9 علت درد ساق پا

در زندگی روزمره، بیشترین فشار به قسمت های پایینی پاها وارد می شود اما این موضوع نباید سبب ایجاد درد در ساق پا گردد. مصرف برخی داروها می تواند برای درمان بیماری هایی مانند گرفتگی عروق پا، لخته شدن خون یا مشکلات اعصاب کمک کننده، باشد. اما انجام برخی از کارها در منزل، می تواند روند بهبودی را تسریع نماید. اما در ابتدا باید ببینم علائم ما نزدیک به کدام علت است؟

🔔 موراد زیر مشکلاتی است که با مراجعه به جراح عروق می توانید به درمان مناسب دست پیدا کرده و از ایجاد عوارض جلوگیری کنید.

1_ درد ساق پا و وجود لخته خون

غلیظ شدن خون در رگ ها، سبب به هم چسبیدن سلول های خونی و ایجاد لخته می گردد. این عارضه ترومبوز ورید عمقی (DVT) نامیده می شود. اکثر لخته های خونی، درون عروق عمقی موجود در ناحیه ساق پا یا ران تشکیل می گردند. فعالیت نکردن برای مدت طولانی، مانند پروازهای طولانی یا ماشین سواری، داشتن اضافه وزن و مصرف سیگار یا برخی داروهای خاص، احتمال بروز این عارضه را افزایش می دهند.

ممکن است لخته ایجاد شده، با حرکت از طریق خون، به یکی از شریان های ریوی برسد و سبب انسداد جریان خون در آن ناحیه گردد. این امر سبب بروز یک بیماری جدی، به نام آمبولی ریوی می شود.اگر به وجود لخته خونی در بدن خود شک دارید، فوراً به متخصص عروق یا اورژانس مراجعه کنید. مصرف برخی داروها، پوشیدن جوراب ساق بلند و کاهش وزن، از روش های موثر در جلوگیری از لخته شدن خون هستند.

آیا آمبولی پا خطرناک است؟

2_ درد ساق پا و سرطان

درد در ناحیه تومور شایع ترین علامت سرطان استخوان است. در ابتدا، ممکن است درد همیشه وجود نداشته باشد. ممکن است در شب یا هنگام استفاده از استخوان بدتر شود، بطور مثال حین راه رفتن. با گذشت زمان، درد می‌تواند ثابت‌ شود و یا با فعالیت بدتر شود.

گاهی اوقات یک تومور می تواند استخوان را تا حدی ضعیف کند که شکسته شود (شکستگی)، که می تواند باعث شروع ناگهانی درد شدید شود (شکستگی های زیر را ببینید).

3_ وجود واریس در ساق پا

شاید با این مورد از پیش آشنا بوده یا آن ها را در زیر پوست خود مشاهده کرده باشید. به نظر می رسد که رگ های واریسی، به شکل خطوطی پیچ خورده و به رنگ آبی تیره یا بنفش هستند که در اثر ضعیف بودن دریچه ها و دیواره های رگ ها ایجاد می شوند. این شرایط می تواند منجر به ایجاد دردی، مبهم، به ویژه پس از ایستادن گردد.

پوشیدن جوراب واریس می تواند به تسکین درد های واریسی کمک نماید؛ همچنین بهتر است که در طول روز، بیش از حد در موقعیت نشسته یا ایستاده باقی نمانید، و حالت بدنی خود را تغییر دهید. اگر درد های ناشی از واریس بیش از حد زیاد باشد، بهتر است در مورد سایر راهکارهای درمانی با پزشک مشورت کنید.

درمان قطعی واریس پا با 10 راهکار

4_ بیماری شریان محیطی در اندام تحتانی

این امر ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که عروق موجود در پاها، آسیب دیده و سفت شوند. با تنگ و مسدود شدن عروق، جریان خون مورد نیاز به پاها نمی رسد. این امر می تواند باعث سفت شدن ساق پا و احساس درد هنگام راه رفتن، بالا رفتن از پله ها یا انجام سایر حرکات ورزشی گردد، زیرا در این شرایط، ماهیچه ها نمی توانند خون کافی دریافت نمایند.

استراحت کردن به بهبود این نوع از درد ها کمک می کند. در صورتی که تنگی عروق شدید بوده یا رگ ها به کلی مسدود گردند، درد پاها می تواند حتی در زمان استراحت نیز ادامه یابد؛ در این حالت روند بهبود زخم به خوبی صورت نمی گیرد.

احتمال ابتلا به این بیماری در افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، افرادی که سیگار مصرف می کنند یا افرادی که دچار چاقی هستند، افزایش می یابد. با تغییر شیوه زندگی، می توان این مورد را برطرف نمود:

سایر راه های درمانی برای این عارضه، شامل مصرف داروهایی برای کنترل کلسترول، دیابت یا فشار خون بالا است. برخی از افراد، برای بهبود خون رسانی به ناحیه آسیب دیده، نیاز به جراحی دارند.

جراحی بای پس اندام تحتانی

🔔 منشا مشکلاتی که در ادامه بیان میکنیم، اعصاب است و ارتباطی با بیماری های عروقی ندارد.

5_ تنگی کانال نخاعی (stenosis) و سیاتیک

یکی از علل شایع تنگ شدن کانال نخاعی، آرتریت ستون فقرات است. گاهی اوقات، فتق دیسک به ریشه های عصبی مجاور فشار می آورد و منجر به ایجاد علائم سیاتیک می شود، مانند:

سوزش، درد انقباضی در هنگام ایستادن یا نشستن
بی حسی
مور مور شدن
خستگی
ضعف

درد ممکن است از ناحیه کمر و لگن شروع شود، و سپس تا درد ساق پا گسترش یابد. این درد با استراحت بهبود نمی یابد. درمان این شرایط، شامل استراحت چند روزه، همراه با مصرف داروهای ضد التهاب و ضد درد می باشد. سرما و گرما می توانند به بهبود برخی علائم کمک کنند. فیزیوتراپی و تمرینات کششی نیز اغلب در درمان این عارضه مفید هستند. سعی کنید تحرک خود را به مرور زمان افزایش دهید. در صورتی که این درد بهبود نیابد، ممکن است پزشک درمان یا جراحی دیگری را برای شما توصیه کند.

6_ نوروپاتی دیابتی

یکی از عوارض شایع بیماری دیابت است. سطح بالای قند خون است که می تواند به اعصاب آسیب برساند. این امر ممکن است سبب بروز درد در هر دو پا و بی حسی و کم حسی در ساق پا شود.

روش های آنژیوگرافی پای دیابتی

🔔 مشکلاتی که در ادامه بیان میکنیم مربوط به استخوان، مفاصل و ماهیچه ها است و ارتباطی با بیماری های عروقی ندارد.

7_ گرفتگی عضلات

این امر می تواند در هنگام خواب یا وسط روز اتفاق بیوفتد و دردی ناگهانی، انقباضی و شدید در ساق پا ایجاد کند که گاهی اوقات “charley horse” نامیده می شود. درد ناشی از گرفتگی عضلات، پس از وقوع به سرعت تشدید می گردد و زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه ها خسته یا کم آب باشند. اگر مستعد گرفتگی عضلات پا هستید، بهتر است آب بیشتری بنوشید.

انجام برخی حرکات کششی ملایم یا ماساژ دادن عضلاتی که دچار گرفتگی شده اند، ممکن است به بهبود درد کمک نماید. بهتر است این حرکات کششی مربوط به پا را کمی قبل از ورزش کردن نیز انجام دهید.

8_ شین اسپلینت

این درد درست در قسمت جلویی ساق پا ایجاد می شود. در این حالت، ایجاد التهاب ماهیچه در امتداد لبه استخوان ساق پا، سبب بروز درد در هنگام راه رفتن، دویدن یا پرش می گردد. فعالیت زیاد بر روی سطوح سخت می تواند منجر به بروز این عارضه شود؛ همچنین احتمال بروز شین اسپلینت در افرادی که کف پای صاف و یا پاهای پرانتزی دارند، بیشتر است.

استراحت و استفاده از یخ بر روی نواحی دردناک، به تسکین درد در این حالت کمک می کند. در صورت صلاح دید پزشک، مصرف داروهای ضد التهابی مانند:

آسپرین
ایبوپروفن
ناپروکسن

نیز می تواند در بهبود این عارضه مفید باشد؛ این دارو ها را می توان بدون نسخه خریداری کرد.

در صورتی که درد بهبود نیافته و ادامه دار باشد، بهتر است به پزشک مراجعه نمایید. از انجام فعالیت هایی که سبب بدتر شدن درد پا می شوند، خودداری کنید. هنگامی که درد پا اندکی تسکین یافت، می توانید حرکات کششی انجام دهید. هنگام پیاده روی و بیرون رفتن، از کفش های راحت و مناسب استفاده نمایید و در صورت امکان روی سطوح سخت ندوید.

9_ تاندونیت

یکی از اولین علائم هشدار دهنده برای التهاب تاندون آشیل، درد ساق پا در نزدیکی پشت پاشنه است. این امر، یک آسیب شایع بوده و باعث تورم، کشیدگی یا پارگی تاندون می شود. بالا رفتن از پله ها و انجام فعالیت های زیاد روی عضله ساق پا، سبب ایجاد این نوع از درد ها می گردد که ممکن است برای مدت طولانی نیز ادامه یابد.

استفاده از یخ بر روی موضع دردناک می تواند به تسکین درد کمک نماید؛ در صورت صلاح دید پزشک، می توانید از داروهای ضد التهابی نیز استفاده کنید. از انجام هر کاری که باعث ایجاد درد می شود، بپرهیزید. همچنین، انجام حرکات کششی و تقویت عضلات پا در هنگامی که درد کمتری دارید، می تواند موثر باشد.

وجود درد بسیار شدید در این حالت، می تواند نشان دهنده پارگی تاندون آشیل باشد. یکی دیگر از علائم احتمالی پارگی تاندون آشیل، اختلال در حرکت دادن رو به پایین انگشتان پا می باشد. در این حالت، پزشک ممکن است تزریق دارو به ناحیه ملتهب یا جراحی ترمیمی را توصیه نماید.

10_ شکستگی استخوان یا پیچ خوردگی

در صورت بروز پیچ خوردگی مچ پا، می توانید درمان RICE را امتحان کنید:

استراحت
یخ
اعمال فشار
بالا نگه داشتن پا

برای پیچ خوردگی های شدیدتر یا شکستگی استخوان، ابتدا باید بر موضع آسیب دیده یخ بگذارید و فوراً به پزشک مراجعه کنید. در این حالت ممکن است به گچ گرفتن یا آتل بستن و یا فیزیوتراپی نیاز داشته باشید. پروسه درمان در این شرایط کمی طولانی است، اما با گذشت زمان، دوباره می توانید به شکلی راحت راه بروید. همچنان که به تدریج قدرت خود را افزایش داده و وزن بدن را بر پای آسیب دیده می اندازید، به آرامی پیش بروید.

دکتر آرش توفیق جراح عروق