اغلب اوقات، بیماران پیش از عکسبرداری از گردن به هر دلیلی، حتی از وجود گره های تیروئیدی بی خبر هستند. این گره های “پنهان” و بدون علامت، تقریبا همیشه خوش خیم هستند و اغلب بدون درمان باقی می مانند. گرچه، معمولاً چکاپ های منظم و تشخیص های اولیه به منظور رد کردن بدخیم بودن این گره ها انجام می شوند.
بنابراین، اگر شما مشکوک به داشتن توده در تیروئید یا ناحیه گردن هستید، توصیه می شود با یک پزشک متخصص صحبت کنید. گاهی اوقات، گره ها موجب بروز علائمی همچون فشار بر نای یا گلو می شوند و یا موجب پرکاری تیروئید می شوند که نیاز به درمان دارد.
درمان های غیر جراحی گره های تیروئید
گره های تیروئید، بسیار رایج هستند و اغلب خوش خیم می باشند. بنابراین، گزینه های درمانی غیر از جراحی تیروئیدوکتومی و لوبکتومی تیروئید، برای بسیاری از بیماران مبتلا به گره های خوش خیم علامت دار، مؤثر می باشند.
روش های بسیاری همچون تکنولوژی های ابلیشن حرارتی، مانند ابلیشن (کندوسوز) رادیوفرکانسی توسعه یافته اند. تکنیک های ابلیتیو (سوزاندن) اتانول نشان داده اند که در درمان کیست های تیروئیدی خوش خیم و حتی در درمان متاستازهای گره ای از سرطان پاپیلاری تیروئید، مؤثر می باشند. ابلیشن رادیوفرکانسی (RFA) روشی کم تهاجمی می باشد که با هدایت امواج فراصوت، یک سوزن مخصوص، پروب RFA، درون بافت مورد هدف قرار می گیرد.
پروب ابلیشن رادیوفرکانسی (RFA)، با استفاده از حرارت در اطراف نوک پروب، جریان متناوبی را به بافت می رساند. گرمایش انتخابی نوک پروب، گره تیروئیدی را می سوزاند. بافت تیروئیدی سوزانده شده، در طول چند ماه ، توسط سیستم ایمنی بدن پس زده می شود و منجر به کوچک شدن تدریجی گره می شود. درمان RFA نسبتاً بدون درد می باشد و تحت بیحسی موضعی، به صورت سرپایی انجام می شود. این روش درمانی معمولاً 60-15 دقیقه زمان می برد. RFA تا حد زیادی برای گره های خوش خیم مؤثر است و از به خطر افتادن عملکرد تیروئید جلوگیری می کند و باعث می شود دوره ی بهبودی جراجی تیروئید طولانی تر شود.
انواع درمان های غیر جراحی گره های تیروئید
انواع گسترده ای از درمانی های غیر جراحی گره های تیروئید وجود دارند و انتخاب روش بستگی به مشخصه های بالینی توده و نیز اولویت های بیمار دارد. اغلب به جراحی تیروئید با روش برداشت، نیازی نیست و این روش می تواند با روش های درمانی کم تهاجمی تر و ملایم تر جایگزین شود.
دارو درمانی
دوزهای دارویی مهارکننده ی هورمون تیروئید لووتیروکسین، هنوز بسیار رایج می باشند. گرچه، پژوهش ها و مشاهدات اخیر، شک و تردید را در مورد اثربخشی این روش درمانی افزایش داده است. عوارض جانبی قابل توجهی، به ویژه در زنان یائسه و بیماران مسن نشان داده شده است. در نتیجه، بخش های بزرگتر جامعه ی پزشکی، این روش درمانی را دیگر توصیه نمی کنند.
درمان با ید رادیواکتیو (رادیو یدین)
برای انجام رادیویدین درمانی، بیمار یک دوز رادیواکتیو یدین را قورت می دهد که سپس به تیروئید انتقال داده می شود. این روش درمانی، اغلب در موارد گره های گرم و پرکار توصیه می شود، چرا که بافت های فعالتر، به مواد رادیواکتیو بیشتری برای ازبین رفتن نیاز دارند. پژوهش ها، نتایج مؤثری را در رابطه با این روش درمانی نشان داده اند. گرچه، زنان باردار یا شیرده، به علت عوارض جانبی بالقوه و خطرات پیشرفت سرطان یا کم کاری تیروئید (به این دلیل که بخش زیادی از بافت تیروئید از بین می رود) برای انجام این درمان مجاز نیستند. در سالهای اخیر، دغدغه ها و بحث های زیادی در میان متخصصان در مورد عوارض جانبی منفی درمان رادیو یدین وجود داشته است.
در دهه گذشته، پژوهش ها بر روی توسعه ی روش های جایگزین روش های سنتی تمرکز کرده اند. درمان غیر جراحی گره های تیروئید کم تهاجمی مختلفی توسعه یافته اند، و به جای برداشتن گره های تیروئیدی، آنها را می سوزانند. مشخص شده است که تزریق اتانول از راه پوست، برای گره های کیستی، مؤثر می باشد، گرچه، کاربرد آن در گره های جامد، به علت نفوذ اتانول به بافت های اطراف گره محدود می باشد. خطرناکترین عوارض جانبی شامل فلج عصبی عود کننده، سندرم هونر یا هماتوم گردن می باشد. روش های حرارتی نوآورانه، همچون لیزر، رادیوفرکانسی یا ابلیشن میکروویو، به میزان قابل توجهی اندازه گره های تیروئید را کاهش می دهند. با این حال، تمام این روش های درمانی ایمن هستند، و عوارض جانبی موقتی همچون، درد، خونریزی، تشکیل هماتوم، پارگی گره، تب، سوزش پوست، اختلال در حرکت طناب صوتی مشاهده می شوند. برخی از این عوارض به قراردادن سوزن و انتقال حرارت به بافت های مجاور مرتبط می باشد.
روش های کم تهاجمی
اکو درمانی، تنها گزینه ی درمانی غیرتهاجمی در کنار درمان سؤال برانگیز دارو می باشد.
اکوتراپی، گره های تیروئیدی خوش خیم را با امواج فراصوت درمان می کند. هر پرتو مجزا، از پوست بیمار و بافت اطراف گره تیروئیدی با یک سطح انرژی کم عبور می کند. فقط در نقطه ی کانونی که امواج فراصوت به هم می رسند، اثر درمانی اکوتراپی انجام می شود.
از اینرو، فقط گره تیروئیدی درمان می شود و از بافت مجاور حفاظت می شود. پژوهش ها نشان داده اند که اکوتراپی اثربخشی بالایی دارد و یک روش درمانی ایمن می باشد.
چگونه بهترین درمان غیر جراحی را انتخاب کنید؟
درمانی که برای شما بهترین گزینه است، بسته به نوع گره تیروئیدی شما و نتایج معاینه شما دارد. بنابراین، مشاوره فردی با یک پزشک متخصص به منظور پیداکردن بهترین درمان برای شما، از اهمیت بالایی برخوردار است. اولویت شخصی شما نیز بسیار مهم است و شما باید در این مورد با پزشک خود صحبت کنید.
دکتر ارش توفیق فوق تخصص جراحی عروق