تومور کاروتید بادی چیست؟
تومور کاروتید بادی غدهای است که در یک سمت گردن روی شریان کاروتید ایجاد میشود. شریان کاروتید به رگهای خونی کوچکتری تقسیم میشود که خون را به مغز میرسانند. انسان دو شریان کاروتید دارد که هر کدام در یک سمت گردن قرار دارد و خون را به قسمت جلوی مغز میرساند. مغز مسئول تفکر، گفتار، شخصیت و کارکردهای حسی و حرکتی است.
علائم توده کاروتید بادی
بسیاری مواقع، تومور کاروتید بادی علائم خاصی ندارد و پزشک باید با معاینه آن را تشخیص دهد. ممکن است بتوانید تومور را حس کنید اما دردناک نیست. اگر تومور بزرگ شود، میتواند روی عصبها، رگها یا اعضای اطراف آن فشار بیاورد. این موارد میتواند به گلودرد، گرفتگی صدا، بیحسی زبان و مشکل در بلع منجر شود.
تشخیص کاروتید بادی
پزشک به طور دقیق سر و گردن شما را معاینه میکند تا نشانههای تومور کاروتید بادی را بیابد. همچنین ممکن است نیاز به آزمایش هم داشته باشید، مانند:
# سونوگرافی
آزمایشی که با استفاده از یک ابزار خاص (ترانسدوسر یا مبدل)، امواج صوتی را به داخل بدن میفرستد و به این طریق تصویر تولید میکند.
# ام آر آی
ام آر آی همان تصویربرداری با تشدید مغناطیس است. آزمایشی که با استفاده از یک آهنربای بزرگ و امواج رادیویی، تصاویر دقیق و با جزییات کامل از داخل بدن تولید کند.
# سیتی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری
یک نوع خاص از اشعه ایکس
# آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی
یک نوع ام آر آی که مشکلات رگها را بررسی میکند.
درمان تومور کاروتید
تومورهای کاروتید بادی معمولاً سرطانی نیستند. اما میتوانند سریع رشد کرده و بزرگ شوند. به همین دلیل، بهترین درمان اغلب جراحی است تا تومور برداشته شود. در موارد نادر، پرتودرمانی هم استفاده میشود.
جراحان عروق با همکاری جراحان گوش، حلق و بینی، به بیمار یک رویکرد چندرشته ای برای درمان تومور کاروتید بادی پیشنهاد میدهند. تیم پزشکی بهترین برنامه درمانی را برای درمان بیمار طراحی میکند و اطلاعات دقیق در مورد درمان و بهبودی را به بیمار ارائه میدهد.
به طور کلی اگر نیاز باشد، جراح عروق آمبولیزاسیون یا رگبندی با استفاده از کاتتر و گرافت بایپس را انجام میدهد.
آمبولیزاسیون با کاتتر
آمبولیزاسیون یا رگبندی با کاتتر باعث کاهش جریان خون در تومور میشود. این کار دو یا سه روز قبل از عمل جراحی انجام میشود. یک کاتتر از طریق شریان کشاله ران وارد رگهای خونی تغذیه کننده تومور میشوند. سپس، دارو یا یک ابزار مسدود کننده مانند فوم پلاستیکی، فنر فلزی یا چسب برای مسدود کردن جریان خون ورودی به تومور استفاده میشود.
جراحی توده گردن
اکثر مواقع (60 تا 70 درصد) تومور را میتوان بدون نیاز به ترمیم یا برداشتن بخشی از شریان کاروتید برداشت. اگر شریان به ترمیم نیاز داشته باشد، میتوان آن را با یک بخیه ساده ترمیم کرد. گاهی اوقات، ترمیم پیچیدهتری نیاز است مانند وصله کردن سوراخی که در طول عمل روی شریان ایجاد شده یا قرار دادن یک گرافت بایپس(ایجاد یک مسیر جدید برای جریان خون با استفاده از یک رگ دیگر) به جای بخشی از شریان.
با این حال در بیشتر مواقع، تومور كاروتيد بادي حتما بايد جراحي شود. علت اين امر محل توده است كه در محل دوشاخه شدن اصلي شريان كاروتيد قرار گفته يعني در واقع درست روي شريان اصلي مغز قرار دارد. اين توده معمولا خوش خيم است و متاستاز نمي دهد ولي بزرگ ميشود و به بافتهاي اطراف فشار مي اورد و با توجه به اينكه در اطراف ان عروق و اعصاب مهمي قرار دارد بايد در اسرع وقت خارج شود.
در صورت انجام جراحي درست و خروج كامل توده ديگر نيازي به پيگيري يا درمان تكميلي مثل راديو تراپي و شيمي درماني وجود ندارد. براي جراحي درست تومور كاروتيد بادي جراح عروق بطور كامل آموزش ديده و مناسب است، البته وجود تجربه مناسب در انجام اين جراحي الزامي است. در اين جراحي چند ساعته توده بطور كامل و با ظرافت از كليه بافتهاي حساس اطراف آن جدا و آزاد ميشود بدون اينكه هيچ كدام از عروق اصلي يا اعصاب اصلي قطع شوند.
اين جراحي بايد تحت بزرگنمايي يعني با ميكروسكپ يا لوپ انجام شود تا كليه لايه هاي جداري رگ درگير همراه با توده برداشته شود. بندرت توده ها چشبندگي بيش از حد دارند و جدا نمي شود و از راديوتراپي يا تزريق داخل توده براي كوچك كردن آن استفاده ميشود. جراحي تومور كاروتيد بادي فقط بصورت باز و با برشي ٦-٧ سانتي در جلوي گردن انجام ميشود.
بعد از عمل ممكن است يك شب بيمار در اي سي يو باشد و يا اگر جوان و سالم باشد نيازي به اي سي يو نشود. يك يا دو شب بعد از عمل بيمار بدون عارضه ترخيص ميشود.
عوارض بعد از عمل تومور کاروتید بادی
درمان تومور کاروتید بادی به طور کلی بیخطر بوده و نتایج نهایی مطلوب هستند. اما همه عملهای جراحی با درصدی از ریسک همراه هستند. یک مشکل احتمالی میتواند سکته مغزی باشد اما بسیار نادر است و تنها در دو درصد موارد جراحی تومور کاروتید بادی رخ میدهد. در بیمارانی که تومورهای بزرگ دارند و نیاز به ترمیم یا جایگزینی رگ دارند، ریسک این مشکل بالاتر میرود.
اگر تومور، عصبهای نزدیک شریان کاروتید مانند عصب واگ، عصب صورت یا عصب زیر زبان را درگیر کند، بخشی از عصب باید برداشته شود. این کار میتواند سبب بروز مشکلاتی در عصب درگیر شود. اگر تومور بزرگ باشد، ریسک درگیر شدن عصب بالاتر میرود اما ریسک کلی آسیب دائمی عصب زیر پنج درصد است.
اگر تومور سرطانی باشد، زیر پنج درصد احتمال دارد که به بخشهای دیگر بدن گسترش یابد.
ریسک بروز یک تومور کاروتید بادی دیگر پس از جراحی پنج تا ده درصد است. قبل از عمل جراحی، به طور شفاف با پزشک خود صحبت کنید تا مشخص شود چرا به جراحی نیاز دارید و چه ریسکهایی وجود دارند. هر سوالی که در مورد بیماری و درمان دارید را از پزشک خود بپرسید.
عکس شاهرگ گردن
جهت تشخیص