فشار خون بالا مشکلی رایج بوده که معمولا با مصرف دارو کنترل می شود. گروهی از افراد در اثر تنگی شریان کلیه، به فشار خون بالا و یا نارسایی کلیوی دچار می شوند. در برخی افراد که دارو پاسخگو نیست، آنژیوپلاستی معمولا پاسخ مناسبی می دهد. افرادی که آنژیوپلاستی شریان کلیه جهت درمان، برایشان در نظر گرفته میشود، معمولا دچار تنگی شدید (بیش از 75 درصد) شریان کلیوی بوده و مقاومت عروق کلیوی آن ها چندان زیاد نیست.
شریان کلیوی چیست؟
شریان های کلیوی خون را از قلب به کلیه ها می رسانند. این شریان ها به طور مستقیم از آئورت تغذیه کرده و تا به درون هر کلیه امتداد می یابند. شریان های کلیوی حجم زیادی از خون را جهت تصفیه شدن به کلیه ها می برند. قلب در هر دقیقه نزدیک به 5 لیتر خون را پمپاژ کرده و 1 تا 1.5 لیتر از این مقدار با گذشتن از کلیه ها تصفیه می شود.
تنگی شریان کلیوی چیست؟
به کاهش قطر این شریانهای کلیه، تنگی شریان کلیوی گفته می شود. تنگی شریان کلیوی با کاهش جریان خون رونده به کلیه ها می تواند سبب بروز نارسایی کلیوی و فشار خون بالا شود. در تنگی های دو طرفه نسبت به انواع یک طرفه، احتمال ابتلا به فشار خون بالا، بیشتر است. افت جریان خون رونده به کلیه ها به عملکرد این اندام ها آسیب رسانده و در برخی افراد سبب نارسایی کلیوی می شود.
تاکنون ارتباطی قابل پیش بینی بین نارسایی کلیوی و تنگی شریان کلیوی یافت نشده است. برخی بیماران با وجود ابتلا به تنگی دو طرفه بسیار شدید، دارای عملکرد کلیوی طبیعی هستند. اغلب موارد نارسایی کلیوی با دیابت، فشار خون بالا، اسکلروز گلومرولی، نفروپاتی ناشی از مواد حاجب، مسمومیت دارویی و عوامل دیگر ارتباط دارند.
عواملی که در تنگ شدن شریان کلیوی نقش دارند.
- سطح بالای کلسترول خون
- فشار خون بالا
- سن
- مصرف سیگار
- دیابت
شیوع تنگی شریان کلیوی چقدر است؟
تنگی شریان کلیوی در افراد با سن بیش از 50 سال، شیوع بیشتری دارد. طبق مطالعات، تنگی های بیش از 50 درصد، در 18 درصد افراد 65 تا 75 ساله و 42 درصد افراد بالای 75 سال وجود دارند. علت این پدیده می تواند شیوع بیشتر تصلب شرایین در این گروه سنی باشد.
تنگی شریان کلیوی در بیماران جوان تر معمولا به دلیل دیسپلازی فیبری عضلانی بوده و در زنان نسبت به مردان شیوع بالاتری دارد. تنگی شریان کلیوی، عامل بروز نزدیک به 1 درصد موارد خفیف تا متوسط و 10 درصد موارد شدید یا مقاوم به درمان فشار خون بالا به شمار می رود.
علائم تنگی شریان کلیوی چیست؟
به طور کلی، تنگی شریان کلیوی با هیچ علامت ویژه یا آشکاری همراه نیست. علائم مشکوک ابتلا به تنگی شریان کلیوی شامل موارد زیر هستند:
- پاسخ نامناسب فشار خون بالا به درمان
- فشار خون بالایی که قبل از 30 سالگی یا پس از 50 سالگی بروز می دهد
- توجه به کوچک تر بودن یک کلیه نسبت به دیگری در آزمایش های تصویر برداری
عوارض تنگی شریان کلیوی
هنگامی که حجم خون در گردش در اثر مواردی همچون کم آبی یا خونریزی کاهش می یابد، جریان خون رونده به کلیه ها نیز کمتر می شود. پاسخ طبیعی کاهش جریان خون رونده به کلیه ها، یک زنجیره هورمونی پیچیده است که سیستم رنین – آنژیوتانسین – آلدوسترون نام دارد. این سیستم هورمونی به عنوان یک واکنش دفاعی در برابر افت فشار یا حجم خون در حال گردش فعال می شود.
هنگامی که جریان خون موجود در شریان های کلیوی کاهش می یابد، کلیه افت گردش خون را احساس کرده و با تولید بیشتر هورمون آنژیوتانسین2 سبب تنگی عروق خونی کلیه می شود. این تغییرات، مقدار هورمون آلدوسترون را در خون افزایش داده و با حفظ نمک در بدن، فشار خون حفظ و حجم خون احیا می شود.
این زنجیره هورمونی در صورتی که در پاسخ به تنگی شریان های کلیوی باشد، می تواند آسیب رسان و غیر طبیعی شود. در این وضعیت، کلیه ها به دلیل تنگی شریان کلیوی، به اشتباه افت حجم یا فشار خون را متصور شده و با فعال کردن زنجیره هورمونی، فشار خون کلیوی را به گونه خطرناکی افزایش می دهند.
چه کسانی باید از نظر ابتلا به تنگی شریان کلیوی غربالگری شوند؟
در بیمارانی که به نارسایی کلیوی بدون علت، یا فشار خون بالای مقاوم به دارو مبتلا می شوند، احتمال ابتلا به تنگی شریان کلیوی بررسی می شود. تنگی شریان کلیوی می تواند در هنگام حضور یک یا بیش از یک مورد از موارد زیر تشخیص داده شود:
- عدم کاهش فشار خون بالا با مصرف دارو های متداول
- سمع صدای بروت به همراه فشار خون بالا (بروت، نوعی صدای غیر طبیعی است که با استفاده از گوشی پزشکی )در ناحیه شکم شنیده می شود.
- ابتلا به انواع متوسط تا شدید فشار خون بالا در سنین قبل از 30 یا پس از 50 سال
- ابتلا به انواع متوسط تا شدید فشار خون بالا در افراد مبتلا به تصلب شرایین در دیگر نواحی بدن (دارای سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی)
- دشوار شدن کنترل فشار خون نسبت به گذشته
- بد تر شدن عملکرد کلیوی پس از شروع مصرف برخی دارو های فشار خون
مرتضی
یکشنبه ۴ مهر ۰( 3 سال پیش)
تعداد بازدید: 245
مشاهده پرسش
