اندارترکتومی کاروتید روشی برای درمان بیماری شریان کاروتید می باشد. این بیماری زمانی که رسوبات چربی و مومی در یکی از شریان های کاروتید جمع می شوند، رخ می دهد. شریان های کاروتید، عروق خونی در اطراف گردن هستند.
این تجمع پلاک ها (آترواسکلروز) ممکن است جریان خون به مغز را محدود کنند. برداشتن پلاکی که باعث تنگی عروق شده است، می تواند جریان خون در شریان کاروتید را بهبود بخشد و خطر سکته مغزی را کاهش دهد.
اندارترکتومی کاروتید چگونه انجام می شود؟
اندارتركتومي كاروتيد در بيمارستان انجام مي شود. در حین جراحی شما تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرید و احساس درد نمی کنید. اما گاهی ممکن است جراح تصمیم بگیرد که از بی حسی موضعی در قسمتی از بدن را که روی آن کار می کند استفاده کند تا بتواند واکنش مغز به کاهش جریان خون را در حین جراحی بررسی کند.
همچنین به شما داروهای آرامبخش در حین جراحی داده می شود. علائم حیاتی شما در حین جراحی کنترل می شود. شما باید به پشت روی میز جراحی دراز بکشید و سرتان را به یک طرف برگردانید. جراح یک برش بر روی گردن شما ایجاد می کند تا به قسمت مسدود شده شریان کاروتید برسد.
جراح شریان آسیب دیده را می برد و پلاک را از طریق این برش خارج می کند. ممکن است جراح یک لوله انعطاف پذیر موقتی وارد شریان کند تا با برداشتن پلاک، خون در اطراف ناحیه مسدود شده جریان یابد. پس از برداشتن پلاک از شریان، جراح برش ها را با بخیه می بندد.
مراقبت های بعد از اندارترکتومی کاروتید
پس از جراحی، یک تا دو روز در بیمارستان باید بستری بمانید. ممکن است برای چند روز درد در ناحیه گردن داشته باشد و بلعیدن برای شما دشوار باشد. پزشک ممکن است برای جلوگیری از لخته شدن خون برای شما دارو تجویز کند.
جراحی اندارتركتومي کاروتید درصورتی که توسط جراحان باتجربه انجام شود، کاملاً ایمن می باشد. با این حال، ممکن است عوارض جدی مانند لخته شدن خون، سکته مغزی یا مرگ رخ دهد. مصرف داروهای ضد لخته قبل و بعد از جراحی می تواند این خطر را کاهش دهد.
عوارض دیگر آن ممکن است شامل واکنش به داروهای بیهوشی، آسیب عصبی کوتاه مدت باشد که باعث بی حسی موقتی در صورت یا زبان می شود، خونریزی، عفونت، فشار خون بالا، حمله قلبی و تشنج باشد.
خطر ابتلا به عوارض در زنان، افراد مسن و افراد با بیماری های زمینه ای مانند بیماری مزمن کلیوی یا دیابت و دیگر بیماری های جدی بیشتر است.
چه زمانی به اندارترکتومی کاروتید نیاز است؟
پزشکان در صورت وجود تنگی شدید در شریان کاروتید، ممکن است اندارترکتومی کاروتید را توصیه کنند. عوامل دیگری به غیر از درجه انسداد شریان نیز باید در نظر گرفته شود. ممکن است شما علائمی داشته باشید یا نداشته باشید. در هر صورت پزشک شرایط شما را ارزیابی می کند و تعیین می کند که آیا شما کاندید اندارترکتومی کاروتید هستید یا خیر.
اگر اندارترکتومی کاروتید بهترین گزینه برای شما نباشد، ممکن است به جای آن روشی به نام آنژیوپلاستی کاروتید و استنت گذاری برایتان پیشنهاد شود. در این روش، پزشک یک لوله توخالی بلند (کاتتر) را با یک بالون کوچک از طریق رگ خونی در گردن، به شریان باریک شده می فرستد. سپس بالون باد می شود تا شریان گشاد شود. سپس یک لوله فلزی (استنت) اغلب برای کاهش احتمال تنگی مجدد شریان در آن ناحیه قرار داده می شود.
عمل جراحی تومور کاروتید بادی
دوره نقاهت پس از جراحی شریان کاروتید
جراحی شریان کاروتید معمولا برای برطرف کردن انسداد شریان انجام می شود. پس از برطرف شدن انسداد، جریان خون مناسب در مغز بازیابی می شود. جراحی چند ساعت طول می کشد، اما زمان بهبودی بر اساس اهداف فردی، میزان سلامتی و سبک زندگی افراد متفاوت است.
اما معمولا اکثر افراد طی سه تا چهار هفته پس از جراحی می توانند به فعالیت های عادی خود بازگردند. در طی چند هفته اول بهبودی، باید برخی موارد را به خاطر بسپارید که عبارتند از:
- ممکن است حدود دو هفته احساس درد در ناحیه گردن داشته باشید.
- ممکن است در تهیه غذا، کارهای خانه و خرید به کمک نیاز داشته باشید.
- تا زمان بهبودی ناحیه ی برش، رانندگی نکنید.
- ممکن است بی حسی در ناحیه فک و نزدیک لاله گوش خود را تجربه کنید. در اکثر افراد جای برش، طی 6 تا 12 ماه از بین می رود.
خطرات اندارترکتومی کاروتید
- سکته مغزی
- حمله قلبی
- جمع شدن خون در بافت اطراف محل برش که باعث تورم می شود
- مشکلات عصبی در عملکردهای خاص چشم، بینی، زبان یا گوش.
- خونریزی در مغز (خونریزی داخل مغزی)
- تشنج (غیر معمول)
عوارض جانبی جراحی اندارترکتومی کاروتید
در طول دوره نقاهت، ممکن است علائم متفاوتی ایجاد شود که شما نسبت به آن ها احساس طبیعی یا خوبی نداشته باشد. اگر موارد زیر را تجربه کردید به پزشک مراجعه کنید:
- سردرد، گیجی، بی حسی یا ضعف در هر قسمت از بدن
- مشكلاتي در بينايي، مشكلات گفتاري، يا مشكل در فهميدن صحبت هاي ديگران
- مشکل در بلعیدن
- درد قفسه سینه، سرگیجه یا تنگی نفس که با استراحت برطرف نمی شود
- سرفه کردن خونی یا با خلط زرد یا سبز
- لرز یا تب بیش از 101 درجه فارنهایت (38.3 درجه سانتیگراد) یا تبی که حتی پس از مصرف استامینوفن نیز ادامه دارد
- قرمزی یا درد ناحیه برش، یا خروج ترشحات زرد یا سبز از محل برش
- تورم در پاها
اگرچه جراحی شریان کاروتید یک روش جراحی ثابت شده با موفقیت بالا می باشد، اما علت ایجاد انسداد شریان ها را درمان نمی کند. برای جلوگیری از تنگ شدن مجدد عروق، ممکن است لازم باشد دارو مصرف کنید، رژیم غذایی خود را تنظیم کنید، یک برنامه ورزشی را شروع کنید و تغییرات دیگری در شیوه زندگی خود مانند ترک سیگار ایجاد کنید.