای بیمار مبتلا به سندرم فشردگی شریان پوپلیته انجام نشود چون بهکارگیری این روش روند درمان را پیچیدهتر خواهد کرد.
🛑 این مقاله را حتما بخوانید: سندرم خروجی قفسه سینه؛ علل، تشخیص و روشهای درمان
انواع بیماریهای عروق وریدی چگونه درمان می شوند؟
درمان سندرم فشردگی شریان پوپلیته با جراحی
برای رفع فشردگی غیرطبیعی شریان، دو نوع عمل جراحی قابل اجراست. در برخی حالتهای PAES، پشت زانو یک برش 10 تا 15 سانتیمتری میزنند تا دید کافی برای آزاد کردن شریان پوپلیته وجود داشته باشد. در برخی حالتهای دیگر، این برش 10 تا 15 سانتیمتری داخل ماهیچه پشت پا زده میشود تا بتوان رگ را آزاد کرد.
مدت زمان معمول استراحت پس از انجام عمل جراحی چقدر است؟
آیا جراحی درمانی موفقیت آمیز برای شریان پوپلیته است؟
بسیاری از بیماران مبتلا به PAES بلافاصله پس از انجام عمل جراحی کاملا بهبود مییابند و جریان خون جاری در رگهای پایشان به حالت عادی برمیگردد. البته 4 تا 6 هفته پس از عمل جراحی، از طریق تصویربرداری اولتراسوند روند خونرسانی پا بررسی خواهد شد.
دکتر ارش توفیق فوق تخصص جراحی عروق