آنوریسم آئورت شکمی به ناحیه ای ضعیف و برآمده در قسمت تحتانی آئورت (اصلی ترین سرخرگی که به بدن خون رسانی می کند) گفته می شود. آئورت بزرگترین رگ خونی در بدن است، بنابراین پارگی آنوریسم آئورت شکمی می تواند باعث خونریزی تهدید کننده زندگی شود، برای درمان آنوریسم، برخی از پزشکان از جراحی آئورت شکمی به روش باز استفاده می کنند، اما دکتر توفیق فوق تخصص جراحی عروق، برای درمان این مشکل تنها با استفاده از برشی 3 تا 5 سانتی به درمان آنوریسم آئورت شکمی می پردازد.
ضرورت درمان آنوریسم آئورت شکمی
دلایل زیادی برای درمان آنوریسم آئورت شکمی وجود دارد اما دلایل زیر را میتوان جزو مهمترین دلایل درمان آنوریسم آئورت شکمی قرار داد:
- از بین بردن خطر پارگی
- از بین بردن علائم آزاردهنده
- بهبودی سیستم جریان خون
- مواردی که آنوریسم شما در آن اندازه ای بیش از 5 سانتی متر داشته باشد.
- مواردی که در آن آنوریسم با سرعت بالا (نیم سانتی متر در سال) رشد کند.
- مواردی که خطر پارگی آنوریسم، بیشتر از خطر جراحی باشد.
- موارد اورژانسی که آنوریسم دچار خونریزی شده است.
علائم آنوریسم آئورت شکمی
آنوریسم آئورت شکمی معمولاً علائم واضحی ندارد و معمولاً در زمان عکس برداری هایی که به منظور دیگری انجام می شوند، به طور تصادفی تشخیص داده می شود. برخی از بیماران مبتلا به آنوریسم آئورت شکمی دچار این علائم می شوند:
- احساس نبض در شکم (مانند ضربان قلب)
- شکم دردهای همیشگی
- کمردرد های همیشگی
در مواردی که پارگی آنوریسم آئورت شکمی صورت گرفته باشد، احتمال بروز علائم زیر وجود دارد:
- درد بسیار شدید و ناگهانی در شکم یا کمر
- سرگیجه
- تعریق، کبودی و چربی پوست
- ضربان قلب بالا
- تنگی نفس
- غش کردن
جراحی آنوریسم آئورت شکمی بسته
روش به کار گرفته برای درمان آنوریسم آئورت شکمی، با توجه به اندازه ی آن می تواند متفاوت باشد. در مواردی که احتمال پارگی آنوریسم آئورت شکمی پایین باشد، ممکن است شما نیاز به درمان نداشته باشید.
1_ کوچک (3 الی 4/4 سانتی متر):
پزشک یک بار در سال به وسیله ی عکس برداری اولتراسوند، ناحیه و اندازه ی آنوریسم آئورت شکمی را بررسی می کند. همچنین، یک برنامه ی زندگی سالم را به شما پیشنهاد می دهد که شامل مواردی برای بهبود این مشکل می باشد.
2_ متوسط ( 5/4 تا 4/5 سانتی متر):
عکس برداری اولتراسوند هر 3 ماه انجام می شود و شما در کنار آن، یک برنامه برای سبک زندگی سالم دریافت می کنید.
3_بزرگ (بیشتر از 5/5 سانتی متر):
برای جلوگیری از رشد و پارگی آنوریسم آئورت شکمی از جراحی استفاده می شود.
جراحی آنوریسم آئورت شکمی به روش باز
درمان با استفاده از جراحی به دو صورت اصطلاحا باز و بسته صورت میگیرد که در ادامه مفصلا به شرح هر یک میپردازیم:
1_ جراحی باز انوریسم آئورت
برای این جراحی، پزشک یک برش بزرگ روی شکم ایجاد کرده تا به آئورت دسترسی پیدا کند. سپس به وسیله ی گرفت (graft)، مشکل آنوریسم آئورت شکمی را برطرف می کند. روش جراحی باز، راهکاری استاندارد برای درمان آنوریسم آئورت شکمی است.
برای درمان آنوریسم آئورت شکمی، پزشک از یک شلنگ مصنوعی به نام «گرفت» استفاده می کند تا ناحیه ی آسیب دیده در آئورت را با بافت سالم جایگزین کند. پزشک با ایجاد یک برش بزرگ در ناحیه ی شکم، گیره هایی را روی آئورت در بالا و پایین آنوریسم، قرار می دهد. با این کار، جریان خون این ناحیه موقتاً قطع می شود، تا پزشک جراحی را شروع کند.
سپس، پزشک آنوریسم را برداشته، و آن را با گرفت جایگزین می کند. برای برخی از موارد آنوریسم آئورت شکمی، پزشک به جای برداشتن آنوریسم، گرفت را به آن اضافه می کند. پس از ترمیم کردن آئورت، پزشک گیره ها را برمی دارد تا خون دوباره جریان پیدا کند. سپس، با بخیه محل بریدگی شکم را می دوزد.
مراحل جراحی باز آنوریسم آئورت شکمی
1. شما روی تخت جراحی، به پشت دراز می کشید.
2. پزشک بیهوشی، ضربان قلب، فشار خون، تنفس و سطح اکسیژن خون شما را در زمان جراحی تحت نظر دارد. زمانی که بیهوش شدید، پزشک لوله ی تنفس را از طریق گلوی شما وارد ریه کرده و دستگاه تنفس را فعال می کند. تنفس شما به کمک این دستگاه انجام می شود.
3. یک پرستار با استفاده از یک سوند، مثانه ی شما را خالی می کند.
4. پرستار پوست محل جراحی را ضدعفونی می کند.
5. زمانی که تمام شلنگ ها و مانیتور های جراحی شروع به کار کردند، پزشک شکم شما را از ناحیه ی جناغ تا ناف پاره می کند. در برخی موارد این برش از زیر دست چپ تا وسط شکم و ناف انجام می شود.
6. پزشک، دو گیره روی آئورت در بالا و پایین آنوریسم قرار می دهد تا جریان خون موقتاً قطع شود.
7. پزشک، کیست آنوریسم را بریده و در جای آن، یک شلنگ به نام گرفت را قرار می دهد. این شلنگ به دو طرف آئورت می رسد.
8. پزشک گیره ها را برداشته، و دیواره ی به جا مانده از آنوریسم در اطراف گرفت را می بندد. سپس، بعد از دوختن قسمت باز شده ی آئورت، پزشک بریدگی شکم و سینه ی بیمار را بخیه می کند.
9. پرستار، ناحیه جراحی را باند پیچی می کند.
10. پس از این جراحی، ممکن است برای تخلیه مایعات از شکم، یک شلنگ را از طریق بینی یا دهان وارد آن کنند.
11. شما را روی تخت دیگری قرار می دهند، تا به ICU یا بخش احیا (PACU) منتقل شوید.
2_ جراحی بسته یا جراحی اندوواسکولار آنوریسم (EVAR):
این روش که نوعی روش جراحی مینیمال (بسته) است، بدون ایجاد برش بزرگ روی شکم انجام می شود. در عوض، پزشک از طریق یک برش کوچک در کشاله ی ران، کاتتر را وارد شریان شما کرده و آن را به آنوریسم هدایت می کند. سپس، یک شلنگ به نام گرفت را از طریق کاتتر به ناحیه ی مورد نظر می رساند و عملیات را انجام می دهد. تمام این مراحل، به وسیله ی تصویر برداری اشعه ایکس انجام می شود.
مزیت جراحی اندوواسکولار، عدم نیاز به ایجاد برش در ناحیه ی شکم می باشد. به همین دلیل، خطر و ناراحتی همراه با جراحی بسیار پایین می آید و شما زمان کمتری در بیمارستان بستری می شوید. زمان ترخیص و دوره ی نقاهت این روش بسیار کم است. البته، تمام موارد آنوریسم آئورت شکمی با این روش قابل درمان نیستند. در برخی موارد، مکان و اندازه ی آنوریسم باعث می شود که پزشک نتواند از استنت استفاده کند.
مراحل جراحی بسته آنوریسم آئورت یا اندوواسکولار
1_ شما روی تخت جراحی به پشت می خوابید.
2_ پزشک بیهوشی، ضربان قلب، فشار خون، تنفس و سطح اکسیژن شما را در زمان جراحی تحت نظر دارد. پس از بیهوشی، پزشک یک شلنگ را برای تنفس از طریق گلو وارد ریه شما کرده و دستگاه تنفس را روشن می کند. این دستگاه در زمان عمل وظیفه ی تنفس صحیح شما را بر عهده دارد.
3_ در برخی موارد، پزشک ممکن است به جای بیهوشی کامل، از بی حسی موضعی استفاده کند. برای این کار، داروهای بی حسی به کمر شما تزریق می شوند. همچنین، برای کم کردن اضطراب و درد هنگام عمل، به شما داروهای دیگری نیز داده می شود. قبل از جراحی، پزشک با شما صحبت می کند. تصمیم این که کدام روش برای بیهوشی یا بی حسی شما به کار گرفته شود، با پزشک است.
4_ پزشک روی هر یک از کشاله های ران شما یک برش کوچک ایجاد کرده، تا شریان های استخوان ران را پیدا کند. به وسیله ی دستگاه اشعه ایکس فلوروسکوپی، پزشک یک سوزن را وارد شریان استخوان ران کرده، سپس یک استنت هدایت شونده را به آنوریسم می رساند.
5_ پرستار با تزریق جوهر جراحی، محل آنوریسم و رگ های خونی اطراف آن را مشخص می کند.
6_ پزشک با استفاده از دستگاه های خاص اندوواسکولار و عکس برداری اشعه ایکس، این مسیر را هدایت می کند. سپس، یک استنت-گرفت را به محل آنوریسم می رساند.
7_ پزشک استنت-گرفت را باز کرده و آن را به دیواره ی آئورت می چسباند.
8_ بار دیگر، پرستار با تزریق جوهر جراحی به پزشک کمک می کند تا بدن را برای نشتی های احتمالی خون بررسی کند.
9_ در صورتی که نشتی خون وجود نداشته باشد، پزشک شلنگ و دستگاه ها را از بدن خارج می کند.
10_ پزشک بریدگی های کشاله ی ران را بخیه زده و باند های موضعی را روی آن قرار می دهد.
مراقبت های بعد از عمل آنوریسم شکمی
محل جراحی را حتماً تمیز و خشک نگه دارید. پزشک، دستورات مخصوص استحمام را به شما می دهد. در صورتی که قبل از ترک بیمارستان بخیه های شما خارج نشده باشند، پزشک در یک جلسه ی دیگر این کار را برای شما انجام می دهد.
محل جراحی می تواند طی روزهای آینده، حالت بی حس یا دردناک داشته باشد. از داروهای مسکنی که پزشک برایتان تجویز کرده استفاده کنید. تا زمانی که پزشک به شما اجازه نداده، از رانندگی و سایر فعالیت های فیزیکی بپرهیزید. در صورت بروز موارد زیر، به پزشک اطلاع دهید:
- تب و لرز
- قرمزی، ورم، خونریزی یا خروج سایر مایعات در محل جراحی
- افزایش درد در اطراف محل جراحی
با توجه به شرایط ویژه ی هر یک از بیماران، پزشک توصیه های متفاوتی را تجویز می کند.
دکتر آرش توفیق جراح و فوق تخصص عروق
فاطمه
جمعه ۷ مهر ۲( 1 سال پیش)
تعداد بازدید: 140
مشاهده پرسش
