آئورت، رگ خونی اصلی می باشد که خون را از قلب به بدن منتقل می کند. شکل این رگ شبیه به عصا با دسته ی خمیده می باشد. آنوریسم آئورت صعودی یک برآمدگی و ضعف غیرطبیعی در آئورت در نقطه ی پیش از خمیدگی می باشد.
اگر آنوریسم آئورت پاره شود، می تواند باعث خونریزی شود که خطر مرگ را به همراه دارد. آنوریسمی که در معرض پارگی قرار دارد، نیاز به عمل جراحی ترمیمی دارد. بسته به علت، اندازه و میزان رشد آنوریسم آئورت توراسیک، درمان می تواند از مراقبت تا عمل جراحی اورژانسی متفاوت باشد.به طور ایده آل، عمل جراحی باید در صورت لزوم برنامه ریزی شود.
علائم آنوریسم آئورت صعودی
برخی از آنوریسم های آئورت صعودی هرگز پاره نمی شوند و یا منجر به علائم قابل توجهی نمی شوند. این مشکل، اغلب به طور تصادفی در زمانی کشف می شود که اشعه ایکس قفسه سینه یا هر تصویربرداری دیگری، برجستگی در آئورت را نشان می دهد.
اگر علائم موجود باشند، شامل موارد زیر می شوند:
- درد یا حساسیت خسته کننده در قفسه سینه
- سرفه یا گرفتگی صدا
- تنگی نفس
- درد در پشت، فک یا گردن
- اگر آئورت پاره شود، دردی عمیق و ناگهانی در قفسه سینه احساس می شود که تا پشت و بین هر دو شانه ادامه می یابد.
ضرورت درمان آنوریسم آئورت صعودی
اگر آنوریسم آئورت بزرگ و یا در حال رشد باشد، در اسرع وقت نیاز به عمل جراحی ترمیمی دارد. در برخی موارد، می تواند عمل جراحی را به تعویق انداخت.
عوارض جراحی آنوریسم آئورت صعودی
ترمیم آنوریسم آئورت، عمل جراحی بزرگی ست که نیاز به بیهوشی دارد. این جراحی، برای مغز و قلبی خطراتی را به همراه دارد. جراحی بزرگ معمولا خطر لخته شدن خون در رگ های بزرگ پاهای فرد بیمار را در طول عمل جراحی یا پس از آن در پی دارد.
دیگر خطرات عمل جراحی ترمیم آنوریسم آئورت عبارتند از:
- خونریزی
- عفونت
- تورم
- مشکلاتی قلبی
- سکته
- عفونت ریه
- نارسایی تنفسی
- نارسایی کلیه
- ریتم قلب نامنظم
ممکن است براساس شرایط پزشکی خاص خطرات دیگری را داشته باشید. در مورد هرگونه دغدغه و نگرانی پیش از عمل باید با پزشک متخصص صحبت کنید.
آمادگی برای عمل جراحی ترمیم آنوریسم آئورت صعودی
توصیه های لازم برای آماده شدن جهت عمل جراحی شامل موارد زیر می باشد:
- پزشک شما رویکرد عمل را توضیح خواهد داد و هر سؤالی که دارید از او بپرسید.
- از شما خواسته می شود که رضایت نامه برای انجام این عمل را امضا کنید. فرم را با دقت بخوانید و هر نکته ای که برای شما واضح نیست را بپرسید.
- تیم جراحی شما بررسی پزشکی کاملی را انجام می دهند. این بررسی می تواند شامل معاینه فیزیکی و تاریخچه ی پزشکی کامل شما، اشعه ی ایکس ویژه، اسکن های توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)، آزمایش خون و رویکردهایی برای بررسی سلامت ریه ها و قلب شما باشد. پزشک متخصص شما همچنین می تواند اکو از قلب شما را تهیه کند.
- اگر شما باردار هستید و فکر می کنید ممکن است باردار باشید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر شما به دارو، لاتکس، ید، نوارو یا مواد بیهوشی (موضعی یا کلی ) حساسیت خاصی دارید به پزشک خود اطلاع دهید.
از پزشک خود سؤال کنید پیش از عمل جراحی چه کارهایی انجام دهید. در پایین، فهرستی از مراحل معمول که ممکن است از شما خواسته شود آمده است:
- با پزشک خود درباره ی داروهایی که مصرف می کنید صحبت کنید، داروهایی از قبیل رقیق کننده ی خون، داروهای گیاهی و داروهای بدون نسخه. این امکان وجود دارد که قبل از جراحی از شما خواسته شود که مصرف داروهای خاصی را قطع کنید.
- اگر هنوز سیگار می کشید، از پزشک خود بخواهید، چه مدت زمانی پیش از عمل جراحی نیاز به قطع سیگار وجود دارد. سیگار کشیدن خطر لخته شدن خون و نیز مشکلات تنفسی را به همراه دارد.
- از خوردن و آشامیدن قبل از جراحی، معمولا پس از نیمه شب در شب قبل خودداری کنید.
مراحل جراحی ترمیم آنوریسم آئورت صعودی
عمل جراحی ممکن است 5 ساعت یا بیشتر طول بکشد. شما ممکن است در طول زندگی خود به چندین عمل جراحی ترمیم نیاز داشته باشیم. این امر بستگی به سلامت دریچه آئورت و سرخرگ های قلب دارد.
- برای این که در طول جراحی راحت باشید و بخوابید، بیهوشی کامل خواهید داشت.
- جراح شما برشی بر روی قفسه سینه ی شما و پایین آن از طریق دیواره قفسه سینه ایجاد خواهد کرد تا به قلب و آئورت دسترسی پیدا کند.
- در طول جراحی، وسیله ای که دستگاه قلب-ریه نامیده می شود، کار قلب شما را انجام خواهد داد جراح، ناحیه ضعیف برآمده شده را از میان بر می دارد و یک وسیله مصنوعی را که پیوند نامیده می شود را جایگزین می کند.
- اگر دریچه آئورت سالم نباشد، جراح ممکن است آن را با یک دریچه مصنوعی جایگزین کند.
- پس از این که جراح تمام ترمیم ها را انجام داد، جریان طبیعی خون از طریق قلب شما صورت می گیرد و آئورت دوباره شروع به کار می کند. سپس ، جراح برش ایجاد شده در قفسه سینه را خواهد بست.
- ممکن است به شما سیم های ضربان ساز و نیز لوله های تخلیه برای تخلیه خون ، به طور موقت از طریق پوست متصل شده باشد.
- سپس برای مراقبت های ویژه، شما را به اتاق ریکاوری و یا ICU خواهند برد.
با پزشک خود درباره ی فرآیند جراحی خود صحبت کنید.
مراقبت های پس از جراحی ترمیم آنوریسم آئورت صعودی
ممکن است لازم باشد که به مدت 10 روز یا بیشتر پس از عمل جراحی در بیمارستان بستری باشید. برای چند روز اول، شما در بخش مراقبت های ویژه (ICU) خواهید بود. شما از طریق لوله ها تغذیه خواهید کرد که این لوله ها به تنفس شما کمک می کنند و نیز مایعات را از بدن شما تخلیه می کنند.
به محض بهبودی، پزشک شما به تدریج لوله ها را خارج می کند. در طول این مدت، کادر پزشکی، برای ترمیم برش و شروع به راه رفتن به شما کمک خواهند کرد. پزشک، برای کنترل درد و حالت تهوع برای شما دارو تجویز خواهد کرد.
زمانی که وضعیت جسمانی شما به اندازه کافی برای رفتن به خانه مساعد بود، نیاز به دنبال کردن دستورالعمل های داروها، کنترل درد، رژیم غذایی، فعالیت و مراقبت از زخم خواهید داشت. حتماً تمام دستورالعمل ها را دنبال می کنید و داروهای تجویز شده را به موقع مصرف می کنید.
پزشک شما دستورالعمل های دیگری درباره ی آنچه که پس از عمل باید انجام دهید ، ارائه خواهد کرد. در اینجا یک فهرست معمول آورده شده است:
- تا زمانی که دستورالعمل دیگری ارائه نشود، از بلندکردن اجسام سنگین خودداری کنید.
- تا زمانی که جراح شما اجازه نداده نباید رانندگی کنید. از کسی بخواهید تا شما را از بیمارستان به خانه ببرد.
- به تدریج فعالیت های عادی خود را از سر بگیرید (این فرآیند ممکن است چندین هفته طول بکشد).
- از پزشک خود سوال کنید چه زمانی می توانید حمام، رانندگی، کار و فعالیت جنسی خود را از سر بگیرید.
- وقتی که پزشک شما تأیید کرد، به طور منظم پیاده روی کنید. این زمان را 30 دقیقه ، 5 بار در هفته در نظر بگیرید.
- زخمهای خود را برای هر گونه تورم، قرمزی، خونریزی یا تخلیه بررسی کنید.
- هرگونه افزایش درد، تب، درد قفسه سینه، تنگی نفس، افزایش تورم یا ریتم قلب نامنظم و سریع را با پزشک خود در میان بگذارید.
- رژیم غذایی سالمی برای قلب خود داشته باشید و یک وزن سالم را حفظ کنید. از خوردن غذاهایی که نمک و چربی بالایی دارند خودداری کنید.
- فشار خون خود را تحت کنترل داشته باشید. فشار خون بالا، باعث ایجاد فشار بر روی محل های برش و قلب خواهد شد.
- سیگار نکشید و از دخانیات استفاده نکنید.
دکتر آرش توفیق
جراح عروق و متخصص واریس پا