ورم پشت پا، که به عنوان اِدم شناخته می شود، یک مساله بسیار رایج است و تقریبا بیش از نیمی از مراجعات جدید به پزشک عروق را شامل می شود. که بیشتر این موارد بی خطر هستند با این حال، ممکن است براساس، مشکلات پزشکی جدی تر نیز به وجود آید.
ورم، ناشی از تجمع مایعات در بافت های بدن است که این مساله می تواند به صورت ناگهانی یا به آرامی و طی ماه ها یا سال ها ایجاد شود.
در این مقاله سعی داریم، اهمیت نادیده گرفتن تورم در پاها را به شما گوشزد کنیم. این مقاله به شما کمک می کند تا درک بهتری از آن چه که در سیستم عروقی شما اتفاق می افتد، داشته باشید.
علت ورم پشت پاها
تورم در پاها، ممکن است به دلایل بی خطری مانند نشستن های طولانی مدت یا پوشیدن طولانی مدت شلوارهای خیلی تنگ، به وجود آید. این حالت ها، به پاهای شما فشار وارد می کنند و تا زمانی که از این حالت ها خارج نشوید، مایعات نمی توانند به سمت بالا حرکت کنند و در پاهای شما جمع می شوند.
تورم ساق پا، همچنین می تواند در اثر اضافه وزن یا چاقی به وجود آيد. علاوه بر این، زنان در دوران بارداری و یا به دلیل تغییرات هورمونی زمانی که تحت درمان برای کاهش علائم یائسگی هستند نیز آن را تجربه کنند.
اما در موارد دیگر، تورم پشت پا می تواند ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد، مانند:
- بیماری های قلبی
- التهاب قلب (پریکاردیت)
- کاردیومیوپاتی
- بیماری های کلیوی یا نارسایی کلیه
- فشار خون ریوی
مشکلات مربوط به قلب می تواند باعث ایجاد اختلال در سیستم گردش خون و بازگشت خون از سمت پاها به بالا شود که در نتیجه باعث تجمع خون در پاها می شود. علاوه بر این، سایر مشکلات وریدی با شدت های مختلف می تواند باعث تجمع مایع در پاها و تورم پا شود. این موارد شامل:
1_ نارسایی مزمن وریدی (CVI)
این بیماری، که با نام مستعار فشار خون وریدی نیز شناخته می شود، حدود ۴۰٪ مردم آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است. همه وریدها، دارای دریچه های یک طرفه ای هستند که هنگامی که خون از آن ها عبور می کند، آن ها بسته شده و از برگشت خون به سمت پایین جلوگیری می کنند. با این حال، اگر دریچه ها آسیب ببینند و نتوانند به طور کامل بسته شوند، خون در خلاف جهت خود به سمت عقب بازگشته و در اطراف دریچه جمع می شود.
خون اضافی، باعث ایجاد فشار بالا در سیاهرگ ها می شود و این مساله باعث نشت مایعات به بافت های اطراف می شود. در نتیجه میتواند، باعث به وجود آمدن وریدهای واریسی شوند. وریدهای واریسی، برآمدگی های بزرگ، پیچ خورده، آبی یا بنفشی هستند که بیشتر در مچ پا، ساق پاها و ران ها دیده می شوند. این وریدها، کمتر باعث ایجاد مشکلات جدی می شوند، اما به طور کلی می توانند باعث پادرد، احساس سنگینی در پاها، تورم یا حتی به وجود آمدن زخم هایی شوند که بهبود نمی یابند.
واریس را می توان با موارد زیر درمان کرد:
- ورزش
- اسکلروتراپی واریس
- فلبکتومی، برداشتن ورید از طریق یک برش کوچک.
- درمان واریس با لیزر
- در صورت لزوم، پزشک، جراحی اندوواسکولار را برای کمک به بهبود جریان خون انجام می دهد.
2_ ترومبوز ورید عمقی (DVT)
DVT یا ترومبوز ورید عمقی، یک لخته خون است که در وریدهای بزرگ و عمیق ران یا ساق پا، تشکیل می شود و معمولا فقط باعث تورم در یک پا می شود. تورم ممکن است چند ساعت یا چند روز ادامه داشته باشد و با درد و قرمزی در ساق پا همراه است. DVT، معمولا به دلیل ترکیبی از شرایط از جمله، تجمع خون، آسیب به وریدها و نشستن های طولانی مدت، ایجاد می شود.
مشکل DVT، این است که این لخته ها می توانند شکسته شده و به ریه ها بروند و منجر به آمبولی ریه که وضعیتی خطرناک و کشنده است منجر شوند. همچنین ممکن است به قلب رفته و منجر به حمله قلبی شوند یا به مغز رفته و منجر به آنوریسم یا سکته شوند.
DVT را می توان با موارد زیر درمان کرد:
- رقیق کننده های خون
- داروهای لخته شکن
- جوراب های فشاری
3_ فلبیت و ترومبوفلبیت
فلبیت، التهاب ورید است و ترومبوفلبیت، زمانی ایجاد می شود که یک یا چند لخته خون در سیاهرگ باعث ایجاد التهاب شوند. لخته، می تواند باعث درد و سوزش شود و ممکن است جریان خون سیاهرگ را مسدود کند که منجر به تورم می شود. فلبیت، می تواند هم در وریدهای سطحی و هم عمقی، به وجود آید.
درمان ترومبوفلبیت ورید عمقی، یک شرایط اورژانسی است و اگر پاهای شما متورم شده است، باید برای دریافت مراقبت های لازم، به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
این بیماری ها، معمولا با جوراب های فشاری و داروهای ضد التهابی درمان می شوند، و در صورت بروز علائم عفونت با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند. اگر پاهای شما متورم و دردناک شده، علائم را نادیده نگیرید، ممکن است شما دچار مشکل لخته شدن خون شده باشید که این مساله، نیاز به مراقبت های پزشکی دارد.
دکتر آرش توفیق، جراح و فوق تخصص عروق در تهران
