جلوگیری از لخته شدن خون

مهم نیست لخته خون در کدام ناحیه از بدن شما وجود دارد. لخته خون چه در پاهای شما باشد و چه در نواحی خطرناکی مثل ریه، شما باید بدانید که «تشکیل لخته خون» امری خطرناک است. بنابراین بهتر است علائم هشدار دهنده ی آن را بشناسید تا بتوانید از مشکلات جدی تر جلوگیری کنید. شما با داشتن اطلاعات کافی حتی می توانید از تشکیل لخته خون جلوگیری کنید.

لخته خون چیست؟

لخته های خون «توده های ژل مانندی از خون» هستند که از حالت مایع خارج شده اند. در برخی موارد تشکیل لخته خون می تواند کاملاً مفید باشد و حتی جان شما را نجات دهد. به عنوان مثال، زمانی که بدن دچار بریدگی یا آسیب دیدگی می شود، این لخته های خونی با مسدود کردن رگ ناحیه ی آسیب دیده خونریزی را متوقف می کند.

با این وجود، عبارت «لخته خون» ممکن است ترسناک به نظر برسد. حق دارید! زیرا بر اساس مطالعات انجام شده، گاهی اوقات -بدون هیچ دلیل منطقی- لخته های خونی درون رگ های شما تشکیل می شوند؛ اگر این لخته ها به طور طبیعی در خون حل نشوند ممکن است باعث بروز مشکلات جدی شده و شما به مراقبت های فوری پزشکی نیاز داشته باشید. خطر زمانی جدی تر می شود که لخته های خون در پاها یا نواحی خطرناکی مثل ریه یا مغز وجود داشته باشند.

اگر بخواهیم به طور خلاصه بگوییم: حتی اگر فکر می کنید خطر جدی نیست، باز هم لخته خون را جدی بگیرید! یعنی اگر حس کردید که لخته خون دارید، منتظر نمانید تا بفهمید لخته خون شما خطرناک است یا بی خطر؛ در اسرع وقت به یک متخصص عروق مراجعه کنید.

علائم لختگی خون

با وجود اینکه هیچ «پیشگیری طبیعی قطعی» برای لخته شدن خون وجود ندارد، اما شما با روش های طبیعی زیر می توانید خطر ابتلا به این مشکل را تا حدود زیادی کاهش دهید.

1. فعالیت داشته باشید

بی تحرک ماندن برای مدت طولانی می تواند باعث تجمع خون و در نتیجه، ایجاد لخته های خونی شود. سعی کنید هر 30 دقیقه تا 1 ساعت از جای خود بلند شوید و حرکت کنید تا خون در بدنتان جریان پیدا کند.

2. ورزش منظم انجام دهید

برای پیشگیری از لخته خون نیازی نیست که قهرمان دو باشید! شما با حداقل 30 دقیقه پیاده روی در روز می توانید به بهبود گردش خون و پیشگیری از لخته خون کمک کنید.

3. وزن کم کنید

لخته شدن خون ممکن است به دلیل افزایش وزن و فشار اضافی به رگ ها رخ دهد. شما با کم کردن وزن و فعالیت می توانید فشار وارد شده به رگ ها را کم کرده و احتمال ایجاد لخته خون را کاهش دهید.

4. با احتیاط سفر کنید

طبق گفته ی CDC «افرادی که بیش از 4 ساعت با هواپیما، ماشین، قطار، اتوبوس و … مسافرت می کنند، ممکن است در معرض خطر لخته شدن خون قرار گیرند». اگر شما هم زیاد مسافرت می کنید، برای پیشگیری از بروز این مشکلات بهتر است با یک متخصص عروق مشورت کنید. همچنین، اگر با ماشین شخصی یا اتوبوس سفر می کنید، در طول سفر زمانی را به استراحت و راه رفتن اختصاص دهید تا خون در بدنتان جریان پیدا کند. اگر با هواپیما به سفر می روید، در مسیر پاهایتان را دراز کنید، مچ پای خود را بچرخانید و همانطور که در هواپیما به شما توصیه می شود، زانوهایتان را به سمت قفسه سینه خود بکشید، 15 ثانیه نگه دارید و سپس آزاد کنید؛ 10 بار این نرمش را انجام دهید.

علت درد حین راه رفتن

5. آب بنوشید

نوشیدن آب و هیدراته ماندن بدن از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به ویژه زمانی که در سفر هستید. هوای داخل هواپیما منجر به کم آبی بدن می شود. اگر پروازتان طولانی است و شما مجبورید برای مدت زیادی در هواپیما بنشینید، بهتر است بیشتر آب بنوشید تا خطر لخته شدن خون کاهش یابد.

6. زنان باردار بهتر است تحرک داشته باشند

تغییرات هورمونی ناشی از بارداری ممکن است باعث ایجاد لخته خون شود. بنابراین، برای بهبودی جریان خون و پیشگیری از این مشکل بهتر است تحرک داشته باشید. بهترین راه برای کمک به پیشگیری از لخته خون در زمان بارداری پیاده روی است.

7. در زمان خواب، پاهایتان را بالاتر از سطح بدنتان قرار دهید

7 الی 8 ساعت خواب شب برای سلامت بدن ضروری است. با این وجود، شما هیچ تحرکی در خواب ندارید و ممکن است در معرض خطر لخته شدن خون قرار داشته باشید. برای پیشگیری از این احتمال بهتر است در زمان خواب پاهایتان را بالاتر از سطح بدن خود قرار دهید تا خون راحت تر در بدنتان جریان پیدا کند.

8. علائم را جدی بگیرید

بهتر است مراقب علائمی که در متن به آن اشاره کرده ایم باشید. هر زمان که متوجه مشکلی شدید، فوراً به متخصص عروق خود اطلاع دهید.

عوارض لخته خون

چرا در زمان مشاهده ی علائم لخته خون بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید؟ زیرا لخته شدن خون می تواند بسیار خطرناک باشد. لخته های خونی که در سیاهرگ های عمقی تشکیل می شوند، ترومبوز ورید عمقی (DVT) نام دارند. DVT ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما در برخی افراد علائمی مثل تورم، درد و قرمزی پوست را ایجاد می کند. اگر هر کدام از علائم گفته شده را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. زیرا در صورت عدم پیگیری، ممکن است لخته خون از ناحیه مورد نظر جدا شده و به ریه های شما برسد. زمانی که لخته خون به ریه شما رسید (آمبولی ریه)، زندگی شما در خطر است.

چه کسانی در معرض تشکیل لخته خون قرار دارند؟

طبق گفته ی CDC (مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ها): «لخته شدن خون ممکن است در هر فردی اتفاق بیفتد؛ اما مواردی مثل جراحی، بستری شدن در بیمارستان، بارداری، سرطان و برخی از درمان های سرطان می تواند خطر ابتلا به این مشکل را افزایش دهد». همچنین، تحقیقات نشان داده است که داشتن سابقه ی خانوادگی لخته شدن خون از دیگر عوامل خطرزای این مشکل می باشد. بنابراین، اگر هر یک از عوامل خطرزایی که به آن اشاره کردیم را دارید؛ بهتر است در صورت مواجهه با علائم لخته خون کاملاً هوشیار باشید. این علائم عبارتند از: