توده ها و برجستگی هایی که در گردن به وجود می آیند معمولا شایع هستند و دلایل متعددی دارند. این توده ها ممکن است از پوست و یا بافت های زیر پوست ایجاد شوند. بیشتر توده های گردن، به ویژه آن هایی که در کودکان و بزرگسالان بروز می یابند، سرطانی نیستند. اما بیشتر افراد با دیدن این توده ها فورا به پزشک مراجعه می کنند و علت آن، ترس و نگرانی از بدخیم بودن توده می باشد. بهتر است بدانیم کدام توده در گردن خطرناک است؟
توده های گردن در بیشتر موارد، همان غدد لنفاوی متورم هستند. در گردن بیش از 100 غده لنفاوی وجود دارد. علت تورم غدد لنفاوی در واقع پاسخ بدن به عفونت یا التهاب می باشد و معمولا بعد از برطرف شدن عفونت، غده های لنفاوی به اندازه قبلی خود بر می گردند.
کدام توده در گردن خطرناک است؟
با مراجعه به پزشک و معاینه توده گردن، می توان بی خطر و یا خطرناک بودن آن را تشخیص داد. در صورتی که توده نرم باشد و یا خود به خود از بین برود، احتمال اینکه علت نگران کننده ای داشته باشد کمتر است. توده های قرمز و یا حساس به لمس، ممکن است به دلیل عفونت ایجاد شده و با مصرف آنتی بیوتیک برطرف شود. خطرناک ترین توده ها، توده هایی هستند که بسیار سفت بوده و طی مدت زمان کوتاهی بزرگ می شوند.
همه ی توده های مشکوک، باید توسط پزشک بررسی و معاینه شوند. در صورتی که توده به همراه علائم زیر بروز پیدا کند، باید فورا به پزشک مراجعه کرد. این علائم عبارت اند از:
- کاهش وزن
- گرفتگی و یا تغییر صدا به مدت بیشتر از سه هفته
- تعریق شبانه
- دشواری در بلع
- تنگی نفس و یا بروز مشکلاتی در تنفس
- بالا آوردن خون
- احساس خستگی مداوم
- بروز کبودی های بدون علت
علت ایجاد توده گردن چیست؟
توده هایی که در گردن ایجاد می شوند، می توانند از ساختارهای مختلفی به وجود آمده باشند که معمولاً عبارت اند از:
1. تورم غدد لنفاوی
شایع ترین علت به وجود آمدن توده گردن، تورم غدد لنفاوی به دنبال عفونت است. عفونت های زیادی می توانند منجر به تورم غدد لنفاوی شوند. از جمله:
- سرماخوردگی
- التهاب یا ورم لوزه
- عفونت قفسه سینه
- عفونت گوش
- عفونت لثه و آبسه دندان
- شپش سر
- عفونت های پوستی (مانند جوش های عفونی و دردناک)
- مونونوکلئوز عفونی (تب غده ای)
- آبله مرغان
- عفونت های تبخالی (هرپس)
- بیماری کاوازاکی
- HIV
غدد لنفاوی همچنین می توانند به دلیل التهاب متورم شوند. راش های پوستی مانند پسوریازیس یا اگزما نیز ممکن است منجر به تورم غدد لنفاوی شوند. بیماری سارکوئیدوز نیز می تواند غدد لنفاوی را تحت تاثیر قرار داده و باعث تورم و التهاب آن ها شود.
2_ سرطان
سرطان هایی که غدد لنفاوی را نیز درگیر میکنند، منجر به تورم شدیدتر این غده ها میشوند. سرطان هایی که می توانند باعث تورم غدد لنفاوی شوند عبارت اند از:
- سرطان خون (لوسمی)
- لنفوم
- گسترش (متاستاز) سرطان های دیگر مانند سرطان ریه یا سرطان معده
3_ مشکلات غدد بزاقی
غدد بزاقی مجرایی دارند که بزاق، از طریق آن به دهان می ریزد. گاهی اوقات این مجرا توسط سنگ های غدد بزاقی مسدود شده و غدد بزاقی متورم می گردند که این تورم، معمولاً هنگام غذا خوردن ایجاد شده و سپس بر طرف می شود. همچنین، عفونت غدد بزاقی به دلایلی مانند بیماری اوریون نیز ممکن است منجر به تورم گردن شود. در برخی موارد، سرطانی شدن غدد بزاقی نیز می تواند باعث بزرگ شدن این غدد شود.
4_ مشکلات غده تیروئید
توده گردن ممکن است ناشی از تورم غده تیروئید باشد که علت آن شامل موارد زیر است:
- گواتر
- پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم)
- توده های غیر سرطانی مانند گره های تیروئید، کیست ها و تومور های خوش خیم
- سرطان تیروئید
5_ مشکلات پوستی
بسیاری از توده ها و برآمدگی ها در گردن، می تواند به دلیل مشکلاتی در پوست گردن ایجاد شود. این مشکلات عبارت اند از:
- آکنه، جوش یا کاربونکل
- منگوله های پوستی (Skin tags)
- کیست سباسه
- آبسه
- تومورهای پوستی، مانند ملانوما یا کارسینوم (سرطان) سلول سنگفرشی
6_ ناهنجاری های رشد
برخی از توده هایی که در گردن به وجود می آیند، ممکن است یک توده مادرزادی باشند و یا به دنبال رشد غیر طبیعی ایجاد شوند. این توده ها ناشی از مشکلاتی همچون موارد زیر می باشند:
- کیست تیروگلوس
- کیست درموئید
- کیستیک هایگروما
- کیست برانکیال
- دنده اضافی (دنده گردنی)
7_ توده های ناشی از عروق خونی
در برخی موارد، توده گردن می تواند ناشی از شریان اصلی گردن یعنی شریان کاروتید باشد. گاهی اوقات این شریان بزرگ شده و توده ای به نام آنوریسم ایجاد می شود.
8_ تومورها
تومورها می توانند غیر سرطانی (خوش خیم) و یا سرطانی باشند. تومورهای خوش خیم عبارت اند از:
- توده های چربی (لیپوم)
- تومورهای خوش خیم بافت های نرم، اعصاب یا عروق خونی
برخی از توده های سرطانی پیش تر ذکر گردید. علاوه بر آن، توده های سرطانی دیگر ممکن است شامل تومورهای استخوانی (سارکوم) و یا تومورهای غضروفی (کندروسارکوم) باشد.
توده های گردن چکونه و توسط چه کسی درمان می شوند؟
نحوه درمان توده گردن، به علت بروز آن بستگی دارد. بنابراین، همه ی توده ها به یک روش درمان نمی شوند. توده هایی که به دلیل تورم غدد لنفاوی ایجاد می شوند، معمولا نیازی به درمان ندارند. زیرا پس از برطرف شدن شرایطی که منجر به تورم این غدد شده، توده ها نیز از بین می روند. اما در برخی موارد نیز، این مشکل باید تحت درمان قرار بگیرد. به عنوان مثال، عفونت گوش باید با مصرف آنتی بیوتیک و یا قطره گوش درمان شود تا تورم غدد لنفاوی نیز برطرف شود.
پس به طور کلی، برای برطرف شدن توده گردن، علت به وجود آمدن توده درمان می شود. با توجه به علت بروز توده گردن، پزشک متخصص لزوم درمان توده و یا روش درمان آن را مشخص می کند. برای مثال، کم کاری غده تیروئید با جایگزینی هورمون تیروئید یعنی تیروکسین، درمان شده و به دنبال آن، توده ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید نیز برطرف می شود.
سنگ های موجود در مجاری غدد بزاقی را می توان از طریق یک عمل جراحی کوچک خارج نموده و انسداد ایجاد شده را برطرف کرد. در نتیجه، توده تشکیل شده نیز از بین می رود. عفونت هایی مانند آبسه را نیز می توان با مصرف برخی از آنتی بیوتیک ها درمان کرد. برداشتن برخی از توده ها، مانند تومورهای پوستی یا لیپوم های بزرگ، ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشد. لیپوم های کوچک معمولا برای فرد مشکلاتی را ایجاد نکرده و لزوماً نیازی به برداشتن ندارند. برای درمان سرطان های مرتبط با خون مانند لنفوم و یا لوسمی نیز معمولا شیمی درمانی انجام می شود.