تشکیل لخته خون در همه افراد، با هر سن، نژاد و جنسیتی ممکن است اتفاق بیفتد. اما قطعا شناخت عوامل خطر تشکیل لخته های خون، یکی از عوامل مهم برای جلوگیری از آن می باشد.
مهم ترین عوامل خطر برای ایجاد لخته های خون عبارت اند از:
- بیماری های طولانی مدت، مانند بیماری های قلبی، بیماری های ریوی و دیابت
- سن 55 سال یا بیشتر
- سیگار کشیدن
- نشستن طولانی مدت، به خصوص در حالت پا روی پا انداختن
- استراحت در بستر و یا استفاده از ویلچر به مدت طولانی
- اضافه وزن
- داشتن سابقه خانوادگی تشکیل لخته خون
- استفاده از هورمون درمانی، که شامل استروژن است
- بارداری، به خصوص 6 هفته بعد از تولد نوزاد
- استفاده از داروهای جلوگیری از بارداری که حاوی استروژن هستند
- سرطان و درمان سرطان
- عمل جراحی تعویض مفصل ران یا زانو
- آسیب به وریدها که ممکن است در اثر شکستگی استخوان و یا آسیب شدید عضلانی ایجاد شود
- آسیب های شدید، مانند تصادفات رانندگی و...
- عمل جراحی، به خصوص در حفره لگنی، شکم، استخوان لگن و زانو
- بستری شدن در بیمارستان به دلیل بیماری، عمل جراحی و...
تشکیل لخته خون در زنان
زنان ممکن است در چندین مرحله مهم از زندگی خود، از جمله در زمان جلوگیری از بارداری، بارداری، زایمان و همچنین درمان علائم ناشی از یائسگی، دچار لخته های خون شوند. به همین دلیل، اطلاع از خطرات تشکیل لخته خون، عوامل خطر و علائم آن، در زنان اهمیت بسیار زیادی دارد.
علائم لختگی خون
لخته شدن خون چندین علامت مهم دارد. از جمله:
- تورم
- گرم بودن پوست
- قرمز شدن و یا تغییر رنگ پوست
- احساس درد یا حساسیت پوست به لمس و فشار که ناشی از آسیب نیست
- بروز علائم تشکیل لخته خون در پاها یا دست (ترومبوز ورید عمقی یا DVT)
ترومبوز ورید عمقی (DVT) چگونه تشخیص داده می شود؟
علائمی که به تشخیص ترومبوز ورید عمقی کمک می کنند عبارتند از:
- تنفس دشوار
- درد قفسه سینه که با نفس عمیق یا دراز کشیدن بدتر می شود
- داشتن علائم آمبولی ریه یا PE
- سرفه کردن یا سرفه خونی
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
پیشگیری از ایجاد لخته خون
تشکیل لخته خون قابل پیشگیری است و به راحتی درمان می شود. با یادگیری برخی از راهکارها، می توانید خطر تشکیل لخته های خونی خطرناک را کاهش داده و از آن جلوگیری کنید:
- عوامل خطر تشکیل لخته های خون را بشناسید.
- اگر به مدت طولانی نشسته اید، و یا به مدت طولانی با هواپیما، قطار یا ماشین سفر می کنید، باید کمی تحرک داشته باشید. بایستید، راه بروید و هر دو تا سه ساعت پاهایتان را دراز کنید.
- وزن مناسب خود را حفظ کنید.
- سیگار نکشید و یا سیگار کشیدن را ترک کنید.
- در مورد درمان و پیشگیری از لخته شدن خون بیاموزید.
درمان لخته شدن خون در بدن
برای پیشگیری و درمان لخته های خون، اصولا از داروهای ضد انعقاد یا داروهای رقیق کننده خون استفاده می شود. این داروها در واقع خون را “رقیق” نمی کنند، بلکه از تشکیل لخته های خونی جدید و یا بزرگتر شدن لخته های موجود، جلوگیری می کنند.